هفت دهک در انتظار یارانه جدید/ یارانه رمضان در راه است؟

تصمیم جدی برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، اقتصاد کشور را به سمت پرداخت یارانهها بیشتر برده است؛ تا جایی که این روزها خبر از پرداخت یارانه گوشت داده میشود. این خبر را جعفر قادری، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس اعلام کرده و گفته قرار است برای نهادههای دامی که در قیمت گوشت اثرگذار هستند، یارانه جداگانهای پرداخت شود و این یارانه تنها به ۷ دهک اول اختصاص داده خواهد شد.

بر همین اساس، یکی از نمایندگان اتاق بازرگانی ایران احتمال داده است که رقم این یارانه در حدود ۳۰۰ هزار تومان باشد.

البته در سال گذشته و با شروع زمزمهها درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و فشارهایی که احتمالا به اقتصاد خانوار وارد میشود، محسن رضایی، معاون اقتصادی رییسجمهور با استناد به لایحه بودجه اعلام کرده بود که یارانهها در سال آینده دو برابر میشود.

اگرچه خبر مهم محسن رضایی درباره افزایش یارانهها اجرایی نشد، اما با این حال به نظر میرسد دولت به شکلهای دیگر تصمیم به واریز یارانهها دارد. آن هم در شرایطی که به دلیل افت شدید ارزش پول ملی، بنا به گفته سید ابراهیم رییسی، رییس دولت سیزدهم، ارزش ۴۵ هزار تومان یارانه، امروز به ۷ تومان رسیده است. به اعتقاد او، اگر ارزش پول ملی بالا نرود، هر چه حقوق را افزایش دهیم، در عمل نتیجه نخواهد داشت.

یارانه رمضان در راه است

در این میان، شنیده میشود که دولت قصد دارد همانند سال گذشته در ماه رمضان امسال نیز به گروهی از خانوارها یارانه پرداخت کند. به این ترتیب تا پایان ماه رمضان، علاوه بر دو یارانه نقدی و معیشتی طبق روال ماههای گذشته، احتمالا یارانه مخصوص ماه رمضان را نیز واریز خواهد کرد.

به نظر میرسد جزییات پرداخت یارانه ماه رمضان، یعنی مبلغ یارانه، تعداد یارانهبگیران و شرایط مشمولان در مراحل پایانی است. در واقع دولت در پله آخر نهایی کردن واریز این یارانه قرار دارد و احتمالا جزییات کامل آن به زودی منتشر میشود.

در سال گذشته نیز بسته حمایت معیشتی ویژه ماه رمضان در روز عید فطر به حساب ۶۰ میلیون نفر از افراد واجد شرایط واریز شد. اما از آنجایی که دولت در روزهای ابتدایی ماه رمضان برای واریز یارانه مخصوص این ماه تصمیم گرفته است، احتمالا قبل از عید فطر واریز میشود.

در خصوص مشمولان گمانهزنیهایی وجود دارد، اما به احتمال خیلی زیاد مشمولان یارانه ماه رمضان جزو کسانی هستند که یارانه معیشتی بنزین دریافت میکنند.

یارانههایی که پرداخت شد

فشار اقتصادی به خانوارها، دولت را ناچار کرده که در مناسبتهای مختلف، تصمیم به پرداخت یارانهها بگیرد؛ به طوری که دولت طی چند ماه گذشته به مناسبتهای ۲۲ بهمن ماه و عید نوروز نیز به چند دهک اول یارانه نقدی پرداخت کرد.

یارانه ۲۲ بهمن ماه به حدود ۳۲ میلیون نفر رسید. یارانه عید نوروز نیز به حساب سرپرستان بیش از ۱۲ میلیون خانوار پرداخت شد. این افراد کسانی بودند که سهام عدالت نداشتند و سودی نگرفتند. یارانه ۲۲ بهمن ماه مبلغ ۱۰۰ هزار تومان و مبلغ یارانه عید نوروز ۱۵۰ هزار تومان بود. به نظر میرسد مبلغ یارانه ماه رمضان نیز احتمالا بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان برای هر نفر باشد.

۳۵ درصد ایرانیها فقیر هستند

گزارشهای رسمی دولت نشان میدهد که ۳۵درصد ایرانیها فقیر، ۵۷ درصد جزو طبقه متوسط و ۸ درصد ثروتمند هستند.

براساس اطلاعات معاونت رفاه اجتماعی وزارت کار، تمام خانوارهای یارانهبگیر ایرانی براساس اطلاعات اقتصادی، درآمدی و شغلی به سه دسته کلی شامل خانوارهای فقیر، متوسط و برخوردار تقسیم شدهاند. طبق معیارهای دهکبندی خانوارها، ۹.۳میلیون خانوار فقیر شناسایی شدهاند که ۲.۸میلیون خانوار معادل ۳۰درصد کل خانوارهای فقیر تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند و ۶.۶میلیون خانوار معادل ۷۰درصد کل خانوارهای فقیر فاقد پوشش حمایتی محسوب میشوند و باید بهعنوان اولویت در طرح پوشش بیمه همگانی، حمایت از کودکان دارای سوءتغذیه، طرح اشتغال عمومی و حمایت نقدی و اعتباری قرار گیرند.

با دستهبندی خانوارها، براساس اطلاعات اقتصادی، در مجموع ۱۳.۹میلیون خانوار یارانهبگیر معادل ۵۷درصد کل خانوارهای یارانهبگیر در قالب طبقه متوسط قرار میگیرند و این خانوارها براساس اطلاعات اقتصادی، درآمد و شغلی به ۵دسته کلی تقسیم میشوند.

دسته نخست، شامل کارکنان و مستمریبگیران دولت است که ۲.۲میلیون خانوار معادل ۱۵.۸درصد کل خانوارهای متوسط را دربرمیگیرد. طبق آمار، ۶۴درصد این خانوارها دارای خودرو بوده و ۹۱درصد آنها نیز سهام عدالت دارند. این در حالی است که بهطور میانگین فقط ۲۴درصد خانوارهای فقیر دارای خودرو هستند و ضریب بهرهمندی آنها به سهام عدالت نیز از ۸۲.۵درصد فراتر نمیرود.

دسته دوم، کارگران و مشاغل خصوصی را شامل میشود و ۶میلیون خانوار معادل ۴۳.۳درصد کل خانوارهای متوسط در این دسته قرار میگیرند. براساس آمارها، بهطور میانگین ۶۶درصد خانوارها در این دسته دارای خودرو هستند و ۷۰درصد آنها نیز سهام عدالت دارند.

در دسته سوم، بازنشستگان غیردولتی قرار میگیرند که ۲.۴میلیون خانوار معادل ۱۷.۳درصد کل خانوارهای متوسط را شامل میشود. براساس آمار، ۴۶درصد این خانوارها نیز دارای خودرو هستند و ۷۲درصد آنها سهام عدالت گرفتهاند.

دسته چهارم به خانوارهای فاقد درآمد ثابت(یعنی هیچ عضو بیمهپردازی ندارند) اختصاص دارد و ۳میلیون خانوار، معادل ۲۱.۷درصد از کل خانوارهای متوسط را شامل میشود. این خانوارها بهطور میانگین ۷۵درصد دارای خودرو هستند و ۶۷درصد آنها سهام عدالت گرفتهاند. از نکات قابلتوجه این است که این خانوارها با وجود اینکه امنیت شغلی و پوشش بیمهای کمتری دارند و بهشدت تحتتأثیر شوکهای اقتصادی قرار میگیرند، باز هم به نسبت ۳دسته اول یعنی «کارکنان و مستمریبگیران دولت، «کارگران و مشاغل خصوصی» و «بازنشستگان غیردولتی» شرایط اقتصادی و معیشتی بهتری را تجربه میکنند و میانگین دهک درآمدی آنها ۷.۲۷ است. درحالیکه میانگین درآمدی کارکنان و مستمریبگیران دولت ۷.۰۱، کارگران ۶.۲۶ و بازنشستگان ۵.۶۵ برآورد میشود.