واردات؛ تنها راهکار برای مهار قیمت برنج

هفته گذشته خبر واردات برنج کیفی از قول معاون برنامهریزی اقتصادی وزارت جهادکشاورزی در یکی از خبرگزاریها منتشر شد و این شبهه را ایجاد کرد که در سیاستهای وارداتی این وزارتخانه در زمینه برنج تغییراتی ایجاد شده است.

محمد قربانی، در این گفتوگو اعلام کرده بود: «واردات برنج با حجم مناسبی در حال انجام است و علاوهبر ارقامی با قیمت اقتصادی، برنجهای کیفی خارجی نیز وارد میشود که طعم آن شبیه برنج طارم ایرانی است و ۳۰هزارتومان قیمت دارد.» حجم مناسب واردات، انتخاب ارقام کیفی برای واردات و قیمت ۳۰هزار تومانی این برنجها برای مصرفکننده دیگر نکاتی بود که در گفتههای معاون وزیر جهادکشاورزی جالبتوجه و البته سوالبرانگیز بود. واردکنندگان برنج از ابتدای امسال بهدلیل تاخیر در ابلاغ قوانین جدید به گمرک با مشکلاتی مواجه بودند که حجم واردات را بهطور چشمگیری کاهش داد. با رفع این مشکل در یکماه اخیر واردات به روال عادی بازگشته اما حجم واردات بهگفته انجمن واردکنندگان با میزان هدفگذاریشده فاصله دارد. آمارها نشان میدهد از مجموع ۳۹۰هزار تن برنج واردشده از ابتدای امسال ۳۵۵هزار تن را بخشخصوصی وارد کرده، درحالیکه با توجه به نیاز بازار باید ماهانه ۱۶۰هزار تن برنج وارد شود.

در زمینه قیمت نیز هماکنون کف قیمت برنجهای باکیفیت خارجی در بازار به ۴۰هزارتومان رسیده است، از اینرو اعلام قیمت ۳۰هزارتومانی برای برنج کیفی وارداتی، آنهم از زبان سخنگوی وزارت جهادکشاورزی موضوع جالبتوجهی بود. نکته دیگری که در گفتههای قربانی سوالبرانگیز بود به نوع برنج انتخابی برای واردات برمیگشت که تا پیش از این، همواره واردات برنجهای پرمحصول برای تامین کسری بازار در دستور کار بوده است و نه برنجهای کیفی.

اظهارات معاون برنامهریزی اقتصادی وزارت جهادکشاورزی علاوهبر اینکه این استنباط را ایجاد کرد که شاید دولت درصدد است برای تنظیم قیمت برنج ایرانی، برای آنها رقیب خارجی بیاورد، بهطور ضمنی از رفع موانع واردات نیز خبر میداد که این مورد میتوانست برای بازار پرنوسان برنج خبر خوبی باشد، اما پیگیریها نشان میدهد هر دو استنباط از خبر منتشرشده چندان دقیق نبوده است. البته در همین حال برخی دیگر از مسوولان عامل افزایش نجومی قیمت برنج را دلالان معرفی میکنند، اما طبق گفته نمایندگان مجلس، جهادکشاورزی هم تنها یک سیاست برای کنترل بازار دارد و آن هم واردات انبوه برنج خارجی است. آیا این سیاست برنج ایرانی را از بازار حذف میکند؟ اکنون که شاهد عبور نرخ این محصول از ۱۰۰هزارتومان هستیم، برخی نمایندگان مجلس از تغییر سیاست دولت مبنیبر افزایش واردات خبر میدهند.

علیرضا نظری عضو کمیسیون کشاورزی مجلس درباره اینکه چگونه دولت امکان کنترل شبکه بزرگ دلالی برنج را دارد به تجارت نیوز گفت: «دیگر بازار برنج در دست دولت نیست که امکان کنترل بازار را داشته باشد. بخش زیادی از برنج دست دلالان است که در جایجای کشور اقدام به دپو و ذخیرهسازی کردهاند.» وی ادامه داد: «در حالحاضر تنها راهکار و سیاست دولت برای کنترل قیمت برنج واردات انبوه است. در شرایط فعلی دولت ابزار دیگری برای کنترل دلالان ندارد.»

این نماینده با توضیح بیشتر ادامه داد: «البته وزارت جهادکشاورزی بهدنبال این است که از طریق کشت قراردادی، بخشی از تولید داخلی را ارتقا و شبکه داخلی را کنترل کند. بر همین اساس کشاورزان برای سالزراعی جاری بخش قابلملاحظهای از اراضی را برای کشت قراردادی زیر کشت بردند.» اما مسیح کشاورز دبیر انجمن واردکنندگان برنج نیز اخیرا در پاسخ به پرسشی در مورد اینکه آیا نوع برنج وارداتی تغییر کرده است گفت: «برنجهایی که از هند وارد میشود بهدلیل بعد مسافت و ذائقه متفاوت مصرفکنندگان ایرانی شرایط متفاوتی دارد اما برنجهای وارداتی ما از پاکستان و تایلند، برنجهای سفید، درجه یک و باکیفیتی هستند که بعضی از ارقام آن مثل جاسمین و هومالی از لحاظ عطر و طعم و کیفیت پخت، قابلیت رقابت با برنجهای ایرانی ازجمله طارم را دارند و این چیز جدیدی نیست.»

قیمت کنونی برنج در بازار

قاسمعلی حسنی، دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی تهران درمورد قیمت فعلی برنج در بازار گفت: «در حالحاضر قیمت عمدهفروشی هر کیلو برنج خارجی بین ۲۸ تا ۴۰هزارتومان است و برای برنج ایرانی کمترین قیمت در بنکداریها بهکیلویی ۷۰هزارتومان رسیده است.» وی ادامه داد: «با اتمام توزیع برنجهای ۱۲هزارتومانی شرکت بازرگانی دولتی هماکنون کمترین قیمت برنج وارداتی در بنکداریها ۲۴هزارتومان و بالاترین قیمت ۳۷هزار تومان است.»