تناقض مازاد دام و رشد قیمت گوشت در بازار/ چرا اتحادیه‌ها اصرار به صادرات دام دارند

مدتی است اتحادیههای دامداران تولیدکننده دام سبک و سنگین، وزارت جهاد کشاورزی را تحت تاثیر قرار داده که تولید دام در کشور بیش از نیاز است و اگر صادرات انجام نشود تولید کنندگان ورشکست خواهند شد و تولید داخل ضربه میبیند؛ در واقع متمایلند با ایجاد مطالبه، وزارت جهاد هر چه زودتر مجوز صادرات دام بدهد.

این در حالی است که قیمت گوشت در داخل روز به روز در حال افزایش است و این سوال مطرح است که اگر طبق آنچه که اتحادیهها میگویند تولید اینقدر بالاست پس چرا قیمت در بازار پایین نمیآید؟ چرا این اتحادیه ها دنبال مجوز صادرات هستند؟ چرا دولت که از آنها خرید میکند به دولت نمیفروشند؟

کشور در تولید گوشت قرمز تا حدودی وابسته به واردات است با وجود اینکه سالانه نزدیک به 900 هزار تن تولید دارد اما باید 150 هزار تن هم وارد کند تا نیاز کشور تامین شود با این حال اتحادیههای دامداران روی حرفشان ایستادهاند که باید صادرات دام به کشورهای دیگر آزاد شود. پیش از این تجربه گرانی پس از آزادسازی صادرات در مرغ و تخممرغ وجود دارد که بلافاصله قیمتها گران شد و این نگرانی وجود دارد که با آزادسازی صادرات قیمت گوشت بیش از این گران شود.

وزارت جهاد کشاورزی چند روز پیش خرید دام را هم آغاز کرده و در استانهای کشور دام مازاد دامداران را خریداری میکند اما باز برخی از این اتحادیه ها راضی نیستند و تاکید دارند که وزارت جهاد کشاورزی هر چه زودتر صادرات را آزاد کند، آنها قیمت خرید دولت را کم میدانند.

به نظر میرسد صادرات دام با توجه به نرخ ارز که اخیرا در کشور بالا رفته است، برای صادر کنندگان به صرفه است تا به جای فروش دام خود در داخل، صادرات انجام دهند و تمام تلاش خود را برای گرفتن مجوز صادرات صرف می کنند.

اصرار اتحادیهها به مجوز صادرات دام از سوی دولت

سید احمد مقدسی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران با انتقاد از اینکه وزارت جهاد هنوز مصوب آزادسازی صادرات دام زنده را امضاء نکرده است، گفت: شورای قیمتگذاری محصولات استراتژیک حدود ۳ هفته قبل آزادسازی صادرات دام زنده را به تصویب رسانده است و هنوز این مصوبه به امضای وزیر نرسیده است.

مقدسی از سیاستهای دولت در این زمینه انتقاد و اضافه کرد: دولت هم جلوی صادرات را گرفته و هم دام مازاد را با قیمت واقعی جمع آوری نمیکند و همین منجر به زیان گسترده تولیدکنندگان شده است.

اتحادیههای دامداران میگویند نرخ خرید دام پایین است

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران با بیان اینکه قیمت خرید شرکت پشتیبانی امور دام بسیار کمتر از نرخ تمام شده تولید دام است، افزود: علاوه بر این شرکت مذکور به تعهدات خود به درستی عمل نکرده و مطالبات تولیدکنندگان را به موقع تسویه نکرده است.

وی همچنین از قیمت پایینی که از دامداران در قالب خرید تضمینی خریداری می شود، انتقاد کرد و گفت: قیمت تمام شده تولید هر کیلوگرم گوساله نر زنده ۱۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان است در حالی هر کیلوگرم گوساله نر از دامداران به قیمت ۷۲ تا ۷۳ هزار تومان خریداری میشود.

اگرچه خرید تضمینی از دامداران از هفتههای گذشته مطرح بود اما به طور جدی پس از سفر رئیس جمهور و هیات دولت به استان خراسان رضوی کلید خورد که رئیس جمهور از مسئولان برای آغاز خرید تضمینی دام سبک و سنگین در این استان قول گرفت.

یک هفته بعد بود که وزارت جهاد کشاورزی خرید دام در این استان را آغاز کرد که به گفته سرپرست استان خراسان شمالی در 9 تیر قیمت هر کیلو بره نر 85 هزار و گوساله نر 88 هزار تومان از دامداران خریداری می شود.

بسته حمایتی دولت برای جبران هزینههای دامداران

گزارشها مختلفی که دامداران به ویژه پس از گرانی نهادهها داشتند نشان میدهد که هزینههای تمام شده آنها بالا رفته و تهیه نهاده برایشان سخت شده است از آنجایی که 70 درصد قیمت تولید گوشت و محصولات پروتیینی به نهاده آنها مربوط میشود شرایط تولید برایشان سخت شده است اما دولت برای حمایت از این بخش 20 هزار میلیارد تومان بسته حمایتی اختصاص داد که بتوانند هزینههایشان را کاهش دهند و دستور داد که بانکها در پرداخت این تسهیلات سختگیری نکنند.

محمد قربانی معاون امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی 23 خرداد گفت: به بیش از 9 هزار تولیدکننده تسهیلات ارزان قیمت پرداخت شد.

وی اعلام کرد: فهرستی که در اختیار بانک کشاورزی قرار داده شده بالغ بر ۵۶ هزار واحد تولیدی و اشخاص حقیقی و حقوقی دامدار و کشاورز بود که معرفی شده است و این تعداد حدود ۹ هزار و ۲۰۰ نفر با بودجه 11 هزار میلیارد ریالی تاکنون پرداخت شده و در اختیار آنها قرار گرفته است.

تسهیلات با دریافت چک و سفته پرداخت میشود

این تسهیلات با نرخ ۱۰، ۱۲ و ۱۵ درصد به دامداران، کشاورزان و واحدهای تولید دام و طیور پرداخت میشود.بانک کشاورزی به مشتریان خُرد و واحدهای تولید کننده خُرد، دامدار تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان با نرخ ۱۰ درصد و با دریافت چک و سفته پرداخت میکنند.

وی گفت: شعب به واحدهای تولیدی متوسط و بزرگتر با دریافت چک و سفته و یا با قرارداد لازم اجرا تسهیلات پرداخت میکنند.

بنابراین دولت پس از حذف ارز 4200 تومانی نهاده ها، پیشبینیهای لازم را هم برای تامین نیاز دامداران انجام داده است شاید این اقدامات کافی نباشد و دامداران مشکلات زیادی هم اکنون داشته باشند اما اقدام به صادرات در حالی که هنوز کشور در تولید این محصول خودکفا نیست میتواند به اقتصاد کشور آسیب بزند.

شاید مازاد تولید دامداران مقطعی باشد و آنها نیاز به فروش دام داشته باشند اما می توان به جای صادرات به خارج از کشور، شرکت پشتیبانی امور دام آنها را خریداری کند و از آنجایی که به صورت منجمد ماندگاری زیادی دارد در زمان نیاز به جای واردات از ذخایرموجود استفاده شود، این کار آغاز شده و باید سرعت بیشتری بگیرد.

شاید اعتراض دامداران به قیمت پایین خرید شرکت پشتیبانی امور دام هم درست باشد اما به جای پاک کردن صورت مسئله خود مسئله را حل کرد.

شرایط ویژه در جهان و اقدام سیاستگذاران بینالمللی

امنیت غذایی جهان شرایط ناگواری را میگذراند به طوری که سازمان ملل متحد هفته پیش از آن به فاجعه غذایی تعبیر کرد، سازمان خواروبار جهانی(فائو) هم بارها هشدار داده است و اینها نشان میدهد که زنگ خطری به صدا در آمده، این شرایط نامناسب غذایی را جنگ روسیه و اوکراین، تغییرات آب و هوایی و بیماری کووید 19 رقم زده است و سیاستگذاران جهانی چند راهکار اصلی را در اولویت قرار داده اند نخست اینکه تا جایی که می توانند تولید داخل را افزایش دهند دوم تا جایی که میتوانند به جای صادرات، تامین داخل را در اولویت قرار دهند و ذخیرهسازی کنند و شایسته است سیاستگذاران ما هم از این سیاستهای جهانی عقب نمانند.