این سه عامل قیمت ارز را بالا بردند/ شرط مهار نرخ دلار چیست؟

کامران ندری، کارشناس اقتصادی درباره دلایل رشد بهای ارز در کشور طی روزهای اخیر تأکید کرد: هرچند در ادبیات عمومی از این وضعیت به وضعیتی که در آن بهای ارز افزایش یافته یاد میشود اما در حقیقت باید گفت این شرایط محصول کاهش ارزش پول ملی در کشور است.

وی در ادامه گفت: حتی دولت روحانی نیز از ورود به ارزپاشی برای مهار قیمت ارز پرهیز کرد اما قیمت امروز نشانههایی از این تصمیم در سیاستگذاران پولی است.

با عبور بهای دلار از کانال سی هزار تومان، رئیس کل بانک مرکزی اعلام کرده «از همه ظرفیتهای بانک مرکزی برای برقراری آرامش در بازار ارز» استفاده می‎شود اما ندری معتقد است ارزپاشی یکی از سیاست‎های خطرناکی میباشد که ممکن است در دستورکار قرار گیرد.

وی با تأکید بر اینکه سه عامل مهم زمینه را برای رشد بهای ارز مهیا کرده است، ادامه داد: ازیکسو بسترهای موجود در خدمت تضعیف پول ملی است. ازسویدیگر تورم ریالی اقتصاد بالاست و درعینحال اخبار منفی پرشمار در حوزه اقتصاد دست به دست هم دادهاند تا رکوردهای جدید قیمتی در بازار ارز به ثبت برسد.

ندری در جواب این پرسش که با توجه به شرایط کنونی اقتصادی، این رشد قیمت قابل مهار است یا خیر؟ گفت: شاید در کوتاهمدت تزریق ارز به بازار بتواند در مهار قیمت مؤثر باشد اما اگر توجهی به عوامل بنیادین میانمدت و بلندمدت صورت نگیرد، روند افزیشی دوباره از سر گرفته خواهد شد.

وی در توضیح این مطلب ادامه داد: بازار ارز نیازمند سیاستهای کوتاهمدت و بلندمدت است؛ اما دولتها همواره توجه خود را به سیاست کوتاهمدت نظیر تزریق ارز به بازار معطوف میکنند.

وی گفت: وقتی دیگر عوامل مدّنظر قرار نگیرند و بهبودی حاصل نشود، حتی مهار قیمت دلار و سایر ارزها در کوتاهمدت به ضد خود تبدیل میشوند و در عمل به دلیل فشردگی بهای ارز و بالا ماندن تورم ریالی شاهد خروج سرمایه از کشور هستیم؛ اتفاقی که بارها و بارها در ایران افتاده است.

وی مهار تورم را یکی از مهمترین اولویت‎های دولت سیزدهم دانست و تأکید کرد: رشد بهای ارز نتیجه عدم مهار تورم است و این دو به عنوان عوامل محرک یکدیگر عمل میکنند؛ این بدانمعناست که با بالا رفتن قیمت ارز، دور جدیدی از رشد تورم در اقتصاد ایران آغاز می‎شود.

ندری گفت: هرچند دولت از افزایش قابلتوجه درآمدهای نفتی سخن می‎گوید اما روشن نیست چه میزان ارز در اختیار دارد و تا چه زمانی می‎تواند برای مهار قیمت دست به تزریق ارز بزند.

وی با تأکید بر اینکه تزریق ارز به بازار و آغاز عملیات موسوم به ارزپاشی خود اقدام خطرناکی است که حتی دولت روحانی نیز از ورود بدان ابا داشت، گفت: بهتر است به جای ارزپاشی، دولت شرایط را در حوزه بینالمللی مدیریت کرده و انتظارات تورمی را کاهش دهد.

ندری در توضیح این مطلب افزود: حتی اگر وضعیت ارزی دولت سیزدهم بهبود یافته باشد باز هم ارزپاشی در درازمدت ممکن نیست و پس از مدتی منابع کشور روبهپایان می‎رود. بهاینترتیب بهتر است دولت گزینههایی بنیادین و اصلاحگرانه را برای مهار بازار ارز در دستورکار قرار دهد.

وی در پاسخ به این سؤال که ممنوعیت معاملات فردایی و آتی میتواند زمینه را برای مهار قیمت مهیا کند یا خیر؟ گفت: در سایر کشورها این نوع معاملات به نام «معاملات آت» در سررسیدهای مختلف میتواند انجام شود. در بازار سرمایه هم چنین معاملاتی انجام میشود اما باید توجه داشت به جای ممانعت از انجام آن باید اینگونه معاملات را ساماندهی کرد.

ندری گفت: بالاخره در برخی شرایط خاص و اضطراری ممکن است بازاری را تعطیل کنند که اقدامی کاملاً طبیعی است اما بی‎تردید با بگیر و ببند نمی‎توانند مانع رشد قیمت ارز شوند.