تولید خوراک دام و طیور درگیر رانت ‌ و یارانه

افزایش تولید در بخش تخم مرغ، گوشت مرغ و سایر محصولات دامی در گرو تامین به موقع و کافی نهادههای مورد نیاز است و این موضوع در بندهای «۶» و «۷» سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی مورد تاکید قرار گرفته است.

این در حالی است که بخش عمدهای از نهادههای دامی مورد مصرف در زنجیره تولید محصولات پروتئینی حیوانی از طریق واردات تامین و بخشی از نیاز کشور نیز به صورت محدود در برخی از مناطق مستعد تولید میشود و این موضوع باعث ایجاد مشکلات و چالشهای اساسی برای دو بخش عرضه و تقاضا شده است.

تکمیل زنجیرههای تولید داخلی در این بخش باعث مدیریت یکپارچه از مزرعه تا سفره، ایجاد ارزش افزوده، رونق تولید و ثبات بازار میشود و حلقههای مستحکمی شکل میگیرد که با پیوند یافتن آنها، صنعت دام و طیور در مسیر جدیدی قرار میگیرد. تجربه ثابت کرده افزایش تولید بدون تکمیل این زنجیرهها میسر نیست.

وضعیت تولید خوراک دام و طیور

در همین راستا رئیس هیاتمدیره گروه استیری که در عرصه تولید مکمل و کنسانتره خوراک دام و طیور فعالیت دارد با بیان اینکه طی سال گذشته ۲۱ میلیون تن خوراک تولید شده که نیمی از آن به صورت صنعتی و نیمی از آن در خارج از کارخانهها تولید شده است، گفت: همواره سهم تولید کارخانهها نسبت به مزارع در بازار بیشتر بوده و حتی این سهم در مقطعی به ۶۰درصد هم رسیده است. اما در حال حاضر به دلیل اینکه نهادهها از طریق بازارگاه توزیع میشود و در نگاه دولت، سهمیهها باید به مصرفکننده پایانی، یعنی مرغدار و دامدار تخصیص داده شود، کارخانهها سهم کمتری از مواد اولیه و به تبع آن از بازار خوراک دارند. به گفته کیوان استیری از آنجا که در سه ماه اول سالجاری شاهد اتفاقات مطلوبی در این عرصه نبودیم نمیتوانیم در خصوص تولید خوراک دام و طیور پیشبینی مثبتی تا پایان سال جاری داشته باشیم.

مدیرعامل شرکت چینه چین درباره مهمترین موانع در تولید خوراک دام و طیور گفت: همواره در فضای این صنعت از دو مساله امنیت غذایی و شاخصهای اقتصادی یاد میشود در حالی که وقتی صحبت از امنیت غذایی میشود، شما میتوانید از سایر هزینهها، به نفع خرید غذا چشمپوشی کنید. چراکه غذا همواره در اولویت است. طبق این الگو، وقتی ارز ۲۰ هزار تومانی به ۴ هزار تومان به فروش میرسد و این تفاوت موجب کسری در خزانه دولتی که در حقیقت سرمایه ملت است میشود؛ باید ایجاد تورم را متصور باشیم که نتیجتا با این کار مردم در حوزههایی غیر از غذا، روز به روز فقیرتر شده و این الگویی است که این مدت تجربه شد. غذا پی در پی گران شده و به تبع آن روز به روز فقیرتر از آن خواهیم بود که حتی بتوانیم غذای ارزان خریداری کنیم!

در زمان دیگری قصد داریم اقتصاد را به عنوان یک مفهوم مستقل به رسمیت بشناسیم و صرفا به شاخصهای اقتصادی توجه کنیم. در چنین شرایطی، برای اینکه این صنعت، فعال، پویا و بهرهور باشد، یکسری مفاهیم کلی و ثابت مانند عرضه و تقاضا، سیستمهای تولید و بهرهوری و… وجود دارد که باید مدنظر قرار گیرد.

استیری در ادامه افزود: برای وجود تقاضای مطلوب، خریدار باید پول داشته باشد که بتواند خرید انجام دهد که برای تحقق آن وضعیت اقتصادی مطلوب لازمه اجراست. کرونا مدیریت شده باشد، درآمد وجود داشته باشد. گردشگری فعال باشد؛ مراکز تولید و خدمات فعالیت مطلوبی داشته باشند و از سوی دیگر صنعتگر به منابع بهرهور در سطح جهانی دسترسی داشته باشد.

به این معنی که بتواند ذرت و سویای وارد شده خود را با شرایط مناسب و به راحتی وارد و استفاده کند. نه به این صورت که با گرفتن ارز دستوری قیمت نهاده پایین آورده شود. لازمه این اتفاق این است که در اقتصاد کشور، جریانپذیری و گردش مالی مطلوبی داشته باشیم و بتوانیم پول و اعتبار را به راحتی و بدون هزینههای سرباری که به خاطر تحریم تحمیل شدهاند، جابهجا کنیم.

به گفته وی از سوی دیگر، صنعتگر نیز به بحث تولید نگاه درست و اقتصادی داشته باشد. به این مفهوم که سایز واحد تولیدی خود را به حد مطلوب افزایش دهد. در دنیا معمولا تشکیلاتی که در ابعاد بزرگتری هستند، بهتر مدیریت هزینه میکنند. پس لازم است که خردهمالکی تا حد مطلوبی مدیریت شود و الگوهای جامعهپذیر و زنجیرهها شکل بگیرند تا بهرهوری افزایش پیدا کند.

این مدیرعامل ادامه داد: ما هر چقدر رویکردهای نظارتی و حمایتی حاکمیت را کاهش دهیم، ساختارهای خلاقانه و بهرهور نیز خود به خود شکوفا میشوند. به عنوان مثال وقتی یکسری ساختارهای خاص به صنعت تحمیل شد، خیلی از بخشهایی که ارزشآفرینی میکردند، خود به خود حذف شدند.

فعالیتهای شرکت در راستای تامین محصول سالم

وی در ادامه در توضیح فعالیتهای این گروه گفت: فعالیت گروه استیری در زنجیره تولید غذا و مواد پروتئینی توسعه پیدا کرده است که شامل واردات در قالب شرکت مشکات، حمل و نقل بندری در قالب شرکت پرتو پردیس، توزیع نهادهها در قالب شرکت ایشتار، تولید روغن و کنجاله و همینطور خوراک دام به صورت برونسپاری و تولید مکملها و پرمیکسها در قالب شرکت چینه چین بوده است. بهعلاوه این گروه در زمینه پرورش دام و طیور، خدمات مشاورهای ارائه میدهد و تلاش آن همواره براین است که این فعالیتها در کل زنجیره توسعه پیدا کرده و به صورت یکپارچه در صنعت غذا و پروتئین کشور نقشآفرینی کند.

استیری درباره اقدامات آتی گروه استیری تا پایان سالجاری گفت: دو نکته بسیار مهم قابل توجه بوده است. اول آنکه در ایران در مقایسه با کشورهای منطقه، نیروی انسانی ارزشمند و با کفایتی وجود داشته و مبتنی بر این موضوع، ما به این باور رسیدهایم که هرچند متاسفانه برای صادرات خوراک موانعی وجود دارد، برای صادرات دانش و خدمات، فضای باز تجاری وجود داشته است. رسالتی که برای این شرکت تعریف شده و غذای سالم برای همه خواهد بود و این تنها یک نگاه ملی نیست، بلکه فرامنطقهای است. بنابراین برنامه داریم که بتوانیم به کشورهای همسایه کمک شود تا آنها نیز با هزینه کمتر از غذای سالم بهرهمند شوند و در حوزه توسعه خط تولید نیز برنامههایی وجود داشته که در دست انجام است بهعلاوه این مجموعه در حال پیشبرد چند پروژه تولید محصولات دانشمحور با همکاری مراکز دانشگاهی و پژوهشی بوده است.

مدیرعامل شرکت چینه چین در بخش دیگر سخنانش با بیان اینکه استفاده از یکسری رانتها و یارانهها به صورت مقطعی هرگز کمککننده نیست و صنعت را هر روز ضعیفتر خواهد کرد گفت: زمانی تجارت ما چه از نظر صنعت و چه از نظر بهرهوری در منطقه یک تولیدکننده پیشرو بوده است. ولی امروز مزیتهای خود را روز به روز از دست میدهد و راهحل تفکر کلان خواهد بود تا تلاش کنیم روی پای خود بایستیم. حتما به این موضوع فکر خواهیم کرد که آینده جامعه در گرو این موضوع است که شاخصهای رقابتپذیری در اقتصاد جهانی را، در اقتصاد خود نیز خواهیم داشت که در غیر این صورت دیر یا زود از این بستر حذف خواهیم شد یا با چالشهایی بدتر از این نیز رو به رو خواهیم بود.

وی در نهایت گفت: این صنعت بخش بزرگی از اقتصاد کشور است و باید به مفهوم اقتصاد، اقتصادی نگاه کرد. بحث امنیت غذا مفهومی است که در کنار مفاهیم اقتصادی به وجود خواهد آمد. یعنی به این شکل نخواهد بود که امنیت غذایی به عنوان اصل در نظر گرفته شود و شاخصهای اقتصادی بر اساس آن تغییر داده شود.

امنیت غذایی خود به خود به وجود خواهد آمد اگر به مفاهیم اقتصادی درست توجه شود. لازمه اینکه مفاهیم اقتصادی درست پیش رود این است که با مدیریت هزینههای خود از خردهمالکی به سمت مجموعههایی حرکت کرده که سهم و نقش بزرگی در صنعت دارند و حتما پذیرفته شود که امنیت غذایی در گرو نگاه اقتصادی و درست به مفهوم غذاست و برای اینکه این صنعت درست عمل کند، باید شاخصهای بهرهوری و مدیریت هزینه و درآمد توسعه پیدا کند.