مخالفت اوپک پلاس با درخواست جبران نفت تحریمی روسیه

نظرسنجی بلومبرگ نشان می دهد اوپک پلاس که متشکل از ۲۳ کشور تولیدکننده نفت است، احتمالا برنامه افزایش تولید ملایم را برای ماه مه تصویب خواهد کرد. چندین نماینده اوپک و متحدانش در گفت و گوهای غیررسمی این نتیجه را پیش بینی کرده اند و اظهارنظرهای عمومی اعضای اصلی این گروه هم به موضوع مشابه اشاره دارد.

صادرات نفت روسیه با اقدام بسیاری از خریداران بینالمللی به تحریم خودخواسته پس از حمله نظامی مسکو به اوکراین، یک چهارم کاهش پیدا کرده است. شرکتهایی نظیر شل و توتال انرژیز متعهد شدهاند خرید نفت روسیه را در بازار معاملات نقدی متوقف کنند و به قراردادهای بلندمدت خاتمه دهند.

در شرایطی که قیمتهای نفت بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه مانده است، عدم وجود عرضه کافی برای جبران از دست رفتن نفت روسیه ممکن است تورم بیشتری را ایجاد کند که روند احیای اقتصاد جهانی را به مخاطره انداخته و بحران هزینههای کمرشکن زندگی را به میلیونها نفر تحمیل می کند. واردکنندگان بزرگ از کشورهای اوپک پلاس که ظرفیت مازاد تولید دارند خواستهاند شیرهای نفت را سریعتر باز کنند اما اعضای کلیدی این گروه تاکنون اعتنایی نکردهاند.

سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی دوشنبه هفته جاری در کنفرانسی در دوبی گفت: در بازار متعادل، به منابع اضافه نمی کنیم و منابع در بازار هستند. مصرف کنندگان بزرگی مانند آمریکا باید به قضاوت این گروه در چگونگی بهترین مدیریت بازار اعتماد کنند.

همه ۲۳ معاملهگر و تحلیلگری که در نظرسنجی بلومبرگ شرکت کردند، پیش بینی کردند این گروه به برنامه خود برای افزایش تولید به میزان ۴۳۲ هزار بشکه در روز پایبند می ماند. اگرچه این رقم اندکی بیشتر از افزایشهای قبلی ۴۰۰ هزار بشکه در روز است اما اکثر اعضای اوپک پلاس در چند ماه گذشته برای بالا بردن سطح تولید با مشکل روبرو بوده اند.

عربستان سعودی و امارات متحده عربی نشان دادهاند که تمایلی به افزایش سریعتر تولید ندارد زیرا کمبودی در بازارهای جهان وجود ندارد اما همچنین به نظر می رسد رفتار این مهرههای بانفوذ از روی وفاداری به مسکو است. وزیر انرژی امارات روز دوشنبه گفته بود، روسیه عضو مهمی است و اوپک پلاس باید از سیاست دور بماند. این گروه نگران آن نیست که از دست رفتن عرضه روسیه باعث برهم خوردن توازن بازار شود.

این گروه در دیدار قبلی خود هم رویکرد مشابهی در پیش گرفت و شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی از صحبت درباره وضعیت روسیه خودداری کرد و دیدار وزیران اوپک پلاس ظرف مدت ۱۳ دقیقه پایان گرفت.

ریاض و ابوظبی مایل هستند روابطشان با مسکو را که کنترل آنها روی بازارهای جهانی را تقویت کرده و وابستگی سیاسی آنها به آمریکا را کاهش داده است، حفظ کنند. این وضعیت به خصوص برای محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی مفید بوده که از سوی دولت بایدن بر سر قتل جمال خاشقچی، روزنامه منتقد سعودی کنار گذاشته شده است.

سه رقمی شدن قیمتهای نفت همچنین کمک کرده است درآمد اعضای اوپک پلاس تقویت شده و خزانه های آنها که در دوران رکود اقتصادی ناشی از پاندمی خالی شده بود، لبریز از درآمدهای نفتی شود.

پل سانکی، تحلیلگر شرکت سانکی ریسرچ در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ گفت: عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیاز دارند روابطشان با روسیه را حفظ کنند. اگر آنها بدون مشورت با روسیه موضعشان را تغییر دهند، پایان عمر اوپک پلاس خواهد بود.

اما ادامه همین روند هم پیامدهایی خواهد داشت و دولت بایدن و سایر رهبران جهان را که به دنبال منزوی کردن پوتین هستند، عصبانی می کند. همچنین فشار بر کشورهای مصرف کننده را که از طریق آژانس بین المللی انرژی خواستار تسهیل محدودیت عرضه توسط اوپک پلاس شده اند را تشدید خواهد کرد.

در واقع تحریم نفت روسیه که از سوی بسیاری از پالایشگاهها و معاملهگران رعایت میشود، با وجود این که چین و هند به طور پنهانی به خرید نفت روسیه ادامه می دهند، شکافی در عرضه ایجاد کرده است.

طبق آمار وزارت انرژی روسیه، میانگین تولید نفت این کشور از ۱۶ تا ۲۷ مارس به پایین ۱۱ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا کرده است که از ابتدای سال بیسابقه بوده است.

بازارهای جهانی حتی پیش از حمله روسیه به اوکراین تحت فشار بودند زیرا روند بهبود عرضه از تقاضا برای سوخت در دوران پساکرونا عقب مانده بود. بخشی از این مشکل مربوط به خود اوپک پلاس است که در تلاش برای احیای تولید محدود شده در اوج بحران پاندمی است اما کاهش سرمایه گذاری و ظرفیت تولید کشورهایی نظیر آنگولا و نیجریه این روند را با چالش روبرو کرده است. با این حال تحولات اخیر بازار ایجاب می کند که اوپک پلاس محتاطانه عمل کند که رویکرد مطلوب شاهزاده عبدالعزیز است.

بهای معاملات نفت در هفته جاری در پی اعمال قرنطینههای جدید در چین برای مقابله با موج جدید شیوع کووید ۱۹ و وعده روسیه برای عقب نشینی عملیات نظامی از اطراف کییف، پایتخت اوکراین حدود هفت درصد ریزش کرده است. همچنین چشم انداز بازگشت نفت ایران هم با وجود این که هنوز تکلیف مذاکرات هسته ای مشخص نشده است، دیده می شود.

با ابهامات فراوانی که وجود دارد، اوپک پلاس ممکن است حتی بدون ملاحظات سیاسی فعلی، انتخاب محافظهکارانهای داشته باشد.

بر اساس گزارش بلومبرگ، باب مک نالی، رئیس گروه انرژی راپیدان و مقام سابق کاخ سفید در این باره گفت: در بحبوحه قیمتهای نفت تاریخی و تحولات ژئوپلیتیکی و بنیادین، موضوعی که ثابت مانده است عزم اوپک پلاس برای پایبندی به برنامه افزایش تدریجی تولید بوده است.