تحولات جهانی بازار آلومینیوم

امیررضا سلیمانینسب کارشناس ارشد مطالعات اقتصادی شرکت مهندسی بینالمللی فولاد تکنیک

بررسی اجمالی جهانی بازار آلومینیوم بیانکننده این موضوع است که مصرف جهانی آلومینیوم اولیه با ۱۱درصد افزایش سالانه به ۳۵میلیون تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ رسید. این امر ناشی از افزایش سالانه ۱۳درصدی مصرف آلومینیوم در چین، بزرگترین کشور مصرفکننده آلومینیوم در جهان است. افزایش هزینههای دولتی چین، بهخصوص در پروژههای زیرساختی، به میزان قابلتوجهی بر تقاضای آلومینیوم اولیه افزوده است. مصرف آلومینیوم اولیه هند در نیمه اول سال ۲۰۲۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۹درصد افزایش یافت و به ۹۶۶هزار تن رسید. انتظار میرود میزان مصرف این فلز در نیمه دوم سال ۲۰۲۱ افزایش بیشتری داشته باشد؛ زیرا دولت هند اخیرا اقدامات محرک اقتصادی بیشتری را اعلام کرده است.

در ژاپن، تقاضای آلومینیوم اولیه با افزایش ۱۳درصدی نسبت به سال قبل به ۹۰۰هزار تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ افزایش یافت که عمدتا به دلیل افزایش استفاده از آلومینیوم در مدلهای جدید خودرو بوده است. در ایالاتمتحده، مصرف آلومینیوم اولیه در نیمه اول سال ۲۰۲۱ با ۹/ ۸درصد کاهش سالانه به ۲/ ۲میلیون تن رسیده که این مساله به دلیل محدودیتهای عرضه رخ داده است. به طور کلی پیشبینی میشود، مصرف جهانی آلومینیوم اولیه با افزایش ۶/ ۸درصدی به ۷۰میلیون تن در سال ۲۰۲۱ افزایش یابد. عمده افزایش به دلیل فشار تقاضا از سوی کشور چین بوده است، به طوری که واردات آلومینیوم اولیه چین تا پایان سال ۲۰۲۱ افزایش خواهد یافت. این افزایش به این دلیل است که احتمالا تقاضا برای آلومینیوم اولیه از عرضه داخلی در چین سبقت خواهد گرفت. محدودیتهای انرژی برق در چین گریبان بسیاری از صنایع این کشور را در سالجاری گرفته است که این مساله ترمز جدی برای روند افزایش تولید آلومینیوم اولیه در این کشور خواهد بود. این انتظار وجود داشت که عوامل محرک تقاضا از سوی چین در مدت طولانیتری باقی بمانند، اما خروج سریعتر از انتظارات این کشور احتمالا تقاضای آلومینیوم اولیه را کاهش خواهد داد. با این حال، هزینههای زیرساختی پیشنهادی در ایالاتمتحده احتمالا حمایت جبرانکنندهای برای تقاضای آلومینیوم اولیه فراهم میکند.

پیشبینی میشود تقاضای جهانی آلومینیوم اولیه با نرخ متوسط سالانه ۷/ ۳درصد در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ افزایش یابد و تا سال ۲۰۲۳ به حدود ۷۶میلیون تن برسد. همچنین تولید جهانی آلومینیوم اولیه با افزایش ۱/ ۶درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۳۴میلیون تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است. چین نیز در نیمه اول سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۲۰میلیون تن آلومینیوم اولیه تولید کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸/ ۹درصد افزایش داشته و این واکنش طبیعی اسملترها به قیمتهای بالای آلومینیوم اولیه بوده است. از سوی دیگر، مصرف جهانی آلومینا در نیمه اول سال ۲۰۲۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷/ ۱درصد افزایش یافته و به حدود ۶۵میلیون تن رسید که ناشی از افزایش تولید آلومینیوم بوده است. برآورد میشود تقاضای جهانی آلومینا با ۷/ ۱درصد افزایش به ۱۳۱میلیون تن در سال ۲۰۲۱ افزایش یابد. با افزایش ۲میلیون تنی تولید آلومینیوم اولیه چین در سال ۲۰۲۱، احتمالا شاهد افزایش تقاضای جهانی بیشتر برای آلومینا خواهیم بود. مصرف جهانی بوکسیت با افزایش ۱/ ۴درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱۶۰میلیون تن در نیمه اول سال ۲۰۲۱ افزایش یافت و پیشبینی میشود مصرف جهانی بوکسیت با ۵درصد رشد به ۳۲۳میلیون تن در سال ۲۰۲۱ برسد. افزایش مصارف در صنایع خودروسازی، ساختوساز و صنایع برق پیشران اصلی رشد تقاضا در سالهای آتی در صنعت آلومینیوم خواهد بود. در چشمانداز بلندمدت، استفاده از تجهیزات انرژی تجدیدپذیر -مانند ژنراتورهای انرژی بادی و خورشیدی- از دیگر محرکهای تقاضای آلومینیوم به شمار خواهد رفت. پیشبینی میشود مصرف جهانی آلومینا با نرخ متوسط سالانه ۵/ ۱درصد در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ افزایش یابد و به ۱۳۶میلیون تن در سال ۲۰۲۳ برسد. همچنین پیشبینی میشود مصرف جهانی بوکسیت با نرخ متوسط سالانه ۶/ ۳درصد در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ رشد کند و به ۳۴۶میلیون تن در سال ۲۰۲۳ برسد. در دیگر نقاط جهان و کشورهای فعال در صنعت آلومینیوم میتوان به افزایش نرخ مالیات (از آگوست ۲۰۲۱) بر اسملترهای روسیه و مشکلات زنجیره تامین مواد اولیه امارات از دیگر موارد کاهنده تولید آلومینیوم اولیه جهان اشاره کرد. با وجود این، برآورد میشود تولید آلومینیوم اولیه جهانی با ۷/ ۳درصد افزایش در سال ۲۰۲۱ به حدود ۶۹میلیون تن برسد. عرضه جهانی آلومینا با افزایش ۳/ ۳درصدی به بیش از ۱۳۷میلیون تن در سال ۲۰۲۱ خواهد رسید. افزایش تولید و ظرفیت کشورهای چین و هند از عوامل اصلی افزایش عرضه آلومینا خواهد بود. یکی از معدود عوامل کاهنده عرضه جهانی آلومینا، وقوع حادثه آتشسوزی طی آگوست ۲۰۲۱ در پالایشگاه آلومینای جامالکو جامائیکا با تولید سالانه ۴/ ۱میلیون تن در سال بوده که روند عرضه این واحد را با اخلال مواجه کرده است. پیشبینی میشود عرضه جهانی بوکسیت، ماده اولیه حیاتی در صنعت آلومینیوم، در سال ۲۰۲۱ با افزایش ۳/ ۲درصدی به ۳۷۷میلیون تن برسد که ناشی از تولید بالاتر در استرالیا (با افزایش ۱/ ۳درصدی به ۱۰۷ میلیون تن) و گینه (با افزایش ۸/ ۴درصدی به ۹۲میلیون تن) است. در تاریخ ۱۳سپتامبر ۲۰۲۱ به دلیل بیثباتی سیاسی در گینه، قیمت لحظهای آلومینیوم به بالاترین میزان در ۱۳سال گذشته، یعنی ۲۹۵۰دلار در هر تن رسید. میانگین قیمت نقدی آلومینیوم اولیه در بورس فلزات لندن با ۲۳۵۶دلار در سال ۲۰۲۱ تاکنون ۴۳درصد افزایش یافته است، در حالی که در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ به طور متوسط ۱۸۰۹دلار در هر تن بود.

عامل اصلی افزایش قیمت این فلز، محرکهای سمت تقاضا بوده، به گونهای که تقاضای آلومینیوم اولیه در نیمه اول سال ۲۰۲۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۰درصد افزایش یافته که مطابق با رشد صنعت جهانی است. کاهش موجودی آلومینیوم اولیه یکی دیگر از عوامل افزایش قیمتهای اخیر است. در طول بحران مالی جهانی بین اواسط سال ۲۰۰۷ تا اوایل سال ۲۰۰۹، بیشتر ذخایر آلومینیوم اولیه LME در دیترویت (ایالاتمتحده) و بندر ویلسنگن هلند ذخیره شد. با این حال، همهگیری کرونا نقشه ذخیرهسازی اولیه آلومینیوم را تغییر داده است. تقریبا ۹۰درصد موجودی انبارهای آلومینیوم اولیه LME در حال حاضر در مکانهای آسیایی هستند. بندر کلانگ مالزی با سبقتگرفتن از روتردام، بهعنوان بزرگترین مرکز انبارداری تاییدشده مبادلات آلومینیوم، در پایان ژوئن ۲۰۲۱ به ظرفیت ۷۷۰هزار مترمربع رسید.

توزیع مجدد موجودی آلومینیوم اولیه از ایالاتمتحده و اروپا به آسیا، پرمیوم شمش آلومینیوم (بیش از ۵۰۰دلار در هر تن) را افزایش داده که خریداران آمریکایی و اروپایی برای خرید آلومینیوم میپردازند. در ایالات متحده، زمانی که دولت این کشور تعرفههای وارداتی و تحریمها را بر آلومینیوم روسیه «روسال» اعمال کرد، پریمیوم شمش بالاتر از ۴۸۵دلار در تن نبود. با وجود تلاش دولت چین برای آزادسازی آلومینیوم انبارشده، به نظر میرسد فروش ذخایر آلومینیوم اولیه دولتی تاثیر بسیار کمی بر بازارها داشته است؛ زیرا تنها ۳/ ۰درصد از کل تقاضای آلومینیوم اولیه چین را تشکیل میدهد. قیمتهای صادراتی آلومینیوم اولیه روسیه ۲۵ تا ۳۳درصد کمتر از قیمتهای نقطهای آلومینیوم اولیه LME است. این مساله به دلیل برخی مکانیزمهای قیمتگذاری بوده که به یک شرکت تابعه روسی اجازه میدهد آلومینیوم را با هزینههایی که از سوی شرکت مادر جذب میشود، به شرکت دیگر بفروشد؛ در نتیجه، افزایش مالیاتها احتمالا حاشیههای تولیدکننده آلومینیوم اولیه روسیه را کاهش میدهد و تاثیر کمی بر قیمتهای جهانی آلومینیوم خواهد داشت.

پیشبینی میشود قیمت آلومینای استرالیا در سال ۲۰۲۱ با ۳/ ۵درصد افزایش به ۲۸۵دلار در هر تن برسد که ناشی از افزایش تولید آلومینیوم اولیه در چین است. کارشناسان بر این باورند که قیمت آلومینیوم با ۶/ ۷درصد افزایش به میانگین ۲۵۶۵دلار در هر تن در سال ۲۰۲۲ و با ۰/ ۱درصد افزایش به میانگین ۲۵۹۰دلار در هر تن در سال ۲۰۲۳ خواهد رسید. انتظار میرود افزایش مصرف آلومینیوم اولیه در چین -بزرگترین کشور مصرفکننده آلومینیوم اولیه در جهان - و در صنعت حملونقل جهانی (هوایی و خودروسازی) محرک قابلتوجهی برای افزایش قیمت آلومینیوم باشد. ارزیابیها از افزایش قیمت آلومینای استرالیا با نرخ متوسط سالانه ۶/ ۴درصد در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ حکایت دارد؛ این نرخ تا سال ۲۰۲۳ به ۳۱۰ دلار آمریکا افرایش خواهد یافت. میانگین سالانه ۸/ ۱درصد افزایش تولید جهانی آلومینیوم در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ از قیمت آلومینا حمایت خواهد کرد. صنعت آلومینیوم در چهارمین همایش و نمایشگاه چشمانداز صنایع فلزات غیرآهنی ایران و فناوریهای وابسته با نگاهی به تولید و بازار، ۷ تا ۹ دیماه ۱۴۰۰ بهطور کاملتر مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بهمنظور کسب اطلاعات بیشتر به وبسایت events.donya-e-eqtesad.com مراجعه کنید.