تاثیر تحریم‌های روسیه بر صادرات نفت ایران/ فروش نفت به اروپا در گرو رفع تحریم‌هاست

محمود خاقانی، درباره تاثیر تحریمهای اتحادیه اروپا علیه روسیه بر صادرات نفت ایران اظهار داشت: ما در بازار اروپا سهمی نداریم، بنابراین باتوجه به تداوم تحریمها تصور این نیست حتی دورزنندگان تحریم بتوانند نفت خام ایران را به اروپا ببرند، فعلا بازار نفت خام ایران چین و هند است. آنچه اتحادیه اروپا در مورد روسیه تصمیم میگیرد ممکن است اجرایی نشود، و باید منتظر بمانیم و ببینیم زمستان چقدر سرد خواهد بود.

وی افزود: اکنون اتحادیه اروپا مقرراتی برای مصرف انرژی اعمال کرده تا با مدیریت مصرف و کمک گرفتن از مردم این اوضاع را سپری کنند، روسیه بازار بزرگ و مهم نفت و گاز اروپا را از دست داده و نفت خود را با تخفیف به هند و چین میفروشد و گاز این کشور هم که از طریق خطوط لوله به اروپا میرود با مشکل مواجه شده یعنی خط لوله نورث استریم 1 و 2 را در دریای بالتیک منفجر کردند و اکنون تعمیر آن مشکل است. روسیه اگر در نظر دارد به اروپا صادرات گاز داشته باشد راهی جز اوکراین ندارد و اکنون باید بدانیم روسیه و اروپا در این خصوص به چه نتیجهای میرسند.

این کارشناس حوزه انرژی در ادامه گفت: فرض کنیم دورزنندگان تحریم خوب عمل میکنند و نفت خام ما را میفروشند، حجم صادرات بالا رفته و پول را هم دریافت میکنیم، اما در ایران نباید به بازار نگاه کنیم آنچه قدرت تولید داریم با ظرفیت تولید فاصله زیاد دارد زیرا فناوری نوین نیاز داریم و این منوط به رفع تحریم است.

وی تاکید کرد: ایران باید در بازار نفت نشان دهد که یک عرضهکننده و فروشنده قابل اعتماد است و میتواند به موقع نفت خام را تحویل دهد ولی اگر به دلایل مختلف ارتباطات بین فروشنده و مشتری قطع شود، قطعا در روند معاملات خلل ایجاد خواهد شد. هرچند روسیه در شرایط جنگ بسر میبرد اما هنوز برای اروپا یک عرضهکننده قابل اعتماد است و این رابطه از زمان شوروی سابق تاکنون تداوم داشته است، یعنی شوروی بهترین و قابل اعتمادترین عرضهکننده نفت و گاز به اروپا بوده و اروپا هم بهترین مشتری بود که به موقع پول را تسویه میکرد.

خاقانی با بیان اینکه اکنون امریکا سعی میکند پوتین را به استفاده از سلاح اتمی تشویق کند، گفت: هرچند اروپا نگران است اما در باطن اروپا و امریکا و روسیه باهم معامله میکنند، در این بین آنچه مسلم است تا وقتی تحریم ادامه دارد، اروپا از ایران نفت نمیخرد مگر اینکه با تخفیف و به اسم نفت عراق وارد اروپا شود.

وی با اشاره به سواپ نفت روسیه از ایران گفت: در دولت هفتم و هشتم دیپلماسی انرژی ایران تعریف و بر آن اساس سرمایهگذاری صورت گرفت و بندر نفتی نکا با ظرفیت 500 هزار بشکه در روز با هدف واردات نفت خام آسیای مرکزی و روسیه احداث شد که نفت خام را امتزاج کرده تا در پالایشگاههای کشور پالایش شود، در پالایشگاه تبریز هم اصلاحاتی انجام شد حتی در کنار آن پالایشگاهی تعریف شد که با سرمایهگذاری خصوصی ساخته شود، در جزیره کیش هم بورس بینالمللی نفت ایران تعریف و ثبت شد که نفت خام حوزه کاسپین شامل ترکمنستان، قزاقستان و روسیه در ایران پالایش شود تا ظرفیت بالای 500 هزار بشکه نفت و فراورده را در کشورهای همسایه عرضه کنیم و معادل آن را در بورس بینالمللی نفت ایران در جزیره کیش به ریال معامله کنیم و در واقع ریال با پشتوانه و معاوضه نفت و گاز ایران تقویت شود.

در کنار این برنامه یک خط لوله با ظرفیت 1.5 میلیون بشکه در روز هم دیده شده بود که از قزاقستان و ترکمنستان از مسیر ایران عبور کرده و به خلیجفارس برسد، یک پالایشگاه هم در گرگان به اسم کاسپین ساخته شود هدف هم این بود که به جای صادرت نفت خام؛ فراورده صادر شود که برای ایران از نظر اقتصادی به مراتب بهتر بود، در واقع برای صادرکننده نفتخام هم از نظر اقتصادی مناسب بود حتی بنا بر این بود گاز آسیای مرکزی را وارد ایران کرده و تبدیل به برق کنیم و برق را به اروپا صادر کنیم، مطالعات همه اینها انجام و تاسیسات آن در بندر نفتی نکا احداث شد اما در دولت دهم با یک اقدام سریع و عجولانه سواپ متوقف شد در نتیجه ما به طرفین قرارداد میلیونها دلار خسارت پرداخت کردیم.

این کارشناس حوزه انرژی ادامه داد: در هر حال اگر روسیه نفت را از طریق ایران صادر کند، باتوجه به اینکه مسیر ایران تا خلیجفارس نزدیکتر است، هزینه حمل و نقل برای کاهش پیدا میکند در مقابل ایران هم این امکان را خواهد داشت که منافع خوبی حاصل کند.