تثبیت صادرات نفت ایران بالای یک میلیون بشکه در روز

وزارت نفت در پاسخ به گزارش برخی رسانههای منتقد دولت درباره کاهش صادرات نفت، اعلام کرد:

۱- کاهش یا افزایش حجم صادرات نفت کشور در بازههای زمانی گوناگون با توجه به شرایط بازار و میزان عرضه و تقاضای فصلی برای انواع خاص نفت خام مورد نیاز پالایشگران متغیر است.

۲- با توجه به شرایط بازار، استفاده از تکنیکهای معاملاتی برای حفظ سهم بازار با رعایت صرفه و صلاح و منافع کشور انجام شده و در نظر گرفتن تسهیلاتی در این زمینه در چارچوب ضوابط و مجوزهای لازم و حسب روال مرسوم، امکانپذیر است. بدیهی است بدون اطمینان از حصول منافع کشور هیچگاه فروش نفت انجام نخواهد شد.

۳- در شرایط جنگ تمامعیار اقتصادی نظام استکبار علیه ایران عزیز و بهویژه صنعت نفت، فروش و صادرات نفت کشور تحت شرایط خاص و با تلاش جهادگونه پرسنل خدوم صنعت نفت بدون یک روز تعطیلی انجام گرفته که ثمرات و برکات این تلاش در ماههای اخیر سبب تقویت بنیه اقتصادی دولت در عمل به تکالیف خود شده است و امروز به حمدا... از این حیث کشور نگرانی نداشته و در آرامش قرار دارد. بدیهی است با توجه به امکان سوءاستفاده دشمنان نمیتوانیم هیچ یک از این تلاشهای صورت گرفته و در حال انجام را به صورت عمومی بیان کنیم.

۴- میزان عرضه و تقاضای جهانی نفت خام با توجه به سیاستهای کشورهای صادرکننده و واردکننده، میزان رشد اقتصادی و سایر عوامل متغیر فصلی، یک نسبت مشخص داشته و الزاما با کنار گذاشتن یک عرضهکننده از یک بازار خاص، این نسبت دچار تغییر فاحش نخواهد شد و صرفا جغرافیای بازار ممکن است تغییر کند. جمهوری اسلامی ایران به مدد سالها تجربه و تخصص و در اختیار داشتن پتانسیل کمنظیر لجستیکی، ضمن حضور در بازارهای سنتی و تامین نیاز مشتریان قدیمی خود، امکان حضور در هر جغرافیایی از بازار جهانی نفت را دارد. کما اینکه در چند ماه اخیر افزایش فروش نفت و میعانات در کنار افزایش قیمت، کسری سنگین بودجه ۱۴۰۰ را جبران کرده و دست دولت را در مدیریت بازار ملتهب ارز، بازتر کرده است. چنانکه دولت برای اولین بار در سالهای اخیر برای اداره خود در ماههای نخست سال از بانک مرکزی تنخواه نگرفته است.

۵- وزارت نفت به عنوان قلب تپنده نظام اقتصادی کشور در دشوارترین تحریمهای ظالمانه، با صلابت به انجام ماموریت خود پرداخته و همین موضوع نقطه قوت و باعث تقویت موضع دیپلماسی ایران عزیز در مذاکرات بینالمللی برجام بوده است. صنعت نفت به عنوان یک صنعت بینالمللی هرچند از رفع زنجیره تحریمهای ظالمانه نظام استکبار و هر نوع گشایشی استقبال میکند ولی برخلاف نظر نویسنده گزارش، دیپلماسی انرژی و پیشبرد برنامههای صنعت نفت را فارغ از نتیجه مذاکرات با جدیت دنبال میکند.

در همین زمینه، روزنامه «ایران» از افزایش ۶۰ درصدی درآمدهای نفتی در فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ خبر داد.

ایران نوشته است: درحالی که برخی از رسانههای بینالمللی از فشار مصرفکنندگان نفت خام بر امریکا مبنی بر لغو یا تعدیل تحریمهای نفتی ایران گزارش میدهند، بررسی دادههای بانک مرکزی نشان میدهد که با وجود اعمال شدیدترین تحریمهای نفتی و بانکی علیه ایران هم فروش نفت و هم وصول درآمدهای نفتی در دو ماه نخست امسال نسبت به سال گذشته افزایش داشته است، به طوری که فروش نفت (نفت خام، فرآوردههای نفتی، گاز طبیعی، مایعات و میعانات گازی) در فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۱ حدود ۴۰ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل بوده است و وصول درآمدها نیز ۶۰ درصد افزایش داشته است. در این رابطه جواد اوجی، وزیر نفت نیز بارها اعلام کرده است که «میزان فروش نفت کشور در دولت سیزدهم حدود ۴۰ درصد رشد داشته است. به عبارتی، میزان فروش نفت در این دولت ۴۰ درصد بالاتر از خردادماه ۱۴۰۰ است.» محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران نیز عنوان میکند که «این افزایش ۴۰ درصدی در ماههای اخیر حفظ شده است.» علی فروزنده، مدیرکل روابط عمومی وزارت نفت نیز بیان میکند که «وصول درآمدهای ارزی در فروردین و اردیبهشتماه امسال (۱۴۰۱) بیش از ۶۰ درصد بیشتر از مدت مشابه پارسال بوده است.» ارقامی که دادههای بانک مرکزی نیز آن را تأیید میکند.

افزایش درآمدهای نفتی در بهار ۱۴۰۱

بررسی دادههای نماگر اقتصادی بهار ۱۴۰۰ و همین طور اظهارات رئیسکل بانک مرکزی در هفته گذشته نشان میدهد که در دو ماه نخست امسال در حوزه نفت (نفت و پتروشیمی) بیش از ۷.۵ میلیارد دلار ارز از محل فروش وصولشده که نسبت به دوره مشابه پارسال ۳ میلیارد دلار افزایش نشان میدهد. در دو ماه نخست ۱۴۰۱ درآمدهای نفتی کشور بیش از ۷.۵ میلیارد دلار بوده که این رقم در دو ماه نخست پارسال ۴.۵ میلیارد دلار بوده است. مقایسه این اعداد نشان میدهد که دو ماه نخست امسال کشور ۶۰ درصد افزایش درآمدهای نفتی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده است. نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی، میزان درآمدهای نفتی (نفت خام، فرآوردههای نفتی، گاز طبیعی، مایعات و میعانات گازی) را برای ۳ ماه نخست سال گذشته حدود ۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار اعلام میکند. به عبارتی، به طور میانگین، هر ماه حدود ۲ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار درآمد نفتی عاید کشور شده است. این رقم علاوه بر نفت و پتروشیمی، شامل درآمد ارزی حاصل از فروش گاز طبیعی و فرآوردههای نفتی نیز میشود. با وجود این درآمد حاصل از تنها فروش نفت و پتروشیمی در ۳ ماهه نخست ۱۴۰۰ حدود ۳۰ درصد بالاتر از این رقم است؛ به طوری که هر ماه حداقل ۳ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار فقط از محل فروش نفت و پتروشیمی عاید کشور شده است. در همین حال بررسی قیمتها در بازار جهانی نفت خام نشان میدهد که در ۲ ماه نخست ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ قیمت نفت حدود ۱۵ درصد رشد داشته است . این درحالی است که درآمدهای حاصل از فروش نفت و پتروشیمی ۶۰ درصد افزایش داشته است. مجموع این ارقام نشان میدهد که بخش مهمی از افزایش درآمدهای نفتی دو ماه ابتدایی امسال نسبت به سال گذشته ناشی از افزایش فروش نفت است؛ اگرچه رشد قیمتها در بازارهای جهانی نیز در آن نقش داشته است.

صادرات نفت ایران، بالاتر از یک میلیون بشکه در روز

یک مقام آگاه در وزارت نفت میگوید که صادرات نفت کشور همچنان بالاتر از یک میلیون بشکه در روز است. او که تمایلی به ذکر نام خود در این گزارش نداشت با تکذیب برخی اخبار مبنی بر کاهش صادرات نفت کشور به ۴۰۰ هزار بشکه در روز به «ایران» توضیح میدهد: «برخی مدعی شدهاند که صادرات نفت ایران به ۴۰۰ هزار بشکه و تولید نیز به ۲ میلیون و ۳۵۰ هزار بشکه در روز رسیده است. اما این اعداد نه تنها غلط است و تکذیب میشود؛ بلکه با یک محاسبه سرانگشتی مغایرتها نیز نمایان میشود. ایران حدود ۱.۸ میلیون بشکه در روز ظرفیت پالایشی دارد. چطور صادرات را زیر ۴۰۰ هزار بشکه محاسبه میکنند؟ ضمن آنکه حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز نیز صادرات میعانات گازی به این رقم اضافه میشود.» این مقام آگاه عنوان میکند: «صادرات نفت ایران اکنون بیش از یک میلیون بشکه در روز است و درآمدهای نفتی نیز حدود ۶۰ درصد بالاتر از بهار ۱۴۰۰ است. در همین حال به نظر میرسد که بازار کشش فروش نفت بیشتر را نیز دارد و در این زمینه بازاریابی در حال انجام است.»

هیچ مقام مسئولی کاهش درآمدهای نفتی را تأیید نمیکند

سخنگوی انرژی مجلس شورای اسلامی میگوید: «اگرچه آمارهای دقیق صادرات نفت و میزان درآمدهای نفتی در اختیار نهادهایی مانند وزارت نفت و بانک مرکزی است اما در جلساتی که خدمت آقایان وزارت نفت بودهایم و گزارشهایی که دریافت کردهایم نشان میدهد که در ماههای اخیر نه تنها کاهش درآمدهای نفتی رخ نداده بلکه افزایش درآمدهای نفتی را نیز داشتهایم. بخش قابل توجهی از این افزایش درآمدها مربوط به حجم صادرات نفت است، البته افزایش قیمت جهانی نفت نیز در ارزآوری این بخش بیتأثیر نبوده است اما گزارشها نشان میدهد که در ماههای اخیر کاهش فروش نفت نیز رقم نخورده است و همچنان حجم فروش نفت کشور بالاتر از روزهای ابتدایی دولت است.» مصطفی نخعی در گفتوگو با «ایران» ادامه میدهد: «در این مدت شرایط فروش نفت تسهیل شده؛ تجربه فروش نفت در دوران تحریم افزایش پیدا کرده است و ما تا اندازهای راههای خنثیسازی تحریمها را یاد گرفتهایم. از این رو سیاست صفر کردن صادرات نفت ایران نیز که دشمن بر آن تأکید میکرد، نه تنها شکست خورد، بلکه در بازار نفت رقابتی امروز با وجود شدیدترین تحریمها بازهم میتوانیم نفت بفروشیم.»

او با اشاره به تسهیل فروش نفت در این دور از تحریمهای بیسابقه، عنوان میکند: «این امر دلایل متعددی از جمله شیوه بازاریابی شرکت ملی نفت دارد. ضمن آنکه ایران یکی از بازیگران مهم در بازار و مجامعی مانند اوپک است و بسیاری از پالایشگاههای جهان ساختار خود را براساس مؤلفههای نفت ایران تعریف کردهاند.»

این نماینده مجلس شورای اسلامی درباره تحقق بودجه نفتی ۱۴۰۱ نیز اذعان میکند: «فکر میکنم این اتفاق براحتی در سال جاری میافتد و اگر همین شرایط فروش و ارزآوری نفتی را داشته باشیم، بخش نفتی بودجه ۱۴۰۱ محقق میشود. با توجه به دیپلماسی فعال انرژی طی ماههای اخیر، اگر بتوانیم نقش فعالتری را در بازار نفت ایفا کنیم و بازارهای متنوعتری را به دست بیاوریم، حتی بیش از ارقام آمده در بودجه محقق خواهد شد.»