بانک مرکزی روش خود را عوض کند/ بازار سرمایه؛ راهی برای کنترل نرخ ارز

علی رحمانی در گفتوگو با ایسنا درباره نوسانات بازار سرمایه طی چند هفته اخیر و سیر صعودی نرخ ارز، اظهار کرد: البته شاخص بورس طی چند روز گذشته سبز شد که دلیل آن تخصیص بسته حمایتی دولت به بازار سرمایه بود که روند شاخص این بازار را مثبت کرد.

وی افزود: دولت هزار میلیارد تومان پول به صندوق تثبیت بازار سرمایه تزریق کرد که حاصل آن بسته حمایتی بود، البته بسته دیگری در راه است تا عواملی که موجب کاهش سودآوری شرکتها شده را کمتر کند.

مدیرعامل اسبق شرکت بورس اوراق بهادار تهران توضیح داد: گزارش ششماهه شرکتهای بورسی حاکی از کم شدن سود آنها و در عوض بیشتر شدن سهم دولت از عملیات شرکتها شده است که درواقع افزایش چند برابری قیمت گاز، برق، خوراک، مالیات و مالیات بر ارزشافزوده و ... رقم قابل توجهی است.

افزایش نرخ بهره بانکی و تأثیر بر خروج پول از بازار سرمایه

وی افزود: از سوی دیگر افزایش نرخ بهره بانکی بهویژه برای مبالغ بالا بین ۲۲ تا ۲۷ درصد است که موجب خروج پول از بازار سرمایه میشود.

رحمانی درباره تأثیر افزایش نرخ ارز بر بازار سرمایه، توضیح داد: اگر افزایش نرخ ارز ادامه یابد بر درآمد شرکتهای صادرکننده و همچنین بر هزینه شرکتهایی که واردکننده مواد اولیه هستند، تأثیرگذار است و البته برآیند این موضوع موجب مثبت شدن بازار سرمایه شد، چراکه موجب افزایش درآمد شرکتها میشود.

وی البته تأکید کرد: اگر چشمانداز مثبتی در بازار سرمایه باشد، مردم به سمت خروج سرمایههای خود نخواهند رفت.

این استاد اقتصاد با پیشبینی بازار ارز با توجه به روند صعودی آن، اظهار کرد: موضوع مهم سیاست خارجی است و وقتی چشماندازی برای توافق هستهای نمیبینیم، به معنای آن است که گشایشی به لحاظ اقتصادی حاصل نخواهد شد و دولت هم نمیتواند درآمدهای خود را افزایش دهد.

وی افزود: عملاً پیمان کشورهای اقماری همچون روسیه و پیمان شانگهای کمک زیادی در کوتاهمدت به صادرات و تأمین مالی کشور نمیکند و گشایشی در نقلوانتقال مالی ما نخواهد داشت.

اگر توافق میکردیم این فشارها در کار نبود

رحمانی به فشارهای اروپا اشاره کرد و گفت: باید توجه داشت که ما نتوانستیم توافق کنیم و اگر توافق میکردیم این فشارها در کار نبود و بخشی از نابسامانیها در بازار ارز و سرمایه ناشی از این است که ما موفق نبودیم و متأسفانه سیاست خارجی ما درک دقیقی نداشت که باید سرعت در توافق داشته باشیم.

وی درباره به تأخیر افتادن جریان توافق هستهای ناشی از مشکل تأمین انرژی اروپا به دلیل جنگ اوکراین و درنهایت حل مشکل گاز اروپا، اظهار کرد: متأسفانه تأخیر در توافق به ضرر ما شد و ما فرصتی را از دست دادیم و باید زمانی که طرف متقاضی بود به این توافق میرسیدیم، چراکه طرف ما مشکل خود را از ناحیه دیگری حل میکند، اما امروز شاهد فشارهای زیاد از ناحیه اروپا هستیم.

استاد دانشگاه الزهرا و علامه طباطبایی تصریح کرد: در این وضعیت بازار این انتظار را دارد که بدهیهای دولت افزایش مییابد و تورم نیز بیشتر خواهد شد.

وی با اعتقاد بر اینکه بخش زیادی از شرایط موجود به مسائل کلان دولت برمیگردد، گفت: دولت میتوانست برنامه قویتری داشته باشد تا گشایشی به لحاظ واردات، صادرات داشته باشد تا جریان مالی و هزینه مبادلات و ... در سطح بینالمللی کاهش یابد که این به نفع اقتصاد و شرکتها بود.

بانک مرکزی باید روش خود را عوض کند

رحمانی در پاسخ به این سوال که آیا همچنان با تداوم روند صعودی بازار ارز مواجه خواهیم بود، اظهار کرد: بانک مرکزی باید امروز روش خود را عوض کند و بهجای توزیع ارز باید به سراغ بازار سرمایه برود و در آن صندوق ارزی ایجاد کند و بخشی از داراییهای خارجی خود را تبدیل به سپرده با سود ۶ یا ۸ درصد کند و دارایی این صندوق را مثلاً با عددی معادل دو میلیارد یورو در بازار سرمایه بفروشد.

وی گفت: اکنون اشتباه دیگری که بانک مرکزی میکند این است که گواهی سپرده سکه میفروشد، در حالیکه بانک مرکزی باید با نهادهای بازار سرمایه گفتمان کند و با تشکیل چند صندوق بزرگ، در بازار سرمایه گواهی سکه و یونیت بدهد و بعد در بازار، یونیتهای خود را بفروشد، اما روش فعلی بانک مرکزی موجب فروش ارز و خروج آن از شبکه رسمی و مبادلاتی کشور میشود.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اگر ارزی در بانک مرکزی سپرده باشد این نهاد میتواند با آن کار کند و همان را به بانکها برای باز شدن ال سی تخصیص دهد، از سوی دیگر بانکها این صندوقها را تشویق کنند تا صادرکنندگان که ارز دارند آن را در تابلوی نیما تثبیت کند که این شرایط تعیینکننده نقدشوندگی و یا ایجاد بازارگردان در بازار ارز میشود.

وی گفت: در حال حاضر این نهادها و ابزارها را نداریم و بانک مرکزی نتوانسته از ابزارهای مدرن استفاده کند و اگر نتواند از این ظرفیتها استفاده کند، بلاخره فشار بر نرخ ارز وجود دارد و موجب خروج سرمایه از کشور و بهنوعی خروج سرمایه از بازار رسمی به غیررسمی و گاوصندوقها و متکاهای مردم میشود.