تغییر رویکرد در روابط اقتصادی به سمت کشورهای همسایه و هم‌سو

«علی فکری» درباره فلسفه وجودی سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی کشور، گفت: اولین و مهمترین کار این سازمان جذب سرمایهگذاری خارجی است، چرا که در جهان امروز رقابت برای جذب سرمایههای موجود در جهان یک رقابت جدی است.

وی با تاکید بر اینکه باید فرصتهای سرمایهگذاری در کشور معرفی شود، افزود: برای جذب سرمایه گذاری باید تسهیلات مورد نیاز سرمایهگذاران را فراهم کنیم و آن چیزی که به عنوان منافع به آنها معرفی شده، در عمل نیز به نتیجه برسد و سرمایه گذار در واقع منفعت ببرد، چرا که سرمایهگذاران بعدی همیشه سرمایهگذاران قبلی را الگوی خود قرار میدهند؛ بنابراین کار سازمان سرمایهگذاری منحصر به این نمیشود که تنها معرفی و سرمایهگذاری خارجی را جلب کند.

فکری با اشاره به اینکه در ایران فرصت های بسیار خوبی برای سرمایه گذاری وجود دارد، تصریح کرد: در کشور، یک سری جذابیتهای فرهنگی و مذهبی نیز وجود دارد که بسیاری از سرمایهگذاران با انگیزه وارد ایران میشوند و تنها منافع اقتصادی را مد نظر ندارند، بلکه منافع اقتصادی تنها جزئی از اهدافی است که دنبال میکنند.

رئیس سازمان سرمایهگذاری گفت: یکی دیگر از فلسفههای وجودی سازمان سرمایهگذاری این است که از نهادها، سازمانها و صندوقهای بینالمللی تأمینکننده منابع مالی مانند صندوق بینالمللی پول، بانک توسعه اسلامی و بانک جهانی، جذب منابع کند.

فکری به ماده ۱۹ قانون مقابله با اقدامات خصمانه و ماجراجویانه آمریکا اشاره کرد و اظهار داشت: در آن ماده وزارت اقتصاد مسوول است تا برنامه جامع مقابله با تحریم را طراحی کند و بر این اساس، در این مدت ۱۰۰ روز از آغاز دولت سیزدهم کارگروه مقابله با تحریم تشکیل شده و تاکنون حدود هشت جلسه برگزار شده است.

وی با تأکید بر اینکه نباید در انتظار رفع تحریم ها بنشینیم، اظهار داشت: ما به سمت رفع تحریمها حرکت میکنیم، اما باید برنامهای را برای کشور طراحی کنیم که مستقل از مساله تحریمها باشد و بتوانیم برنامههای توسعهای خودمان را پیش ببریم که این نیازمند تغییر رویکرد است.

معاون وزیر اقتصاد همسوسازی سازمان سرمایهگذاری با سیاستهای جدید را از اقدامت صد روز دولت سیزدهم در این سازمان دانست و گفت: در این زمینه روابط خارجی کشور را به سمت کشورهای همسایه و هم سو هدایت کردیم و در این زمینه اقدامات متعددی انجامشده است. ما میخواهیم از آن فضایی که بعضی از کشورها علیه جمهوری اسلامی ایران ایجاد کردهاند، خارج شویم.

وی افزود: در این مدت به این نتیجه رسیدیم که فرصتهای زیادی در حوزه همسایگیمان وجود دارد و همسو با دولت و بخشهای دیگر دولت، برنامهها را به سمت گسترش همکاریها با کشور افغانستان بردیم و برنامههای زیادی چه در حوزه جذب سرمایه و چه در حوزه همکاریهای سرمایهگذاری مشترک و چه در حوزه همکاری با نهادها و سازمانهای داخل کشور افغانستان اجرا شد.

فکری با اشاره به اینکه این یک تغییر رویکرد در سازمان سرمایه گذاری است، گفت:این اقدام به طور کامل به دنیا و داخل کشور نشان داد که رویکرد سازمان سرمایهگذاری به این سمت حرکت کرده و با سیاست کلی که توسط رئیس جمهور اعلام شده هم سو و هم جهت شده است و در تداوم این سیاست، بعد از همسایگان شرقی به سمت کشورهای همسایه شمالی رفتیم و اقداماتی هم در این زمینه برای توسعه روابط در حد سازمان سرمایهگذاری و وزارت اقتصاد انجام دادیم تا نوع رابطه جدیدی را با این کشورها برقرار کنیم. سپس به سمت کشورهای غربی مثل عراق و ترکیه رفتیم و البته برنامههایی هم برای کشورهای جنوبی و همسایههای حاشیه خلیجفارس داریم.

رئیس سازمان سرمایهگذاری خارجی تغییر رویکرد دیگر را صحبت با سرمایهگذاران خارجی در استانهای مختلف بیان کرد و گفت: در سفری به استان های مختلف از جمله خراسان رضوی و قم با سرمایهگذاران در این استانها دیدار کردیم. در استان خراسان رضوی وارد سایتهای سرمایه گذاری شدیم که شرکتهای خارجی اعم از کشورهای همسایه و غیر همسایه آنجا سرمایهگذاری داشتند. در شهر قم هم تعداد زیادی از سرمایهگذاران خارجی حضور داشتند که ما با حضور در محل های سرمایهگذاری، مشکلات سرمایهگذاران را از نزدیک و از زبان خود آنها شنیدیم و دستورات لازم برای تغییر رویکردها و اصلاحات لازم داده شد.

وی گفت: یکی از رویکردهای جدید دیگر، جذب سرمایه ایرانیان مقیم خارج است که جلساتی هم در این زمینه در داخل سازمان برگزار کردیم. سازمان سرمایه گذاری مسئولیت کمیته سرمایهگذاری و تجارتِ دبیرخانه شورای عالی ایرانیان مقیم خارج از کشور را بر عهده دارد که وزیر اقتصاد رئیس این کارگروه است و من نیز دبیر آن هستم.

رئیس سازمان سرمایهگذاری در زمینه اولویت برنامهای این سازمان در دولت سیزدهم گفت: در کنار توسعه روابط با کشورهای همسایه و همسو با جمهوری اسلامی، سامانه اطلس سرمایهگذاری کشور راهاندازی شد که بر مبنای مکانیابی طراحی شده و به زودی افتتاح خواهد شد تا سرمایهگذار خارجی از کشور خود بخش زیادی از امور مربوط به ورود سرمایه به ایران را از راه دور انجام دهد و نگران رفت وآمدها نباشد.

وی در ادامه افزود: یکی دیگر از برنامههایمان این است که با برخی از کشورهای همسایه و همسو، مکانیسمهای ویژه تأمین مالی و مکانیسمهای خطوط اعتباری ویژه تعریف کنیم. به همین خاطر باید طراحیهای خودمان را داشته باشیم و بهجای منتظر ماندن برای رفع تحریمها که البته آنجا هم تلاشمان را خواهیم کرد، کارهای خودمان را انجام دهیم و ظرفیتها را از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کنیم.

فکری در خصوص ارزیابی وضعیت شاخصهای عملکردی جلب و جذب سرمایهگذاری در سازمان گفت: اگر عملکرد هشتماهه ۱۴۰۰ را مبنا قرار دهیم تاکنون تعداد ۱۷۵ طرح سرمایهگذاری خارجی مصوب شده است.

وی افزود: در حوزه سرمایه گذاری خارجی موضوعی تحت عنوان جلب سرمایه گذاری وجود دارد که میزان ارزش این طرحها که ۲۱ کشور آنها را ارائه کردهاند در حال حاضر ۳.۳ میلیارد دلار است و در حوزه جذب هم ۲۶۸ میلیون دلار آماری است که ثبت و مستند سازی شده است، اما این آمار کمتر از چیزی است که در واقع انجام میشود.

رئیس سازمان سرمایهگذاری و کمک های اقتصادی و فنی ایران در خصوص روابط این سازمان با نهادهای مالی بینالمللی، از جمله صندوق جهانی پول، بانک جهانی و بانک توسعه اسلامی گفت: یک زمانی ما میخواهیم اعتباری را از یک نهاد مالی بینالمللی بگیریم، خوب این وام باید برود و تصویب شود. در این بخش خیلی از اوقات انگیزههای سیاسی کشورهایی که نفوذ دارند، مانع چنین کاری میشود. پس بهاندازهای روی این منابع باید حساب بازکنیم که امکان تحققش وجود دارد و انتظارات بیدلیل تعریف نکنیم تا طرحهایی معطل بمانند و با نفوذ یک کشور خاص در یک صندوق سرمایهگذاری یا یک بانک توسعه بینالمللی اجازه مصوب شدن آن طرح را ندهد.

وی افزود: کارهایی که در این زمینه شروع کردیم این بوده که انتظارات را درست تعریف کنیم و همانطور که عرض کردم در یک سری از کارهای دوجانبه نباید معطل تحریمها بشویم. نباید اجازه بدهیم که پروژههای داخل کشور با ذهنیتهای واهی مدت طولی در انتظار دریافت یک منبع خاص بمانند در حالی که این انتظار واقعی نباشد.

فکری اظهارداشت: با وجود مسایل سیاسی، ما هم ابزارهای سیاسی خودمان را در اختیارداریم و از بانکهای توسعه بینالمللی اعتباراتی را دریافت میکنیم، مشکلی که اینجا وجود دارد پرداخت اقساط این وامهاست. برای پرداخت بانک توسعه اسلامی راهحلهایی را پیدا کردیم که در همین شرایط تحریمی بتوانیم پرداختها را انجام دهیم. این هم نتیجه گفتگوی صریح من با این نهاد مالی بود که باید با هم مسیرهای پرداخت اقساط را باز کنیم و آنها هم اعلام آمادگی کردند و کار انجام شد.

وی خطاب به سرمایه گذاران خارجی گفت: ما عزم مان را جذب کردهایم که هم فرصتهای اقتصادی سودآور و جذابی را برای سرمایهگذاران خارجی تعریف کنیم و هم در پروژههای سرمایهگذاری خارجی، نفع طرف مقابل را در نظر میگیریم و ازآنجا که اولویت کاریمان به سمت کشورهای همسایه و همسو رفته است؛ تلاش میکنیم که اولویتهای سرمایهگذاری را بهنوعی تعریف کنیم که منفعت آن به هر دو طرف برسد.

رئیس سازمان سرمایهگذاری افزود: این تأمین منافع هم میتواند به شکلهای مختلف باشد و نیازهای طرف مقابل را ارزیابی میکنیم و سعی میکنیم با کمک یکدیگر، اولویتهای سرمایهگذاری را تعریف کنیم وتلاش میکنیم فضای اقتصادی را برای ورود سرمایه تسهیل کنیم.