جنگ اوکراین وابستگی اروپا به نفت خاورمیانه را افزایش داد

جنگ اوکراین نقش آسیا و خاورمیانه بهعنوان اصلیترین عرضهکنندگان سوختهایی مانند بنزین و گازوئیل را در اقتصاد دنیا تقویت کردهاست.

با قطع وابستگی اروپا و آمریکا به محصولات نفتی روسیه، کشورهای این مناطق با کمبود عرضه در خانه مواجه شدهاند. بدین ترتیب فرصتهای جدیدی برای پالایشگاههای بزرگ چین و کویت جهت عرضه سوخت به بازار فراهم شدهاست.

تحلیلگران عقیده دارند اروپا و آمریکا با پشت کردن به محصولات نفتی روسیه، وابستگی خود به بشکههای خاورمیانه و آسیا را افزایش دادهاند. حمله روسیه به اوکراین یک نابرابری بین غرب و شرق به وجود آورده است. در شرایطی که کشورهای غربی ظرفیت پالایشگاهی خود را طی سالهای اخیر کاهش دادهاند، در آنسوی دنیا این ظرفیت گسترش یافته است.

بازارهای غربی یعنی آمریکا و اروپا 2.4 میلیون بشکه در روز از ظرفیت پالایشگاهی خود را طی 3 سال گذشته تعطیل کردهاند، درحالیکه 2.5 میلیون بشکه ظرفیت جدید به خاورمیانه و آسیا اضافه شدهاست. بدین ترتیب بهنظر میرسد جریان محصولات پالایشگاهی از شرق به غرب نهادینه شود.

تغییرات در صنعت پالایشگاهی جهان طی بحران کرونا تسریع شد. با کاهش تقاضا برای نفت، پالایشگاههای قدیمیتر تعطیل شدند. اما چین از آن زمان برای تأمین نیاز فزاینده مردم به نفت، پالایشگاههای بزرگتر و پیچیدهتری را راهاندازی کردهاست، درحالیکه آمریکا و اروپا تمرکز خود را بر دور شدن از سوختهای فسیلی گذاشتهاند.

حمله روسیه به اوکراین و تحریمهای غربی علیه نفت و محصولات نفتی این کشور بازارهای جهانی انرژی را شگفتزده کرده و نگرانی درمورد امنیت سوخت را در مرکز توجه کشورهایی قرار داده که ظرفیت پالایشگاهی کافی در اختیار ندارند. در این شرایط، هرگونه تعطیلی پالایشگاهها بهخاطر اعتصاب کارگران یا اتفاقات ناخواسته بیشاز پیش بازار را تحت تأثیر قرار میدهد.

جریان محصولات نفتی از شرق به غرب با طی مسافتهای طولانیتر بهشدت هزینه کشتیرانی را بالا برده و درآمد نفتکشها را افزایش داده است. حجم انتقال سوخت از طریق دریا 3 درصد بالاتر از متوسط 5 سال گذشته بودهاست که شامل انتقال گازوئیل از آسیا و خاورمیانه به اروپا میشود. بهنظر میرسد این روند روبهافزایش خواهد بود.