آشوب تورم در بازارهای جهانی

بازارهای مالی در سراسر جهان شرایط ملتهبی را تجربه میکنند. اکونومیست نوشت: در بریتانیا از یکسو بازده اوراق قرعه دولتی افزایش پیدا کرده و از سوی دیگر، ارزش استرلینگ با کاهش شدیدی همراه شده است؛ عواملی که منجر شد خزانهداری و بانک مرکزی انگلستان برای کاهش التهاب بازارها، بیانیههایی را صادر کنند. دولت ژاپن برای نخستین بار از سال ۱۹۹۸ برای جلوگیری از سقوط ین در بازار ارزی دخالت کرد. بانک مرکزی چین با هدف جلوگیری از خروج ارز، نرخ ذخیره ارزی را برای معاملات ارزی افزایش داده است. هر یک از بازارها در کشورهای مختلف با شرایط خاصی روبهرو است؛ در بریتانیا، دولت در حال برنامهریزی برای بیشترین کاهش مالیات در نیم قرن اخیر است، ژاپن تلاش میکند که نرخ بهره را در سطوح پایین نگه دارد، چین با عواقب سیاست کووید-صفر دستوپنجه نرم میکند. با این وجود این تفاوتها، همگی با یک چالش مشترک روبهرو هستند. بسیاری از ارزهای جهان در برابر دلار با کاهش ارزش قابل توجهی همراه شدند.

شاخص ارزش دلار در برابر ارزهای اقتصادهای بزرگ جهان از ابتدای سال ۱۸ درصد افزایش یافته و به بالاترین حد خود در دو دهه اخیر رسیده است. تورم پایدار آمریکا و تشدید همزمان سیاستهای انقباضی پولی، بسیاری از بازارها را ملتهب کرده است. هفته گذشته و پیش از تشدید التهاب در بازارهای مالی، در نشستی میان بانکهای مرکزی جهان تاکید شد که شرایط مالی تغییر کرده است. این موضوع ناشی از تعهد بانکهای مرکزی برای افزایش نرخ بهره و شرایط بحرانی نقدینگی در بازار بدهی آمریکا است. پس از یک صعود کوتاهمدت در اوت، بورسهای جهانی به پایینتر حد خود در سال جاری میلادی رسیدهاند. بر اساس شاخص MSCI، ارزش بورسهای اقتصادهای بزرگ جهان در سال ۲۰۲۲، کاهش ۲۵درصدی را تجربه کردهاند. شرایط ملتهب در بازارهای دیگر هم کاملا مشخص است؛ اوراق قرضه با ریسک بالا در آمریکا به حدود ۹ درصد افزایش پیدا کرده که افزایش بیش از دو برابری را نسبت به سال گذشته نشان میدهد. بر اساس گزارش بلومبرگ بازدهی اوراق قرضه شرکتی با سطح اعتباری bbb، به ۶ درصد رسیده که بالاترین میزان طی ۱۳ سال گذشته است. بسیاری از فعالان بازارهای مالی و مدیران شرکتها انتظار افزایش نوسان در بازارهای مالی را دارند و سعی میکنند که ریسکهای خود را پوشش دهند. اما شرایط کنونی فراتر از انتظار است. یک سال گذشته کمتر کسی پیشبینی میکرد که شاهد تورم دو رقمی در بسیاری از نقاط جهانی باشیم. حالا که بازارها عملکرد بدتری را نسبت به پیشبینیها از خود نشان میدهند، سیاستگذاران با فهرستی از گزینههای بد وارد میشوند.

فدرال رزرو بدون آنکه به هزینههای سیاستهای ضد تورمی خود اهمیت دهد، هدف خود را تنها کاهش تورم قرار داده است. جروم پاول، رئیس فدرال رزرو پس از آخرین افزایش نرخ بهره در ۲۱ سپتامبر، بیان کرد که هرچند احتمال فرود نرم (کاهش تورم با کمترین سطح رکود اقتصادی) برای اقتصاد آمریکا در حال کاهش است، فدرال رزرو متعهد به کاهش نرخ تورم است. بر اساس گزارشی از سوی بانک آمریکا، بین سالها ۱۹۸۰ تا ۲۰۲۰، زمانی که تورم در اقتصادهای ثروتمند به بالای ۵ درصد رسیده است، بهطور میانگین ۱۰ سال طول کشیده تا به ۲درصد کاهش یابد. در این شرایط پیشبینیهای رشد اقتصاد جهانی به سرعت در حال کاهش است؛ در پیشبینیهای جدید منتشر شده در ۲۶ سپتامبر، رشد اقتصادی کشورهای OECD برای سال جاری با کاهش ۵/ ۱ درصدی نسبت به پیشبینی قبلی، برابر با ۳ درصد بوده است. همچنین پیشبینی میشود که رشد اقتصادی برای این کشورها به ۲/ ۲ درصد در سال ۲۰۲۳ کاهش پیدا کند. قیمت نفتخام برنت به حدود ۸۵ دلار در هر بشکه کاهش پیدا کرده که کمترین میزان از اواسط ژانویه محسوب میشود. قیمت مس در بورس فلزات لندن به کمترین میزان خود در ۱۰ ماه اخیر رسید.

سقوط یوآن چین رکورد زد

بر همین اساس در خبر دیگری اعلام شد که یوآن چین در معاملات اولیه روز چهارشنبه در برابر دلار سقوط کرد و معاملات فراساحلی تحت فشار انتظارات برای افزایش بیشتر نرخ بهره توسط بانک مرکزی ایالاتمتحده به پایینترین حد خود رسید.

به گزارش اکونومیک، یوآن فراساحلی چین تا ۲۳۴۹/ ۷ سقوط کرد که پایینترین سطح از سال ۲۰۱۱ است. همتای خشکی آن نیز همین روند را دنبال کرد و در معاملات اولیه به ۲۳۰۲/ ۷ به ازای هر دلار سقوط کرد که ضعیفترین سطح از زمان بحران مالی جهان در سال ۲۰۰۸ بود. چندین معاملهگر ارز گفتند که خرید دلار شرکتها در روز چهارشنبه بسیار قوی بود و فشار بیشتری بر یوآن وارد کرد. قبل از باز شدن بازار، بانک خلق چین (PBOC) نرخ میانی را ۱۱۰۷/ ۷ در هر دلار تعیین کرد که ۵۴/ ۰ درصد ضعیفتر از نرخ ثابت قبلی ۰۷۲۲/ ۷ بود. این کاهش در حالی رخ میدهد که بانک مرکزی چین روز دوشنبه گامهای جدیدی را برای کاهش سرعت سقوط اخیر یوآن از طریق افزایش پیشبینی در برابر این ارز اعلام کرد. در اوایل این ماه، بانک خلق چین همچنین میزان ذخایر ارزی را که موسسات مالی باید نگه دارند، کاهش داد. این اقدام همچنین با هدف کند کردن کاهش ارزش یوآن بود. معاملهگری در یکی از بانکهای چینی گفت که تلاشهای مقامات برای جلوگیری از ضعف یوآن تاثیر محدودی داشته است. یک منبع، اواخر روز سهشنبه گفت که مقامات پولی چین از بانکهای محلی میخواهند ابزار تثبیت یوآن را که دو سال پیش کنار گذاشته شد، احیا کنند؛ زیرا آنها به دنبال هدایت و دفاع از ارز در حال تضعیف سریع هستند. تقویت دلار در حالی رخ میدهد که بانک مرکزی ایالاتمتحده هفته گذشته برای سومین بار متوالی نرخ بهره را سهچهارم درصد افزایش و نشان داد که هزینههای استقراض در سال جاری همچنان در حال افزایش است.