فاطمی‌امین دومین خروجی دولت می‌شود؟/ گزینه‌های جانشینی وزیر صمت

روز گذشته سید محمد دهنوی یکی از اعضای هیئت رئیسه مجلس اعلام کرد که با تصمیم هیئت رئیسه مجلس، تقاضای استیضاح وزیر صمت، وصول و برای بررسی به کمیسیون صنایع و معادن ارجاع میشود.

امروز نیز تسنیم به نقل از سید نظامالدین موسوی، سخنگوی هیات رئیسه، خبر نهایی اعلام وصول استیضاح رضا فاطمیامین را اعلام کرد. بر این اساس وزیر صمت و نمایندگان ۱۰ روز فرصت دارند در مورد موضوعات استیضاح بحث و گفتگو کنند. در صورتی که تعداد امضاهای استیضاح کاهش پیدا کند، استیضاح از دستور کار مجلس خارج میشود. در غیر این صورت فاطمیامین یک هفته فرصت دارد تا برای استیضاح در صحن علنی مجلس حاضر شود.

گرچه تاکنون هیچکدام از اعصای کمیسیون صنایع مجلس حاضر به انجام مصاحبه در این زمینه نشدند، اما مدیرکل ارتباطات وزارت صمت،کلیدخوردن استیضاح وزیر صمت را تائید کرد. حسین زادهفشمی از دلایل این استیضاح اظهار بیاطلاعی کرد.

همین هفته گذشته بود که نمایندگان از پاسخهای فاطمیامین به سوالاتی مبنی بر دلایل تورم کنونی قانع نشدند. بر این اساس او اولین کارت زرد خود را از مجلس گرفت. آیا در طول ۱۵ روز آینده او دومین کارت زرد را از نمایندگان دریافت میکند تا پس از عبدالملکی دومین خروجی دولت سیزدهم لقب بگیرد؟

بالاترین حد آشفتگی بازار خودرو

معرفی فاطمیامین بهعنوان وزیز صمت از ابتدا هم با انتقادات فراوانی همراه بود. وی پس از حضور در وزارت صمت نشان داد که این حجم از انتقادات چندان هم بیراه نیست. بهویژه آنکه آشفتگی بازار خودرو در زمان وزارت او به بالاترین حد خود رسید و قیمت خودرو در کف بازار به رکوردهای جدیدی دست یافت. طراحی سامانههای جدید در پیشفروش خودروهای دولتی هم فقط به نابهسامانیهای موجود در این بازار دامن زد.

فاطمیامین طرح درج قیمت تولیدکننده روی کالا را با خود به دولت آورد. طرحی که اکثر کارشناسان آن را پاککردن صورت مساله میدانند. در نهایت درج این قیمتها راه به جایی نبرد و بیشتر بر آشفتگی بازار کالاها دامن زد. با این شرایط وزارت صمت توپ را اکثرا به زمین وزارت جهاد کشاورزی میاندازد و در مقام پاسخگویی حاضر نمیشود.

اخیرا نیز برخی از اصناف، از جمله صنفهای لوازم خانگی و لوازم یدکی، دست به تجمع و اعتراض زدند. گرچه علت اصلی این اعتراضات موضوع مالیات بود و وزارت اقتصاد باید در این زمینه پاسخگو باشد، اما کوتاهی وزرات صمت در این حوزه نیز مسالهای غیرقابل کتمان است. بهویژه مسئول تصمیمگیری به نحوه مبارزه با قاچاق در دولت مستقیما به وزیر صمت و ارگان متبوعش مربوط میشود. اما این وزارتخانه بهجای مبارزه با ریشههای شکلگیری قاچاق در مرحله توزیع اقدام به مبارزه با آن میکند!

واگذاری بازارهای صادراتی

بحث دیگر مربوط به حوزههای تجاری و بازرگانی میشود. ایران بازارهای صادراتی را در دوره وزارت فاطمیامین بیشتر اغلب به روسیه، ترکیه، قطر و عراق واگذار کرد. در بحث واردات نیز سیاست اصلی این وزارتخانه محدودسازی و ادامه ممنوعیتهاست. حتی گاهی که مجوز واردات برخی از کالاها نظیر خودرو و ماشینآلات صنعتی ارائه شد، در نهایت راه به جایی نبرد. به نظر میرسد که این مجوزها بیشتر یک نمایش بودند تا اینکه شکل واقعی داشته باشند.

در بخش صنایع سنگین و معادن مانند فولاد، سیمان، پتروشیمی و .. نیز اوضاع چندان مساعد نیست. در این مدت قطع برق و نبود تجهیزات، بسیاری از بخشهای صنایع و معادن را به تعطیلی و ورشکستگی کشاند. اما وزیر صمت تاکنون راهکار مشخص و مناسبی برای برونرفت از این وضعیت ارائه نکرد. او فقط یکبار به مدیران ۱۱۰ کارخانه تلطیلشده فولاد در سال گذشته اعلام کرد که برای احیای صنعت خود جمع کنند و بروند سوریه.

تمامی این عوامل منجر به ایجاد یک نارضایتی عمومی نسبت به عملکرد تیم کنونی وزارت صمت شد. بخشی دیگر از نارضایتیها هم مربوط به انتصابات صورتگرفته است که گاه چندان روشن وشفاف نبودند. چنانکه در برخی از مناصب، افرادی گماشته شدهاند که رزومه چندان مرتبطی ندارند.

به نظر میرسد اکنون فاطمیامین هم در همان مسیری قرار دارد که پیش از او حجتا… عبدالملکی در وزارت کار آن را پیمود. شاید به همین دلیل است که او را اصلیترین گزینه خروج از دولت پس از عبدالملکی باید بدانیم.

جانشینان احتمالی وزیر صمت

قبل از اینکه استیضاح وزیر صمت نهایی شود، گمانههایی درباره گزینههای احتمالی او مطرح است. مهرداد بذرپاش، رئیس کنونی دیوان محاسبات کشور، را باید اصلیترین گزینه جایگزینی فاطمیامین بدانیم. حتی اگر این استیضاح نهایی نشود، به نظر میرسد او به صورت بالقوه آمادگی حضور در این وزارتخانه را داشته باشد.پ

مسعود میرکاظمی و سعید محمد که هماکنون دارای مسئولیتهای دولتی هستند نیز از گزینههای احتمالی حضور در وزارت صمت هستند. شاید حضور در سازمان برنامه و بودجه و مناطق آزاد جذاب باشد، اما بعید به نظر میرسد که کسی این دو سازمان را به وزارت صمت ترجیح دهد.

شمسالدین حسینی، احمد امیرآبادی و الیاس نادران سه چهره نزدیک به دولت هستند که از ابتدا گمانههایی مبنی بر حضور آنها در دولت شنیده میشد. اما فعلا در مجلس شورای اسلامی فعالیت دارند. آیا ممکن است یکی از این سه نماینده، بهارستان را به مقصد ساختمان خیابان سمیه ترک میکند یا بدرپاش را باید گزینه نهایی جایگزینی فاطمیامین بدانیم؟