کاهش شدید مصرف شکر

بخش زیادی از مصرف کاذب این کالای اساسی به صنایع بیسکوئیت، شیرینی و شکلات اختصاص مییافت بهطوری که این شرکتها عمدتا محصول خود را با ارز ترجیحی دریافت کرده و با نرخ بسیار بالا به کشورهای مختلف صادر میکردند.

همین امر سببشده بود که سرانه مصرف شکر در کشورمان نسبت به مصرف جهانی ۱۰کیلوگرم بالاتر برود بهطوری که ایرانیان به ازای هر نفر ۲۹کیلوگرم شکر سالانه مصرف میکردند، هر چند پس از اصلاح ارز ترجیحی باید شاهد کاهش محسوس سرانه مصرف در کشور باشیم.

میانگین مصرف شکر سالگذشته حدود ۲میلیون و ۴۰۰هزار تن بود اما با توجه به افزایش نرخ شکر و کاهش سرانه مصرف پیشبینی میشود میزان مصرف شکر در بازار داخلی کاهشی شود و به ۲میلیون و ۱۰۰هزار تن برسد، از این میزان یکمیلیون و ۵۰۰هزار تن آن از محل تولید داخل تامین میشود.

کاهش نرخ شکر در بازار

خبرها حاکی از آن است که در ماههای گذشته بازار شکر با کاهش ۴هزارتومانی نرخ به ازای هر کیلوگرم روبهرو شده و حالا شکر بستهبندی یککیلویی با نرخ ۲۲هزار و نهصد و پنجاهتومان بهفروش میرسد. دلیل اصلی این موضوع به کاهش تقاضای شکر در بازار و افزایش واردات این محصول در تیرماه برمیگردد.

در اینخصوص قاسمعلی حسنی، دبیرکل بنکداران مواد غذایی مدتی پیش گفته بود: «خوشبختانه بازار شکر با کاهش نرخ روبهرو بوده است بهطوریکه با ورود بخشخصوصی به بازار و ترخیص محمولههای شکر در تیرماه، بازار شکر هماکنون رقابتی است. انتظار میرود بهزودی قیمتهای جدید قند و شکر توسط وزارت جهادکشاورزی به سازمان حمایت داده شود و در این زمینه شاهد کاهش بیشتر نرخ این دو محصول در بازار باشیم.»

حسنی در ادامه خاطرنشان کرده بود: «اواخر خردادماه امسال بر اساس ابلاغ جدید وزارت جهادکشاورزی دولت سیزدهم به وزارت صنعت، معدن و تجارت و اصناف، نرخ هر کیلوگرم قند ۲۷هزار و ۱۰۰تومان و هر کیلوگرم شکر ۲۳هزار و ۲۳۰تومان برای مصرفکنندگان تعیینشده بود ولی شاهد آن هستیم که شکر با نرخ ارزانتری در بازار به فروش میرسد.»

کاهش ۲۵ دلاری نرخ جهانی شکر

در همین خصوص حسن افراشتهپور، عضو انجمن واردکنندگان شکر و عضو هیاتمدیره قند ورامین نیز گفته بود: « خوشبختانه تاکنون ۴۰۰ تا ۵۰۰هزار تن شکر وارد کشور شده که انتظار میرود این میزان تا پایان شهریورماه به ۷۰۰هزار تن برسد.»

وی با بیان اینکه بیشتر شکر وارداتی از برزیل و هند وارد کشور میشود، افزود: «هر تن شکر با کاهش ۲۵ دلاری در بازارهای جهانی روبهرو بوده است بهطوریکه هماکنون واردات هر تن شکر برای واردکنندگان ۵۴۰ تا ۵۶۰ دلار هزینه در پی دارد. مصرف شکر در کشور به دلیل اصلاح نرخ ارز ترجیحی کاهش یافته که این امر ناشی از کاهش مصرف شکر توسط صنف و صنعت و کارخانههای شیرینی، شکلات و بیسکوئیت بوده است و مصرف مردم تغییری نکرده است.»

افراشتهپور درخصوص بازارداخلی این کالای اساسی نیز گفت: «هماکنون شکر درب کارخانهها به ازای هر کیلوگرم ۱۷هزار و ۷۰۰ تا ۱۸هزار و ۲۰۰تومان متغیر بوده که ارزانتر بودن آن منوط به نزدیکی به محل تولید و ترخیص این محصول است.»

افزایش واردات شکر

از سوی دیگر غلامحسین بهمنی، دبیر انجمن تصفیهکنندگان شکر درخصوص بازار شکر در کشور گفت: «با هیچگونه کمبودی در بازار شکر روبهرو نیستیم و از ابتدای امسال تاکنون ۴۰۰هزار تن شکر واردشده که حجم زیادی از واردات مربوط به تیرماه بوده است. انتظار میرود حجم واردات تا پایان شهریور به دوبرابر میزان فعلی برسد، از طرف دیگر به دلیل بازار رقابتی ایجادشده بین کارخانهها نرخ این محصول در بازار با کاهش محسوسی روبهرو شده است.»

وی به تولید شکر در کشور نیز اشاره کرد و گفت: «کشت چغندرقند در کشور از اواسط شهریور و کشت نیشکر از آبانماه در کشور صورت میگیرد. نرخ مصوب شکر هماکنون درب کارخانهها ۱۸هزارتومان و در خردهفروشیها ۲۱ تا ۲۲هزارتومان تعیینشده است.»

۷۰۰هزار تن شکر در راه کشور است

همچنین بهمن دانایی، دبیر انجمن کارخانههای تولیدکننده قند و شکر نیز اخیرا به مردم این اطمینانخاطر را داده که مشکلی در بازار این کالا وجود ندارد و حتی عنوان کرد که این نگرانی وجود دارد که شکر تولید داخل روی دست تولیدکنندگان بماند.

وی گفته: «۶۰۰ تا ۷۰۰هزار تن شکر در حال خریداری و حمل به کشور است که این محمولهها در مرداد و شهریور که همزمان با فصل برداشت شکر داخل است، وارد کشور میشود و نگرانی بسیار زیادی در این حوزه وجود دارد که شکرهای تولید داخل روی دست تولیدکنندگان بماند.»

دانایی درباره اینکه با وجود تاخیر در واردات چرا در بازار داخل با کمبود مواجه نشدیم، گفت: «مهمترین دلیل این مساله کاهش شدید مصرف شکر است بهطوری که در سالهای گذشته در چنین فصلی میزان مصرف شکر در کشور بین ۲۱۰ تا ۲۲۰ هزار تن بوده اما درحالحاضر به ۱۳۰ تا ۱۴۰هزار تن رسیده است.»

ترخیص بیش از ۱۰۷هزار تن شکر در بهار۱۴۰۱

آمارهای گمرک نشان میدهد تا پایان خردادماه ۱۰۷هزار و ۸۰ تن قند و شکر به ارزش ۵۸میلیون و ۲۵۶هزار و ۶۷۳ دلار واردشده است. با وجود اینکه این میزان محصول عمدتا از کشورهای برزیل و هندوستان وارد میشود ولی طبق آمار گمرک عمدهترین مبادی وارداتی قند و شکر کشورمان در این بازه زمانی از امارات، ترکیه، بلژیک، فرانسه، ایتالیا، چین، هند، هنگکنگ، انگلستان و دانمارک بوده است.

وضعیت تولید شکر در کشور

شکر تولیدی در سالگذشته حدود یکمیلیون و ۴۶۰هزار تن بوده که در مقایسه با سال۱۳۹۹ حدود ۱۴۰هزار تن کاهش یافته است (در سال۱۳۹۹، حدود یکمیلیون و ۶۰۰هزار تن شکر تولید شده بود). شکر در کشور از دو محصول چغندرقند و نیشکر تولید میشود. در سال۱۴۰۰ میزان شکر تولیدی از چغندر قند حدود ۸۸۰هزار تن بوده که در مقایسه با سال۱۳۹۹ بیش از ۱۱۰هزار تن افزایش داشته است.

از آنجایی که میزان شکر تولیدی از نیشکر در سال۱۴۰۰، ۵۸۰هزار تن بوده که در مقایسه با سال۱۳۹۹ بیش از ۲۵۰هزار تن کاهش یافته است، بنابراین مجموع شکر تولیدی در کشور در سال۱۴۰۰ نسبت به سال۱۳۹۹ کاهش نشان میدهد که این کاهش ناشی از افت شدید در نیشکر تولیدی است. علت اصلی این کاهش نیز مربوط به محدودیت منابع آب در خوزستان است.