اقتصاد ایران برای عبور از فرسودگی ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه می‌خواهد

وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصادی و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس با این موضوع که آیا توافق در وین و احیای برجام گشایش اقتصادی در پی خواهد داشت یا خیر ؟ به بحرانهای کلیدی و کهنه شده اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت: ایران با مشکلات بینالمللی شدیدی روبروست اما باید توجه داشت کیفیت حکمرانی در ایران حائز اهمیت است و برای درک این مساله لازم است اعداد و ارقامی مورد اشاره قرار گیرد.

دو تریلیون دلار نفت فروختیم

شقاقی در توضیح این مطلب افزود: واقعیت این است که از دهه پنجاه تاکنون یعنی نیم قرن گذشته ایران نفت فروخته و امورات خود را گذرانده است. بررسیها نشان میدهد در این دوره زمانی بیش از دو تریلیون دلار نفت به قیمتهای کنونی نفت فروخته شده است اما بحرانهای شدید ایران مانع از این شده است که اقتصاد ایران توسعه یابد.

وی با اشاره به دو تحریم پیاپی در دهه نود که منجر به بروز بحران در جریان فروش نفت ایران در جهان شد، گفت: دهه ۹۰ متاسفانه دهه فرصت سوزی بود. میانگین رشد صفر درصدی اقتصاد و تورم ۲۴ درصدی بحرانهای پیچیدهای را پیش روی اقتصاد ایران قرار داد.

این استاد دانشگاه گفت: نکته مهم اما اینجاست که از پس یک دهه بحرانی ما به اقدامی ویژه نیاز داریم که بتواند ما را از مرحله ورود به فرسودگی حفظ کند.

وی این دهه را دهه استثنائی و سرنوشتساز ایران خواند و گفت: برآوردها نشان از آن دارد که ما برای برای حفظ کشور و جلوگیری از فرسودگی اقتصاد نیاز به ۴۰۰ میلیارد دلار پول نیاز داریم.از این میزان ۱۳۰ میلیارد دلار برای سرمایهگذاری در حوزه انرژی نیاز است تا بتوانیم خود را حفظ کنیم.

خطر بزرگ پیش روی اقتصاد ایران

شقاقی گفت: متاسفانه برای اولین بار درتاریخ هزینه استهلاک از سرمایهگذاری پیشی گرفته و این بحرانی بسیار جدی است. در کنار اینها ما با ۱۵۰۰ همت (هزار میلیارد تومان) ناترازی صندوقهای بازنشستگی روبرو هستیم و این بدان معناست که از یک سو کارخانهها و بخش تولیدی ما مستهلک میشوند و از سوی دیگر بازنشستگان پس از عمری کار با مشکل مواجه هستند.

عضو هیات علی دانشگاه تربیت مدرس هشدار داد: تعلل در روابط بین المللی و منطقهای فرصت این اقدامات اساسی را از ما خواهد گرفت.

وی با تاکید بر اینکه بهتر بود برجام همان سال قبل به نتیجه می رسید، گفت: اگر برجام زودتر به نتیجه میرسید، امروز از قیمت بالای نفت بهره میبردیم. میبینید که قیمت نفت به بالای ۸۰ دلار رسیده است اما به واسطه تحریم فرصت برای صادرات توسط ایران از دست رفته است.

او در بخش دیگری از سخنانش به این نکته اشاره کرد که آبان سال آتی انتخابات کنگره و سنای آمریکاست، گفت: من فکر می کنم احتمال پیروزی جمهوری خواهان و شروع شیطنت ها وجود دارد از این رو باید هر چه سریع تر مشکلات را حل کرد و در عین حال علاوه بر برجام با حل مساله پیوستن به FATF ، جریان ورود پول به کشور را برقرار نمود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این که بگوییم اقتصاد به برجام ربطی ندارد یک شوخی بزرگ است. در عمل می بینیم همه بازارها منتظر برجام هستند و باید تکلیف خود را هر چه سریعتر روشن کنیم.

سه سال سخت پیش روست

شقاقی به مساله کمبود آب اشاره کرد و گفت: این بحران، بحران امروز و آینده ایران است و باید هر چه سریعتر وارد فاز حل مشکل شویم و حکمرانی در بخش آب را اصلاح کنیم. به گفته وی ۹۸ درصد صندوقهای بازنشستگی ایران به دولت متصل شدهاند و باید در سالهای آینده نصف بودجه عمومی صرف صندوقهای بازنشستگی شود.
او گفت: شاید غرب می خواهد زمان را از ما بگیرد اما ما باید اگاه باشیم هر قدر زمان از دست بدهیم کار برای ما سختتر می شود.

وی با اشاره به اینکه حتی در صورت امضای برجام سه سال بسیار سخت را در پیش رو داریم، گفت: عصر نفت رو به پایان است، خودروهای جهان به تدریج در حال برقی شدن هستند و در آینده ای نزدیک شاید دیگر نتوانیم نفت صادر کنیم پس باید برای جهان پسانفت مهیا شویم. مشکلات امروز ما نشان می دهد بدون نفت چه وضعیت دشواری داریم از این رو در فرصت اندک باقیمانده باید برای رویارویی با مساله اقتصاد بدون نفت اماده شویم.

شقاقی گفت: امیدوارم تمام تلاش کشور معطوف به کاهش ریسک سیاسی و اقتصادی ایران شود، باید در نظر داشت هر معاهدهای را نپذیریم با افزایش ریسک مواجه می شویم و این اتفاق ما را از سرمایه گذاری که این میزان بدان نیاز داریم دور می کند.