بازار سیاه خودرو از تبعات قرعه‌کشی است/ خودروسازان چگونه به بازار آزاد سیگنال می‌دهند؟

بابک صدرایی درباره قرعهکشی خودرو در کشور و تبعات آن در بازار گفت: وقتی برای هر پدیده یا کالای اقتصادی محدودیت ایجاد میکنید و میگویید قرعهکشی میکنیم که برای مثال بین 300 تا 400 هزار نفر 20 تا 30 هزارنفر انتخاب میشوند، عملا این کار حرص و ولعی را ایجاد و برای آن کالا ارزش افزوده ایجاد میکند. چون عملا می گوید انقدر تقاضا وجود دارد در حالیکه ما می توانیم پاسخگوی این تعداد از متقاضیان باشیم.

وی افزود: با این کار خودروسازان عملا به بازار آزاد سیگنالی می دهند که من نسبت به تقاضایی که وجود دارد، عرضه کمتری دارم پس بازار سیاه یا رانت یا بلک مارکت برای آن محصول ایجاد میکنند. این از تبعاتی است که قرعهکشی برای خودرو میتواند ایجاد کند.

صدرایی با تاکید براینکه باید نیاز واقعی خودرو در بازار برآورد شود که در کشورسالانه چند دستگاه است؟ ادامه داد: سال گذشته 900 هزارخودرو تولید کردیم، در حالیکه نیاز واقعی ما با این شرایط اقتصادی اگر خیلی خوشبینانه در نظر بگیریم، بین یک میلیون تا یک میلیون و دویست خودرو در سال است. حال چرا وقتی خودروسازان اعلام ثبتنام میکنند، 5 میلیون یا 10 میلیون نفر برای خوردو ثبتنام میکنند؟

وی افزود: یک عده که سیاهی لشکرهستند و میخواهند شانس خود را در این زمینه امتحان کنند و نیاز واقعی به خودرو ندارند. عده دیگر هم افرادی هستند که با این وضعیت اقتصادی که در کشور وجود دارد، چارهای جز ثبتنام ندارند و فرش زیرپا، طلا و پساندازش و غیره را میفروشد و ثبتنام می کند که اگر خودرو به نامش درآمد در بازار آزاد دوبرابر قیمت بفروشد.

این کارشناس صنعت خودرو با تاکید بر اینکه تقاضای کنونی خودرو، تقاضای واقعی نیست، تصریح کرد: این تقاضا میتواند هشدار دهد که وضعیت اقتصادی مردم به قدری با مشکل مواجه است که به جای اینکه پولها در تولید، سرمایهگذاری و در حرکتهایی که بتوان با یک سرمایه اندک اشتغال و کاری انجام شود و حتی تولید کوچکی شکل بگیرد، به سمت دلالی و بازار واسطهگری آن هم خودرو میرود.

صدرایی تاکید کرد: پس نیاز واقعی بازار یک بحث است و بحث دیگر اینکه وقتی ما این قرعهکشی را برای خودرو میگذاریم، سیگنالی به بازار میدهیم که تقاضا برای خودرو زیاد است و من نمیتوانم پاسخگوی این تقاضا باشم، بنابراین قرعهکشی میگذارم و این موضوع قدرت بازار سیاه یا بازار آزاد و فرصت دلالها را بیشتر میکند که دستشان باز باشد و قیمت بازار را بیشتر افزایش دهند.

وی در ادامه درباره راهکار بهبود قیمت خودرو در بازار گفت: تا زمانی که موج گرانی در کشور در راه است، تا زمانی که قیمت دلار شیب صعودی دارد و اخبار میگوید که امسال حدود 30 تا 40 درصد به حقوقها اضافه میشود و بعضی پیشبینی میکنند که حداقل 50 درصد گرانی باید در راه باشد، گرانی با شیب تندی بالا می‎رود.

این کارشناس خودرو ادامه داد: اکنون بخش زیادی از کسب و کارها و تولید از بین رفته است و مردم به دنبال بازارهای زودبازده میروند که سود خوبی به آنها بدهد که خودرو هم یکی از آنهاست که همیشه بازارش داغ است و ریسک کمتری دارد. در حالیکه این ثبت نامها و درخواستهایی که برای خودروسازان میآید، نیاز واقعی مردم به خودرو نیست و یک نیاز حبابی و به تناسب شرایط اقتصادی کشور است.

وی افزود: زمانی که ثبات اوضاع مثل سالهای 94 و 95 شود و به فضای قبل از تحریمها برگردد که خودروسازان بدون قرعهکشی سایت را باز میکردند و ماشین را 20 یا 30 روزه به مشتری تحویل میدادند، نیاز واقعی مردم مشخص بود. وضعیت اقتصادی مردم نسبت به آن سالها بهتر که نشده ولی فقط چون احساس خطر میکنند و کل داشتههایش را میخواهند روی خودرو سرمایهگذاری کنند.

صدرایی خاطرنشان کرد: بهبود قیمت خودرو در بازار به عوامل متعددی بستگی دارد که شامل ارز و حذف ارز ترجیحی و بالا رفتن قیمت دلار و مشکلات تولید و تامین قطعه و عرضه خودرو به میزان لازم وجود ندارد. به دنبال آن خودروسازان هم مجبور میشوند برای بالابردن قیمت خودرو، عرضه را کم کنند که قیمت بالاتر رود و برای آنها سود داشته باشد، همه این عوامل در قیمت اصلی خودرو تاثیرگذار هستند.

این کارشناس صنعت خودرو در پایان اظهار کرد: قرعهکشی بیشتر جنبه روانی در بازار خودرو دارد که حذف یا ادامه آن میتواند تاثیرات کوتاهمدتی در قیمت خودرو داشته باشد که دولت با این کار نه تنها موفق به کنترل قیمت نشد بلکه ضربه محسوسی هم به قیمتها وارد کرد.