تحریم مهم‌ترین دارندگان ذخایر گاز پیامد غیرقابل جبرانی دارد

جواد اوجی امروز (در بیستوچهارمین نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جیئیسیاف) در قاهره با بیان اینکه گاز طبیعی نقشی مهم و تعیینکننده در دوران گذار انرژی بهعهده دارد و بهدلیل مزیتهای محیط زیستی، از توانایی خیرهکنندهای برای جایگزینی دیگر سوختهای فسیلی از جمله زغالسنگ، برخوردار است، اظهار کرد: با وجود این، نظر به اهمیت افزایش حجم و تعریف مسیرهای جدید گاز طبیعی، ضروری است سیاستهایی نو در دستورکار اعضای مجمع قرار گیرد.

وی با بیان اینکه همسو با افزایش صرفه اقتصادی و گسترش تجارت گاز طبیعی لازم است کشورهای در حال توسعه و بهویژه توسعهیافته، در فناوریهای مرتبط با تجارت گاز از جمله فناوریهای مرتبط با الانجی توجه جدی کنند و انحصارزدایی در فناوریهای مرتبط با تجارت گاز را بهعنوان یک اصل بپذیرند، تصریح کرد: از سوی دیگر، استفاده از ابزارهای سیاسی و تحریم مهمترین دارندگان ذخایر گاز طبیعی، پیامدهای غیرقابل جبرانی بر محیطزیست خواهد داشت و سبب خواهد شد تحقق اهداف توسعه پایدار مصوب سازمان ملل متحد مقدور نباشد.

وزیر نفت افزود: اجتناب از اقدامهای که جامعه بشری را با پیامدهای ناگواری روبهرو خواهد کرد و مانعی در مسیر تجارت گاز طبیعی بهعنوان یک سوخت پاک است، اصل دیگری است که باید مورد توجه کشورها باشد. سیاستهای این مجمع در حمایت از دو اصل یادشده، تأثیر قابلتوجهی بر توسعه تجارت جهانی گاز طبیعی و تأمین منافع اقتصادی این مجمع خواهد داشت.

ضرورت توجه جیئیسیاف به محیط زیست

اوجی بر ضرورت توجه به مسائل محیط زیستی تأکید کرد و با بیان اینکه نیاز است توجه کشورهای عضو به موضوع کاهش کربن تولیدی از فرآیند تولید گاز طبیعی معطوف شود، اظهار کرد: بهعنوان فردی که سالها در بخش گاز ایران فعالیتهای مهندسی و مدیریتی کردهام، باور دارم این امر با توجه به اراده سیاسی و توانمندیهای فنی و مهندسی موجود امکانپذیر است.

وی با تأکید بر اینکه لازم است کشورهای در حال توسعه و بهویژه توسعهیافته به فناوریهای نو نظیر جذب، بهرهبرداری و ذخیرهسازی کربن، کاهش نشت گاز متان و یا هیدروژن آبی توجه جدی کنند، افزود: خوشبختانه فناوریهای کاهشدهنده کربن از چرخه تولید گاز طبیعی در دسترس ما قرار دارند. معتقدم تحقق زیستبوم جهانی با انتشار کربن صفر، بدون اراده سیاسی، تأمین منابع مالی، سرمایهگذاری در زیرساختها و همکاریهای علمی و فناورانه جدی همه ذینفعان، در حد شعار باقی خواهد ماند.

نقش کلیدی جیئیسیاف در حفظ و ارتقای امنیت جهانی انرژی

وزیر نفت با بیان اینکه با توجه به جایگاه راهبردی کشورهای عضو جیئیسیاف و سهم نزدیک ۵۰ درصدی در سبد صادرات جهانی گاز و الانجی، لازم است توان، قابلیتها و تمهیدهای مورد نیاز مجمع تقویت شوند، اظهار کرد: ارتقای همافزایی و هماهنگیهای جمعی، سبب حفظ منافع اعضا و صیانت از امنیت عرضه جهانی گاز طبیعی میشود.

اوجی با بیان اینکه با وجود چالشهای متعدد در بازار جهانی گاز در سالهای اخیر، جیئیسیاف، در چارچوب اساسنامه و راهبرد بلندمدت خود، موفق شده همفکریها، هماهنگیها و همکاریها را در این مجمع تقویت کند، افزود: این تمهیدات راهبردی سبب شده است مجمع بتواند نقش کلیدی خود در حفظ و ارتقای امنیت جهانی انرژی در دوران کووید-۱۹ و پساکووید را بهخوبی ایفا کند.

به گفته وی، ما مسیری طولانی و مملو از نااطمینانیها پیشرو داریم که مستلزم ارتقای همبستگی و همکاری بیشتر اعضای مجمع است.

ضرورت همکاری اعضای مجمع در سطوح راهبردی، مدیریتی و فنی

وزیر نفت با تأکید بر اینکه ارتقای جایگاه مجمع در بازارهای جهانی گاز و ایفای نقش مؤثرتر در تأمین امنیت انرژی جهان، برای رشد و توسعه کشورهای در حال توسعه، ضرورتی اجتنابناپذیر است، تصریح کرد: بر این اساس پیشنهاد میکنم همفکریها و همکاریهای جمعی اعضای مجمع در سطوح «راهبردی، مدیریتی و فنی» ارتقا یابند. معتقدم تبادل تجارب موفق میان کشورهای عضو در سطوح یادشده در این میان اهمیتی بسزا دارد.

اوجی با یادآوری اینکه جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد در چارچوب ابتکار ویژه سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری ایران با عنوان «گاز طبیعی در خدمت اقتصاد جهانی در دوران پس از کرونا» که در ششمین اجلاس سران مجمع در دوحه قطر مطرح شد، ایفای نقش کند، افزود: جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یکی از بزرگترین صاحبان ذخایر اثباتشده گاز طبیعی جهان و از بزرگترین دارندگان شبکه توزیع داخلی گاز طبیعی دنیا، برای هرگونه همکاری در بخشهای اکتشاف، حفاری، توسعه، بهرهبرداری و توزیع گاز طبیعی آمادگی دارد.

وی گفت: تحقق این امر، مستلزم ارتقای توان و مدیریت راهبردی و قابلیتهای فنی و مهندسی است که در این زمینه، تشویق سرمایهگذاریهای مشترک بینالمللی، نقشی برجسته ایفا میکند. این راهبرد، راهبردی جمعی است و از طریق آن، توان فناورانه کشورهای عضو مجمع در زنجیره توسعه صنعت گاز طبیعی تقویت میشود.

پیشرفت قابلتوجه ایران با وجود تحریمها

وزیر نفت توسعه صنعت گاز جهان و تحقق امنیت عرضه و تقاضای گاز طبیعی در بازارهای جهانی را مستلزم صلح جهانی و سیاستزدایی از تجارت انرژی دانست و اظهار کرد: بر این اساس، اعمال هرگونه تحریم یکجانبه یا چندجانبه بر هریک از اعضای مجمع را اقدامی سیاسی در تعارض با اصول و موازین حقوق بینالملل و مخالف عقلانیت اقتصادی ارزیابی میکنیم.

اوجی با بیان اینکه قربانیان به مخاطره انداختن امنیت انرژی، مردم عادی و بهویژه کشورهای در حال توسعه هستند، افزود: واقعیت آن است که با وجود تحریمهای یکجانبه و ظالمانه آمریکا، ایران توانسته است با تکیه بر توان داخلی و توسعه بازارهای خارجی، به پیشرفتهای قابل توجهی دست یابد.

وی گفت: بهعنوان وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران از منافع تولید و صادرکنندگان گاز عضو مجمع پشتیبانی میکنم. اطمینان دارم با تقویت همفکری و همکاری میان کشورهای عضو و ناظر، در رویارویی با چالشهای بازار جهانی گاز، آیندهای روشن پیشرو خواهیم داشت.

آمادگی ایران برای همکاری با اعضای جیئیسیاف در تمام بخشهای توسعهی صنعت گاز

وزیر نفت همچنین در گفتوگویی اعلام کرد: ایران آمادگی دارد در تمامی زمینههای توسعه صنعت گاز از جمله انجام سرمایهگذاریهای مشترک، سوآپ گاز طبیعی، همکاری در زمینه چارچوب قراردادهای گاز، توسعه و صدور خدمات فنی و مهندسی، انتقال دانش و توسعه منابع انسانی متخصص با تمامی کشورهای عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جیئیسیاف) همکاری کند.

اوجی با تبیین نقش این مجمع در تأمین گاز جهان اظهار کرد: ایران بهعنوان یکی از بزرگترین صاحبان ذخایر اثباتشده گاز طبیعی جهان و از بزرگترین دارندگان شبکه توزیع داخلی گاز طبیعی دنیا، برای هرگونه همکاری در بخشهای اکتشاف، حفاری، توسعه، بهرهبرداری و توزیع گاز طبیعی آمادگی دارد.

وی افزود: گاز طبیعی بهعنوان یک سوخت پاک، انعطافپذیر و قابل دسترس از نقش بسیار مهم و تعیینکنندهای در تأمین نیازهای انرژی جهان برخوردار است، بهویژه در شرایطی که جهان در مسیر گذار انرژی و در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار گام بر میدارد و در حال گذار به سمت منابع انرژی پاک است، گاز طبیعی بهدلیل مزیتهای زیستمحیطی، از توانایی چشمگیری برای جایگزینی سوختهای فسیلی آلاینده نظیر زغال سنگ برخوردار است. بر اساس آخرین گزارش چشمانداز گاز مجمع کشورهای صادرکننده گاز، انتظار میرود سهم گاز طبیعی در سبد انرژی جهان از ۲۳ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۲۷ درصد در سال ۲۰۵۰ افزایش یابد. با این حال نباید فراموش کرد که تحقق این امر مستلزم انجام سرمایهگذاریهای کلان در زنجیره عرضه گاز طبیعی، سیاستهای حمایت، ثبات بازارها و دسترسی آزاد به منابع مالی است.

وی با اشاره به اقداماتی که مجمع کشورهای صادرکننده گاز  میتواندذ در راستای ارتقای جایگاه گاز طبیعی در سبد مصرف انرژی جهان انجام دهد، گفت: با توجه به جایگاه راهبردی کشورهای عضو مجمع که بیش از ۷۰ درصد منابع گاز جهان را در اختیار دارند و بیش از ۵۰ درصد صادرات جهانی گاز چه از طریق خط لوله و چه بهصورت الانجی از طریق کشورهای عضو مجمع صورت میگیرد، این مجمع میتواند گامهای مهمی در ارتقای جایگاه گاز طبیعی در سبد مصرف انرژی جهان بردارد. در این راستا لازم است کشورهای عضو مجمع با افزایش همافزایی و هماهنگیهای جمعی برای حفظ منافع اعضای مجمع و صیانت از امنیت عرضه جهانی گاز طبیعی حرکت کند. هماکنون با وجود چالشهای متعدد در بازار جهانی گاز در سالهای اخیر، مجمع کشورهای صادرکننده گاز توانسته است در چارچوب اساسنامه و راهبرد بلندمدت خود، موفق شده همفکریها، هماهنگیها و همکاریهای میان کشورهای عضو را در این مجمع تقویت کند. این تمهیدات راهبردی سبب شده است مجمع بتواند نقش کلیدی خود در حفظ و ارتقای امنیت جهانی انرژی در دوران شیوع ویروس کرونا و در دوره پس از آن را بهخوبی ایفا کند. در عین حال، ما مسیری طولانی و مملو از نااطمینان را پیشرو داریم که مستلزم ارتقای همبستگی و همکاری بیشتر اعضای مجمع است.

وزیر نفت با بیان اینکه معتقدم با توجه به تحولات جاری در عرصهی انرژی جهان، موضوع اتخاذ سیاستهای نوین منطبق با شرایط روز جهان انرژی از اهمیت ویژهای برخوردار است. به نظر میرسد اعضای مجمع باید در راستای افزایش صرفه اقتصادی و گسترش تجارت گاز طبیعی و دستیابی به فناوریهای نوین مرتبط با تجارت گاز از جمله فناوریهای مرتبط با الانجی گام بردارند و انحصارزدایی در فناوریهای مرتبط با تجارت گاز را بهعنوان یک اصل بپذیرند. در عین حال لازم است کشورهای عضو به گسترش همکاریهای فنی برای دستیابی به فناوریهای جدید نظیر جذب، بهرهبرداری و ذخیرهسازی کربن، کاهش نشت گاز و یا توسعه و تولید هیدروژن آبی توجه جدی کنند، گفت: خوشبختانه فناوریهای کاهشدهنده کربن از چرخه تولید گاز طبیعی در دسترس ما قرار دارند اما معتقدم تحقق زیستبوم جهانی با انتشار کربن صفر، بدون اراده سیاسی، تأمین منابع مالی، سرمایهگذاری در زیرساختها و همکاریهای علمی و فناورانه جدی همه ذینفعان در حد شعار باقی میماند.

وی با بیان اینکه ایران آمادگی دارد در چارچوب ابتکار ویژه سید ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری ایران با عنوان «گاز طبیعی در خدمت اقتصاد جهانی در دوران پس از کرونا» که در ششمین اجلاس سران مجمع در دوحه قطر مطرح شد، ایفای نقش کند، گفت: ایران بهعنوان یکی از بزرگترین صاحبان ذخایر اثباتشده گاز طبیعی جهان و از بزرگترین دارندگان شبکه توزیع داخلی گاز طبیعی دنیا، برای هرگونه همکاری در بخشهای اکتشاف، حفاری، توسعه، بهرهبرداری و توزیع گاز طبیعی آمادگی دارد. تحقق این امر، مستلزم ارتقای توان و مدیریت راهبردی و قابلیتهای فنی و مهندسی است که در این زمینه، تشویق سرمایهگذاریهای مشترک بینالمللی، نقشی برجسته ایفا میکند. این راهبرد، راهبردی جمعی است و از طریق آن، توان فناورانه کشورهای عضو مجمع در زنجیره توسعه صنعت گاز طبیعی تقویت میشود.

اوجی تصریج کرد: در این رابطه میخواهم اعلام کنم که ایران آمادگی دارد در تمام زمینههای توسعه صنعت گاز از جمله انجام سرمایهگذاریهای مشترک، سوآپ گاز طبیعی، همکاری در زمینه چارچوب قراردادهای گاز، توسعه و صدور خدمات فنی و مهندسی، انتقال دانش و توسعه منابع انسانی متخصص با تمامی کشورهای عضو همکاری کند، همچنین ایران در زمینه گسترش شبکه خطوط لوله داخلی و توسعه جایگاههای سیانجی تجربه دارد که میتواند در اختیار کشورهای عضو مجمع قرار دهد.