اقدامات اساسی دولت سیزدهم در بخش معدن؛ از مزایده ۵هزار معدن تا حذف امضاهای طلایی

محمدرضا محتشمیپور به برخی اقدامات شاخص وزارت صمت در یک سال گذشته در حوزه معدن اشاره کرد و افزود: در ماههای گذشته محور اصلی تمرکز وزارتخانه در حوزه معدن بر شفافیت اطلاعات بود و به دنبال آن بودیم تا بتوانیم با رفع برخی نقایص در اطلاعات و پروندههای بخش معدن، رصد و پایش لازم را در معادن کشور داشته باشیم.

وی بیان داشت: به این منظور تکمیل فرایندهای الکترونیکی در بخش معدن در دستور کار قرار گرفت و از ابتدای امسال بهطور مداوم شناسایی و الکترونیکی کردن فرآیندهای معدنی آغاز و اصلاحات لازم در سامانه «کارا» انجام شد.

محتشمیپور گفت: به این ترتیب علاوه بر کاهش حجم ارجاعات و افزایش سرعت کار، ثبت اطلاعات مدنظر نیز به انجام رسید.

وی خاطرنشانکرد: تا سال گذشته محاسبه حقوق دولتی معادن به صورت کاغذی و در استانها انجام میشد، اما امسال این مهم در سامانه به صورت الکترونیک انجام میشود.

این مقام مسوول وزارت صمت ادامهداد: به این ترتیب علاوه بر رصد پرداخت حقوق معادن، تخلفات در معادن کاهش یافته، کیفیت اطلاعات معادن افزایش یافته و این مهم در تنظیم بودجه برای سال آینده تاثیر مثبت خواهد داشت. همچنین گزارشهای پایشی که مورد نیاز دستگاههای نظارتی است نیز قابل تامین خواهد بود.

وی گفت: امروز به صورت لحظهای از وضعیت پرداخت حقوق دولتی معادن و جزئیات مربوطه مطلع هستیم و اگر نقصی وجود داشته باشد رصد خواهد شد.

محتشمیپور خاطرنشانکرد: در این پیوند رفع نقایص مربوط به پروندههای الکترونیکی به شناسایی محدودههای معدنی کمک کرد.

وی یادآور شد: در گذشته پروانههای معدنی غیرفعال زیادی وجود داشت که امروز مورد شناسایی قرار گرفتهاند؛ برخی از این پروانهها زمان فعالیتشان منقضی شده بود و بدون اینکه در سیستم ثبت شده یا مراحل تمدید را پشت سر گذاشته باشند، مشغول به ادامه فعالیت بودند.

معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت خاطرنشانکرد: اکنون پرونده حقوق دولتی معادن سال ۱۴۰۱ در دست بررسی است، به صورت معدن به معدن محاسبه شده و ابلاغیههای مربوطه زماندار است (نه اینکه هر ساله عوض شود).

راهاندازی معادن راکد/ معادن شن و ماسه بیشترین تعداد معادن راکد

وی در ادامه به راهاندازی معادن راکد به عنوان یکی دیگر از اقدامات وزارت صمت اشاره کرد و اظهار داشت: در این زمینه معادن راکد و دلایل غیرفعال شدن آنها شناسایی و در ادامه گروهبندی شد که بخشی از آنها در مزایده بیش از پنجهزار معدن در سطح کشور وارد شده و به مزایده گذاشته شده است.

محتشمیپور افزود: از بین حدو هفتهزار معدن غیرفعال موجود در کشور، نزدیک به یکهزار و ۲۰۰ مورد آنها در مزایده جاری وارد شده است و امیدواریم مزایده بعدی را پیش از پایان امسال برگزار کنیم.

وی بیانداشت: در این میان، برخی معادن با مشکلات فنی یا معارضان دولتی مواجه است و معادنی که به دلیل تمام شدن ذخایرشان متروکه شدهاند، نیازمند اکتشافات تکمیلی هستند.

معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت ادامهداد: در این میان به دلیل کند شدن فعالیت ساخت و ساز در کشور، معادن شن و ماسه بیشترین تعداد معادن راکد را به خود اختصاص دادهاند و از بین معادن غیرفعال یاد شده یکهزار و ۸۰۰ مورد آنها معادن مصالح ساختمانی و ۹۰۰ مورد نیز معادن سنگهای تزئینی است.

پیگیری پروندههای حقوقی معادن

وی گفت: پیگیری پروندههای حقوقی معادن، دیگر اولویت وزارت صمت در یک سال گذشته بود و در این میان پرونده معدن ققنوس در استان خراسان رضوی بهطور ویژه در دستور کار قرار گرفت.

محتشمیپور افزود: آذرماه پارسال بود که به دلیل تخلفات شرکت مربوطه در این معدن و همچنین عدم پرداخت حقوق دولتی، پروانه معدن ققنوس تمدید نشد و با رای قضایی توقف فعالیت در این معدن را شاهد بودیم. با این حال از خرداد ماه امسال انجام امور اداری این معدن اجازه داده و محاسبات مربوط به تجهیزات معدن انجام شد که در نتیجه اکنون در فهرست معادن به مزایده رفته است.

وی، پرونده برخی معادن سنگ استان مرکزی را از دیگر پروندههای حقوقی برشمرد که وزارت صمت با کمک دستگاه قضا ورود خوبی به آن داشته و با انجام شدن کارها، اکنون وارد فرآیند مزایده شده است.

بحران ماشینآلات معدنی کنترل شد

این مقام مسوول وزارت صمت با اشاره به ممنوعیتهای جدی که در دو سال گذشته در موضوع ورود ماشینآلات معدنی به کشور وجود داشت، گفت: اکنون بیش از ۱۵ هزار دستگاه ماشینآلات فرسوده معدنی با عمر بیش از ۲۰ سال در کشور وجود دارد که باید نوسازی شوند.

وی افزود: با توجه به اینکه به دلیل تداوم تحریمها نوسازی این ناوگان و این تعداد ماشینآلات در کوتاه مدت امکانپذیر نیست، برنامهریزی شده که سالیانه بین ۲ هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه از آنها نوسازی شوند.

محتشمیپور خاطرنشانکرد: مطابق مصوبه سال ۹۹ که واردات ماشینآلات در آن سال تقریبا ممنوع بود، فقط ۱۲۴ فقره مجوز در این سال صادر شد و این موضوع به افزایش قیمت ماشینآلات معدنی و همچنین گرانی نرخ خدمات آنها در کشور منجر شد، به طوری که اوایل امسال به طور متوسط ماشینآلات موجود با قیمتی ۷۰ درصد بالاتر از نرخ دبی رسیده بودند.

وی ادامهداد: در سال ۱۴۰۰ تعداد ۸۷۰ مجوز برای واردات داده شد که بخش زیادی از آنها وارد کشور شده است، در سال جاری تعداد مجوزهای صادره به ۲ هزار فقره رسید و در کنار آن حمایت از تولید داخل ماشینآلات نیز مورد حمایت قرار گرفت و علاوه بر آن، تولید مشترک با تولیدکنندگان توانمند خارجی نیز پیگیری شد.

معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صمت خاطرنشانکرد: اکنون قیمت، اجازه بها و هزینه تعمیرات ماشینآلات معدنی کنترل شده و بحران مربوطه تا حدود زیادی فروکش کرده است؛ بهطوری که مطابق بررسیها خانه معدن ایران قیمت ماشینالات از حدود بهار امسال با ۲۰ درصد افت همراه شده است.

نقشهبرداری هوایی معادن

وی در ادامه به نقشهبرداری هوایی معادن بهعنوان یکی از برنامههای آینده حوزه معدنی وزارت صمت اشاره کرد و افزود: این مساله هرچند کار سخت و زمانبری است، اما پایش میزان برداشت از معادن، احتمال عدم رعایت استانداردهای برداشت در معادن را امکانپذیر کرده و از جنبههای ایمنی و زیستمحیطی معادن نیز حائز اهمیت است که امسال در چهار استان توسعه خواهد یافت.

محتشمیپور بیانداشت: برنامه دیگر که در یک سال آینده دنبال میشود، ساماندهی باربری معادن، رصد میزان برداشتها و همچنین مشخص کردن بارگیریهای غیرمجاز است که به جادهها آسیب میزند.

بخشنامه جامع و کامل بخش معدن آماده شد

وی افزود: در بحث قوانین و مقررات نیز اصلاح قانون معادن در سال گذشته کلید خورد و وزارت صمت در این زمینه با مجلس تعامل و همراهی داشته است.

معاون وزیر صمت خاطرنشانکرد: پس از انجام بررسیها توسط تیم حقوقی وزارت صمت، پیشنهادات مربوطه به کمیسیون صنایع و معادن مجلس ارائه شد و اکنون موضوع در سطح این کمیسیون جمعبندی شده و احتمالا تا یکی دو ماه آینده در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.

وی ادامهداد: به موازات این موضوع، اصلاح دستورالعملهای وزارت صنعت، معدن و تجارت در دستور کار قرار گرفته است.

محتشمیپور اضافهکرد: در سالهای گذشته شاهد انباشت حجم زیادی از مصوبهها ابلاغی و بخشنامهها بودیم که کار را برای معدنکاران، کارشناسان و فعالان معدنی سخت کرده بود که در همین راستا ویرایش نخست یک بخشنامه جامع و کامل در این زمینه آماده و تیرماه امسال ابلاغ شد.

وی ابراز امیدواری کرد: نسخه دوم و ویرایش جدید این بخشنامه که شامل اصلاح برخی موارد و اشکالات موجود در بخشنامه اولیه است تا ابتدای زمستان امسال آماده شود.

این مقام مسوول خاطرنشانکرد: به این ترتیب معدنکاران و کارشناسان معدنی صرفا با یک دستورالعمل برای تصمیمگیری مواجه خواهند بود که به شفافیت هرچه بیشتر امور خواهد انجامید.

رویکرد وزارت صمت حذف قیمتگذاری دستوری است

معاون امور معادن وزارت صمت در پاسخ به ایرنا در خصوص قیمتگذاری محصولات زنجیره فولاد و تعیین ضرایب افزود: رویکرد وزارت صمت این است که از قیمتگذاری دستوری فاصله بگیرد، هرچند برخی فعالان این حوزهها همچنان خواستار ورود وزارتخانه، قیمتگذاری، ارائه جدول ضرایب و ابلاغ آن هستند.

محتشمیپور تاکید کرد: معتقدیم بورس کالا شفافیت لازم را در بحث قیمتگذاری محصولات این زنجیره به دست خواهد داد.

وی گفت: مهمترین آسیب قیمتگذاری دستوری در سالهای گذشته این بود که سود اصلی به انتهای زنجیره منتقل شد و شاهد سرمایهگذاریهای متعدد و زیادی در انتهای زنجیره بودیم.

معاون وزیر صمت ادامه داد: با وجود ۶۰ میلیون تن ظرفیت در پاییندست فولاد، سال گذشته کل تولید محصولات آن ۲۰ میلیون تن بود اما باز هم فشار روی وزارتخانه برای احداث واحدهای جدید در پاییندست وجود دارد.

وی بیان داشت: اگر صدر تا ذیل زنجیره فولاد در خصوص قیمتگذاری محصولات به توافق رسید، وزارت صمت آن را خواهد پذیرفت، اما ورودی به قیمتگذاری دستوری نخواهیم داشت.

وی در خصوص دریافت حقوق معدنی نیز گفت: بر اساس سامانه کاداستر از ابتدای امسال تاکنون ۳۰ همت (هزار میلیارد تومان) محاسبه نامه برای حقوق معادن صادر شده و ۱۴ همت آن وصول شده است.

محتشمیپور پیشبینی کرد تا پایان امسال جمع حقوق دولتی اعم از حقوق دولتی امسال و تعهدات گذشته به ۳۴ همت برسد.

خامفروشی در معدن نداریم

معاون وزیر صمت اظهار داشت: از مجموع ۶۱۷ میلیون تن تولید مواد معدنی در سال گذشته کمتر از ۱۰ میلیون تن آن صادر شده و کل صادرات مواد معدنی به ۲ درصد هم نمیرسد.

وی با بیان اینکه خامفروشی معدنی نداریم، افزود: عمده مواد معدنی صادراتی کشور موادی است که کمتر در داخل به آنها نیاز وجود دارد (مثل سنگ آهن هماتیت کمعیار) و اصولاً صدور مواد معدنی خام از کشورمان منطق اقتصادی ندارد.