بازار مرغ درگیر هزار اما و اگر

گزارشهای میدانی نشان میدهد با وجود اینکه نرخ مصوب هر کیلو مرغ گرم ۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان است، اما یافتن گوشت مرغ با این قیمت دشوار است و به گفته شهروندان، در برخی از شهرها قیمت مرغ گرم به صورت غیررسمی افزایش یافته است و حدود ۵ تا ۱۰ هزار تومان گرانتر از نرخ مصوب به دست مصرفکنندگان میرسد.

در این بین مرغفروشان نیز از نبود گوشت مرغ و خالی بودن یخچالها گلهمند هستند و برخی نیز میگویند که چون مرغ با قیمت بالاتر از قیمت مصوب به دست آنها میرسد، بنابراین مجبور به عرضه آن با قیمت بالاتر هستند. طبق اعلام مسوولان وزارت جهادکشاورزی همه ساله به دلیل پیک گرمایی که در تابستان وجود دارد مقدار جوجهریزی در مناطق گرمسیری به صفر میرسد و در مناطق ییلاقی به مقدار زیادی کاهش مییابد. در سال جاری نیز همزمانی این شرایط با عادلانهسازی یارانهها و آزاد شدن قیمت نهادهها مزید بر علت شد و جوجهریزی بیش از پیش کاهش یافت. با این حال با تدابیر انجام شده و خرید در زمان پیک تولید، تزریق مرغ به بازار شدت مییابد و مشکل و کمبودی وجود ندارد.

برخورد با گرانفروشان

در این راستا مدیرکل بازرسی وزارت جهادکشاورزی گفت: قیمتها براساس اعلام سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان تنظیم شده و در صورتی که فروشندگان نرخ بیشتر از قیمت مصوب سازمان حمایت را اعمال کنند، با آنها برخورد میکنیم. مسعود امراللهی ادامه داد: براساس گزارشهایی که به سامانه ۱۲۴ ارائه میشود و بازرسیهای میدانی بازرسان، به همه تخلفات رسیدگی میکنیم. بازرسان ما شکایت محور عمل میکنند و بر همین اساس اگر گزارشی به دست برسد که تخلف آن احراز شود، حتما برخورد میشود.

فروش مرغ بالاتر از نرخ مصوب تخلف است

همچنین طی روزهای اخیر سازمان تعاون روستایی نیز با صدور اطلاعیهای اعلام کرده که فروش مرغ بالاتر از نرخ ۶۰ هزار تومان تخلف است و هنوز قیمت جدیدی برای این محصول اعلام نشده است. این سازمان به افزایش غیررسمی مرغ در هفتههای اخیراشاره کرده که هر کیلوگرم از این محصول حدود ۵ تا ۱۰ هزار تومان گرانتر از نرخ مصوب به دست مصرفکنندگان میرسد؛ در حالی است که فروش مرغ بالاتر از نرخ مصوب تخلف بوده و هنوز دولت قیمت جدید را اعلام نکرده است که اتحادیه مرغداران نیز به این موضوع اذعان دارد. طبق اعلام سازمان تعاون روستایی، در حالی که قیمت مصوب مرغ گرم بر اساس اعلام دولت، کیلویی ۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان است، در عین حال فروش مرغ منجمد با قیمت هر کیلوگرم ۴۵ هزار تومان آغاز شده است و این محصول توسط سازمان تعاون روستایی در فروشگاههای اینترنتی با ارسال رایگان به درب منزل افراد (فعلا در تهران) توزیع میشود.

وعده اصلاح قیمتها

این مطلب در حالی از سوی دولتمردان عنوان شده که فعالان صنعت طیور و تولیدکنندگان میگویند: دولت به آنها وعده اصلاح قیمت داده است، زیرا قیمت مصوب فعلی بر اساس قیمت تمام شده تولید نیست. در این بین معاون وزیر جهادکشاورزی نیز در روزهای گذشته اعلام کرده که این نهاد در حال برگزاری جلسه و کار کارشناسی روی تعیین قیمت مرغ است، ولی هنوز قیمت مصوب به صورت رسمی تغییر نکرده است. در چنین شرایطی مرغداران از قیمت مصوب دولتی برای نرخ مرغ شاکی بوده و منتظر بارگذاری قیمتهای جدید روی این کالا هستند. به گفته مرغداران، افزایش پنج تا شش برابری قیمت نهادههای دامی موجب ایجاد انتظار افزایش قیمت مرغ شده است. برخی از مرغداران عنوان میکنند که نرخ واقعی هر کیلو گوشت مرغ ۸۰ تا ۸۵ هزار تومان است و در نرخ مرغ باید سود مرغدار در تولیدکننده نیز لحاظ شود.

افزایش قیمتها در صورت ثبات نرخ نهادهها

در این راستا محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورشدهندگان مرغ گوشتی گفته است: اگر قیمت نهادهها و ذرت و سویا در بازار آزاد تغییر نکند، مرغ کیلویی ۷۵ هزار تومان میشود. از سوی دیگر مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران معتقد است: تولیدکنندگان از قیمتهای مصوب زیان دیدهاند و اکنون نرخ واقعی هر کیلو مرغ بیشتر از ۷۰ هزار تومان است. حبیبالله اسدالهنژاد با تاکید بر اینکه دولت وعده تغییر قیمتها را از ابتدای مهر ماه داده بود، افزود: هنوز دولت قیمت جدید را اعلام نکرده، ولی امیدواریم به زودی قیمت جدید اعلام شود. ما قیمتهای پیشنهادی خود را به دولت اعلام کردهایم و منتظر تصمیم نهایی دولت هستیم.

وی با اشاره به اینکه در صورت واقعی شدن نرخ مرغ، قیمت آن برای مصرفکننده به بیش از ۷۰ هزار تومان میرسد، گفت: تاکنون صبر کردهایم دولت قیمت جدید را مصوب و ابلاغ کند، اما در مورد گرانیها هیچ مسوولیتی نداریم و دستگاههای مرتبط باید پاسخگو باشند. اسدالهنژاد با بیان اینکه اکنون مرغ زنده را به قیمت ۴۲ هزار تومان از مرغداران خریداری میکنند که این رقم با توجه به افزایش هزینههای تولید معقول نیست، ادامه داد: اما اینکه گوشت مرغ به چه قیمتی به دست مصرفکننده میرسد، موضوعی است که باید دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهادکشاورزی پاسخگوی آن باشد.

افزایش قیمت مرغ اجتنابناپذیر است

به عقیده وی، افزایش قیمت مرغ با توجه به افزایش قیمت نهادههای دامی امری اجتنابناپذیر است و با توجه به زیانده بودن فعالیت مرغداران هیچ گزینه دیگری در پیشرو نیست، چرا که در غیراین صورت ورشکستگی و توقف تولید تنها راه باقیمانده برای فعالان اقتصادی در این بخش خواهد بود. افزایش قیمت مرغ در صورت عدم تعدیل قیمت نهادههای دامی حتمی خواهد بود و دولت باید نظارت بیشتری در بخش فروش و توزیع نهادههای دامی اعمال کند، چراکه تولید مرغ با قیمت فعلی برای تولیدکنندگان به صرفه نیست و مرغداران معتقدند در قیمت مرغ باید سود تولیدکننده نیز لحاظ شود.

براساس اظهارات این فعال صنفی، کاهش میزان جوجهریزی در ماههای اخیر هم یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت مرغ است. چرا که بر اساس آمار موجود در مرداد سال جاری ۹۰ میلیون و ۷۲۰ هزار قطعه و در شهریور امسال نیز حدود ۶۴ میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه جوجهریزی صورت گرفته که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال گذشته، کاهش چشمگیری داشته و بیانگر به خطر افتادن فضای اشتغال و تولید برای این صنف است. وی خاطرنشان کرد: عدم برنامهریزی درست در ماههای قبل و عمل نکردن به وعدهها درباره تامین نهادهها برای واحدهای تولید از دلایل اصلی افزایش قیمت مرغ است و دولت نیز نتوانست به وعدههای خود در این خصوص عمل کند و به این ترتیب با وجود تلاش مرغداران برای حفظ بازار، قیمت مرغ افزایش یافت.

لزوم نظارت بر نهادههای دامی و بازار توزیع مرغ

وی در خصوص راهکار پیشنهادی برای حل این مساله تاکید کرد: در چنین شرایطی دولت باید از مردم حمایت و از محل درآمد اصلاحات یارانهای به مردم کمک کند که یکی از این روشها تهیه کالابرگ الکترونیکی برای خرید محصولات پروتئینی است. نظارت بیشتر در عرصه فروش نهادههای دامی و نظارت در بازار توزیع و فروش مرغ میتواند این بازار را متعادل کند، چرا که برخی از مرغداران با سوءاستفاده از شرایط بازار قیمت مرغ را خودسرانه افزایش دادهاند که البته متعادل نگه داشتن هر دو کفه به مطلوبیت بازار مرغ کمک خواهد کرد. با این همه در حال حاضر بازار کشش بیشتری برای افزایش قیمت این محصول ندارد.

به گفته نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی، براساس برنامهریزی ستاد تنظیم بازار، مرغداران مرغ تولیدی خود را تحویل کشتارگاه میدهند، اما پس از تحویل مرغ به کشتارگاه هیچ نظارتی بر توزیع مرغ در کشور صورت نمیگیرد. به همین دلیل سودجوییهایی صورت میگیرد که موجب کمبود کاذب مرغ در بازار و نوسانات شدید قیمتی میشود.

کاهش انگیزه تولید در نبود سیاست حمایتی

بر اساس این گزارش دبیر کانون مرغداران گوشتی نیز در این باره معتقد است: وقتی قیمت مرغ به صورت دستوری تعیین و در مقابل تغییر قیمت مقاومت میشود، رغبت به جوجهریزی کاهش مییابد. همچنین وقتی تولیدکننده جوجه یکروزه را گران خریداری میکند و نهادههای دامی مانند ذرت و سویا را نیز دیر به دست میآورد، انگیزه خود را برای تولید از دست میدهد. پرویز فروغی تاکید کرد: با وجود گران شدن همه مولفههای تولید، نمیتوان انتظار داشت که نرخ محصول نهایی افزایش نیابد. بنابراین افزایش قیمت مرغ در روزهای اخیر ناشی از کمبود جوجهریزی و کاهش رغبت مرغداران برای تولید بوده است. سیاستهای نادرست، تولید را کاهش میدهد و اگر همین رویه ادامه داشته باشد ممکن است قیمت مرغ از نرخ کنونی بالاتر رود.

وی همچنین با اعلام اینکه این موضوع صحت ندارد که مرغداران مرغهای خود را به بازار عرضه نمیکنند تا با درخواست افزایش قیمت آنها موافقت شود، ادامه داد: زیرا میزان جوجه ورودی، نهاده دریافتی و مرغ خروجی در سامانهها ثبت میشود و دستگاههای نظارتی از صفر تا صد تولید را زیرنظر دارند. بنابراین مرغدار نمیتواند مرغهای خود را نگه دارد. از طرفی نگهداری مرغ بیش از دوره مشخص صرفه اقتصادی برای مرغدار ندارد و به نوعی هزینه اضافی است.

فروغی با بیان اینکه پس از حذف یارانهها دولت سیاست حمایتی در قبال تولیدکنندگان مرغ اجرا نکرده، ادامه داد: این در حالی است که مرغداران با مشکل تامین نقدینگی مواجه هستند. در چنین شرایطی مرغداران ریسک نمیکنند که با این قیمتها و ضرر و زیانی که وجود دارد، سرمایه خود را به خطر بیندازند. وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه به دلیل افزایش قیمتها، مصرف گوشت مرغ کاهش یافته، نیاز به تولید نیز کم شده است و اگر روند به این ترتیب ادامه یابد، احتمال بروز بحران در تولید مرغ وجود دارد.