ردیابی غلات؛ تجربه سودمند همسایگان خزر

رئیس کمیته بازرسی سازمان کشاورزی صنعتی قزاقستان با تاکید بر لزوم در دست بودن دادهها و اطلاعات دقیق از حجم غلات موجود در کشور، این اطلاعات را پیش نیاز مقابله با قاچاق دانست.

وی با بیان اینکه نبود حساب و کتاب دقیق منشاء بسیاری از مشکلات بازار غلات است، تصریح کرد: ما در حال توسعه یک سیستم ردیابی یکپارچه برای حل کامل این مشکل هستیم و این سامانه از سال ۲۰۲۳ بطور رسمی معرفی و فعال میشود.

قزاقستان برای تولید حدود ۱۴ میلیون تن گندم در سال آینده برنامه ریزی کرده و امیدوار است همانند امسال بتواند صدور این محصول را افزایش داده و ضمن تامین نیاز مشتریان سنتی خود، با نظر به تداوم بحران اوکراین و خشکسالیهای جهانی، بازارهای جدیدی برای صادرات خود بیابد، اما در فصل اخیر باوجود افزایش صادرات، با مشکلات و بی نظمیهایی در بازار داخلی مواجه شد که عمدتا به ورود غلات محاسبه نشده و به اصطلاح خاکستری از روسیه مربوط بود.

اکنون این کشور قصد دارد با جمع آوری اطلاعات دقیق از سطح تولید داخلی و یا واردات از خارج، وضعیت بازار را ساماندهی کرده و در زمینه حجم صادرات، تصمیمات دقیق تری اتخاذ کند.

روسیه نیز از سال گذشته اقدام به طراحی سامانه مشابهی برای ردیابی غلات و برخی دیگر از نهادهها کرده است.

در دست بودن آمار و ارقام مربوط به سطح زیر کشت غلات، عملکرد مزارع در هر دوره کشت، موجودی انبارها، روند جابجایی و میزان مصرف در هر زمان، ضمن اینکه امکان هرگونه سوءاستفاده را به شدت کاهش میدهد، زمینه را برای اتخاذ تصمیمات و سیاستهای کلان اقتصادی فراهم میسازد.

پیش از این دولت قزاقستان سامانهای برای کشاورزان قزاقستانی راه اندازی کرده بود و اموری مانند درخواست یا دریافت یارانه و تسهیلات از طریق آن انجام میشد و قرار است این سامانه، به عنوان بخشی از سامانه یکپارچه ردیابی بکار گرفته شود.

در طرح ردیابی غلات، علاوه بر کشاورزان که سطح زیر کشت خود در هر دوره و حجم برداشت را اعلام میکنند، همه تاجران و شرکتهای حمل و نقل غلات نیز تحت پوشش قرار گرفته و باید عملکرد خود را ثبت کنند.

عضویت در این سامانه برای همه مشاغل مربوط به غلات از تولید گرفته تا حمل و نقل و ذخیره، اجباری است و هر شخص حقوقی یا حقیقی که در سامانه ثبت نام نکرده باشد، نمیتواند گواهی بهداشت گیاهی یا قرنطینهای یا هر مجوز رسمی مورد نیاز برای جابجایی غلات در بازارهای داخلی و خارجی را دریافت کند.

به گفته رئیس کمیته بازرسی سازمان کشاورزی صنعتی قزاقستان، با راه اندازی این سامانه، وزارت کشاورزی همواره تصویری عینی از موجودی حال یا آینده غلات در کشور در اختیار خواهد داشت که بر اساس آن تصمیمات موثرتری در مورد امنیت غذایی کشور و عملکرد بازار غلات اتخاذ خواهد شد.

طرح ردیابی غلات که در دو کشور همسایه خزری ما در دست اجراست، از جمله مواردی است که میتواند در مجموعه تجربیات قابل هم افزایی بین سایر همسایگان خزری نیز قرار گیرد و به ارتقاء سطح همکاریهای اقتصادی کشاورزی کمک کند.

ایران به عنوان یکی از مهمترین شرکای تجاری همسایگان شمالی که در نشست اخیر نخست وزیران کشورهای همسایه خزر، پیشنهادات مهمی برای افزایش و تعمیق سطح همکاریها ارائه و برای اجرای آنها اعلام آمادگی کرده است، قطعا میتواند قابلیتها و تجربیات خود در زمینه علوم رایانهای و شبکهای را با این کشورها به اشتراک گذاشته و در صورت لزوم، از تجربیات آنها برای راه اندازی شبکه ردیابی غلات، که بی تردید امکان تعمیم به سایر محصولات کشاورزی را نیز دارد، بهره ببرد.