نفت ۱۵۰ دلاری نزدیک است؟

به نظر میرسد اتحادیه اروپا به پیشنهاد تحریمهای مستقیم صنعت انرژی روسیه روی خوش نشان داده و برای شروع، واردات زغال سنگ را ممنوع کرده است. آمریکا ۱۸۰ میلیون بشکه و چندین عضو آژانس بین المللی انرژی ۶۰ میلیون بشکه از ذخایر نفت استراتژیک آزاد میکنند. عربستان سعودی هم قیمت فروش نفت برای همه خریداران را افزایش داده است. قیمتهای بسیار بالاتر ممکن است خیلی زود اتفاق بیافتد.

هنگامی که چند ماه پیش تحلیلگران پیش بینی خود از قیمت نفت را بالاتر بردند، اکثرا به عواملی نظیر عدم تمایل اوپک پلاس برای افزایش بیشتر تولید و ادامه رشد قوی تقاضا برای نفت اشاره کردند.

اکنون به نظر می رسد همه اخبار، پیرامون جنگ در اوکراین است و عامل مثبت برای نفت، پیش بینی ادامه کاهش صادرات نفت روسیه است. این کشور بزرگترین صادرکننده نفت و فرآورده های نفتی و صادرکننده بزرگ به اتحادیه اروپاست که عدم تمایل این بلوک برای هدف گرفتن مستقیم صنعت انرژی روسیه را توضیح می دهد. با این حال فشارهای رو به رشدی روی بروکسل برای اقدام وجود دارد و اکنون که زغال سنگ در فهرست تحریمها وارد شده است، شاید زمان چندانی نبرد که نفت به هدف بعدی تبدیل شود، اگر چنین اتفاقی روی دهد، نفت برنت ممکن است به بالای ۱۲۰ دلار در هر بشکه صعود کند و بالای این قیمت بماند.

در این بین، آمریکا واردات نفت و فرآوردههای نفتی روسیه را ممنوع کرده است اما این ممنوعیت در ۲۲ آوریل اجرایی میشود و در این فاصله، آمریکا نفت و فرآوردههای نفتی روسیه را انبارسازی میکند.

طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در هفته منتهی به ۲۵ مارس، آمریکا به طور میانگین ۱۰۰ هزار بشکه نفت و فرآوردههای نفتی روسیه را وارد کرد که ۷۰ هزار بشکه در روز بالاتر از هفته پیش و واردات صفر در ماه پیش از آن بود.

در حالی که همه این موارد اتفاق می افتد، قیمتهای نفت پس از اعلام آزادسازی نفت از ذخایر نفت استراتژیک سقوط کردند و حتی وست تگزاس اینترمدیت به پایین ۱۰۰ دلار در هر بشکه نزول کرد. با این حال این کاهش موقتی بود و پس از واکنش اولیه بازار به تصمیم دولت بایدن برای آزادسازی نفت از ذخایر اضطراری، قیمتها دوباره به بالای ۱۰۰ دلار صعود کردند.

اکنون قیمتها احتمالا درست مانند نخستین دور آزادسازی نفت از ذخایر استراتژیک آمریکا در سال میلادی گذشته، به صعود ادامه خواهند داد. در آن زمان قیمتها پس از انتشار این خبر فورا ریزش کرده بودند و سپس با فروکش کردن هیجان بازار، دوباره بهبود پیدا کرده بودند.

این برداشت شامل گریدهای نفتی میشود که از ذخایر استراتژیک آزاد میشوند اما شامل گریدهای نفتی مورد نیاز پالایشگاهها برای تولید سوخت نیستند و نفت آزاد شده تنها تاثیر موقتی خواهد شد، بدون این که بتواند مشکل عرضه را واقعا حل کند.

برداشت اخیر نفت از ذخایر نفت استراتژیک در مقایسه با دور قبلی، عظیم خواهد بود و به حدود یک میلیون بشکه در روز به مدت شش ماه بالغ میشود. این حجم نفت بیش از یک سوم کاهش صادرات نفت روسیه که از سوی آژانس بینالمللی انرژی پیش بینی شده است را جبران میکند. در واقع شاید معاملهگران این نگرانی را پیدا کنند که پس از آزادسازی نفت از ذخایر اضطراری، ذخایر مذکور چگونه جایگزین خواهند شد و چه تاثیری روی قیمتهای نفت خواهند داشت.

در این بین، در اروپا قیمتهای زغال سنگ پس از انتشار خبر ممنوعیت واردات زغال سنگ روسیه، جهش یافت. اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا گفت: ما ممنوعیتی روی واردات زغال سنگ از روسیه به ارزش چهار میلیارد یورو در سال اعمال می کنیم. این اقدام منبع درآمد مهمی را برای روسیه قطع میکند.

اما این اقدام هزینههای انرژی اروپا را بیشتر افزایش می دهد و این بحث که "تحریمهای ضد روسیه در واقع به چه کسی ضربه می زند: روسیه یا اتحادیه اروپا؟ " داغ است. طبق آمار کمیسیون اروپا، اتحادیه اروپا ۴۵ درصد از زغال سنگی که مصرف میکند را از روسیه تامین میکند. این میزان برابر با ۴۵ درصد واردات زغال سنگ است که باید جایگزین شود اما کاهش چشمگیر واردات زغال سنگ ساده نیست.

اندونزی که بزرگترین صادرکننده زغال سنگ جهان است، تصادفا قیمتها برای تحویل در آوریل را ۴۲ درصد افزایش داد. این دقیقا همان اقدامی است که عربستان سعودی در خصوص نفت انجام داد و احتمالا به معنای آن است که خریداران گزینههای کمتری دارند.

اما قیمتهای زغال سنگ هم رشد بیشتری پیدا خواهد کرد زیرا روسیه حداکثر ۷۰ درصد از زغال سنگ حرارتی اروپا که برای تولید نیرو و گرمایش استفاده میشود را تامین میکند. طبق گزارش شرکت ریستاد انرژی، آنچه این وضعیت را حادتر میکند، محدود شدن ذخایر جهانی زغال سنگ حرارتی است.

این چه معنایی برای نفت دارد؟ بر مبنای قیمتهای گاز و زغال سنگ اروپا در سال میلادی گذشته، قیمت همه سوختهای فسیلی به یکدیگر مرتبط است. وقتی یکی گران میشود، تقاضا برای سوختهای دیگر افزایش پیدا میکند. به همین دلیل قیمت زغال سنگ سال گذشته افزایش پیدا کرد زیرا نیروگاهها در جست و جو برای منابع انرژی ارزان، از گاز به زغال سنگ روی آوردند.

در این وضعیت حتی قاعده عادی "علاج قیمتهای بالاتر نفت، قیمتهای بالاتر است" هم کاملا جواب نمی دهد. مهار تقاضا برای انرژی فارغ از هزینه آن به خصوص در مناطقی مانند اتحادیه اروپا که برای نسلهای متمادی، افراد در راحتی و امنیت کامل انرژی زندگی میکند، دشوار است.

بر اساس گزارش اویل پرایس، قیمتهای نفت احتمالا بعد از ممنوعیت زغال سنگ روسیه از سوی اتحادیه اروپا افزایش پیدا میکند و اگر اتحادیه اروپا تصمیم بگیرد پا را فراتر گذاشته و خود نفت را هدف بگیرند، مشاهده اوضاع از نظر قیمت و در خیابانهای شهرهای اروپایی جالب خواهد شد.