تبدیل نفت خام ایران به فرآورده‌های غیرقابل تحریم

سیاست خرید تقاضا یا BUY DEMAND یکی از سیاستهای بسیار مهم کشورهای نفتی برای توسعه روابط اقتصادی و سیاسی با دیگر کشورهای دنیا است. در این سیاست برقراری ارتباط متقابل کشورهای نفتی با متقاضیان دنبال می شود. از طریق سرمایهگذاری کشورهای نفتی در زیرساختهای پالایشی یا پتروپالایشی کشورهای هدف، علاوه بر توسعه روابط اقتصادی سیاسی، بازار فروش نفت نیز تضمین خواهد شد و از این طریق علاوه بر سهامداری کشورهای نفتی در زیرساختهای نفتی کشورهای مقصد، یک بازار تضمینی از طریق سیاست خرید تقاضا برای کشورهای نفتی ایجاد می شود. کشورهایی مثل عربستان و کویت از طریق سیاست خرید تقاضا، بازار نفت بسیار زیادی را برای خود ایجاد کردهاند و وابستگی متقابل بالایی نیز در بازارهای نفت خام خود به وجود آورده اند. این سیاستی است که تاکنون در کشور ما تا حد زیادی مورد غفلت واقع شده است. در نتیجه فروش نفت خام کشورمان از تحریمهای آمریکا بسیار متاثر شده است.

از آنجائیکه تأسیس پالایشگاه در کشورهای دیگر امری هزینه بر و زمان بر است، وزارت نفت کشورمان سیاست همکاری در پالایشگاه های موجود دیگر کشورها را در دستور کار قرار داده است. در این روش، از ظرفیت خالی پالایشگاه های کشورهایی همچون ونزوئلا و ازبکستان استفاده می شود. نظرات سیدجواد حسینی کیا، عضو کمیسیون صنایع و معادن را در ادامه درباره ی این موضوع می خوانید.

حسینی کیا در خصوص سیاست سهامداری کشورمان در پالایشگاه های ازبکستان تصریح کرد: قطعاً هر چقدر روابط ما با کشورهای همسایه افزایش یابد، تحریم ها بیش از قبل بی اثر می شود. موضوع بعدی بحث صدور خدمات فنی و مهندسی دانش بنیان کشورمان به دیگر کشورهاست که اهمیت بالایی دارد. از طریق همکاری در پالایشگاه های فراسرزمینی می توانیم به انتقال دانش به کشورهای دیگر بپردازیم که مزیت های زیادی برایمان دارد. دانش یک سرمایه ی ارزشمند است که از طریق تلاش های فراوان و توسط نخبگان به دست آمده است. الان اطلاعات با ارزشی داریم که خریدارش دنیاست و می توانیم با صدور آنها مزایای زیادی کسب کنیم. اینکه امروز کشورمان در جایگاهی قرار دارد که می تواند به صدور خدمات فنی و مهندسی به دیگر کشورها بپردازد، نشان دهنده ی اقتدار کشور ماست. الان کشورهای زیادی در منطقه خواستار دریافت دانش فنی ما هستند و پیشنهاد می کنند که کار مشترک انجام دهیم. مسئله ی بعدی این است که وقتی روابط تهران با کشورهای منطقه افزایش می یابد و شبکه ای از ارتباطات ایجاد می شود، آمریکا و کشورهای اروپایی و دیگران در ضدیت با ایران نمی توانند با منطقه درگیر شوند. افزایش همکاری ها و ارتباطات با کشورهای منطقه به نوعی ایمن سازی کشور در مقابل آسیب های مختلف است و کار ارزشمندی به شمار می رود.

وی در ادامه گفت: هر چقدر بتوانیم نفت را به فرآورده تبدیل کنیم، در واقع خاصیت تحریم پذیری آن را کم می کنیم. سیاست پالایشگاه داری فراسرزمینی و بازسازی این پالایشگاه ها برای ایران منافع زیادی دارد که اولین مورد آن صادرات خدمات فنی و مهندسی دانش بنیان ایرانی است و ثانیا، مسیر تبدیل شدن نفت ایران به فرآورده هموار خواهد شد و این اقدام دولت در راستای افزایش تولید فرآورده ها و اجتناب از خام فروشی است که اخیراً مورد توجه زیادی قرار گرفته است. ارزش افزوده ای که در تکمیل زنجیره وجود دارد نسبت به خام فروشی بسیار بیشتر است و موجب بی اثر شدن تحریم ها می شود.

حسینی کیا ادامه داد: افزایش همکاری با کشورهای منطقه در زمینه ی پالایشگاهی و فروش نفت به تأثیرگذاری بیشتر کشورمان در منطقه منجر می شود. همچنین نفوذ سیاسی ما در کشورهای هدف نیز افزایش می یابد. به طور کلی، سهامداری در پالایشگاه های فراسرزمینی در منطقه و اقصا نقاط جهان می تواند منافع دو طرفه به وجود بیاورد و امنیت اقتصادی مان را افزایش دهد. در این شرایط، اگر تحریم در دستور کار قرار بگیرد، از آنجائیکه این تحریم ها به منافع کشورهای دیگر گره می خورد، آن کشورها با تحریم ها همراهی نمی کنند و این به نفع کشور ماست. تمامی این ها به معنای بی اثر شدن تحریم هاست.

این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس خاطرنشان کرد: هر چقدر بتوانیم نفت بیشتری بفروشیم، در شرایط فعلی به اقتصاد کشور کمک می کنیم. باید از تمامی ظرفیت ها برای برقراری روابط با دیگر کشورها استفاده کنیم و به بازارسازی نفت بپردازیم. در شرایط تحریمی فعلی تلاش های وزارت نفت در خصوص افزایش همکاری ها با ونزوئلا و ازبکستان یک قدم مثبت و رو به جلو است و می توانیم آن را یک موفقیت برای دولت فعلی به حساب بیاوریم. اینکه به این کشورها به انحای مختلف نفت می فروشیم و در پالایشگاه هایشان همکاری داریم، به معنای بی اثرسازی تحریم ها و از دست ندادن بازارهای جهانی است. این ها دستاوردهای مهمی هستند. هر چقدر بر میزان مشتریان اضافه کنیم، امکان چانه زنی برای فروش نفت با قیمت بالاتر مهیا می شود.