تهدید هوشمند با شیوه‌های سنتی حل نمی‌شود

سیداحسان خاندوزی در کنفرانس ملی تحول دیجیتال، بانک و بیمه با اشاره به دو کلید واژه بهره وری و عدالت اظهار کرد: ما امروز در جهانی زندگی میکنیم که عرصههای عمومی آن و زیست اجتماعی مردم به شکل کاملاً جدی متأثر از انقلاب دیجیتال است به نظر میرسد حوادثی که در بحران فراگیری کووید ۱۹ پیش آمد به نفوذ و تصدی شدید طرح اقتصاد دیجیتال در عرصه حیات عمومی ما انسانها سرعت بخشید.

وزیر اقتصاد افزود: امروز دیگر پارادایم سنتی اقتصاد که با مؤلفههای دیگری شناخته میشد شاید ظرف ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر در کشور ما و ۲۵ سال اخیر در جهان متحول شده به نحوی که همه مولفهها در تمام اجزای نظام اقتصادی از جمله حوزه مالی اقتصاد، بانک و بیمه به عنوان مصادیق برجسته اقتصاد مالی به شمار میروند، تحت تأثیر انقلاب دیجیتال و اقتصاد پلتفرمی در حال رنگ و بو عوض کردن هستند و این ما هستیم که باید نسبت خودمان را خیلی سریع و با مواجهه فعال با اقتصاد دیجیتال روشن کنیم و قبل از اینکه که این اقتصاد بخواهد به نحو منفعلانه خود را بر ابعاد اقتصاد مالی و حیات مالی ما در اقتصاد ایران تحمیل کند باید به استقبال آن رفت.

وی گفت: ما در پیشگامی و حرکتهایی که در اقتصاد دیجیتال داریم هم مؤلفه بهره وری و هم مؤلفه عدالت به معنی دسترسیهای برابر را کاملاً دگرگون شده میبینیم یعنی چه گروههایی که مدافع هستند که ما از وضعیت ناکارآمدی شبکه مالی خودمان و نظامات تأمین مالی و شبکه بانکی و بیمه باید عبور کنیم و چه آنهایی که بیش از آنکه دل نگران مسئله بهره وری باشند، دغدغه دسترسی آحاد مردم و شنیده شدن صدای گروههای مختلف یا زدوده شدن انحصار گروههای خاص را دارند و دلنگران شفافیت و عدالت هستند این گروه هم به مانند گروه اول باید به استقبال تحول دیجیتال در عرصه مالی اقتصادی ایران بروند.

خاندوزی ادامه داد: ما در این زمینه هم فرصتهای جدی داریم؛ از اقداماتی که آرام آرام شروع شده مثل کاهش هزینههای مبادلاتی که امروز در شبکه بانکی کشور و نظامات مالی ما نسبت به ۱۰ سال پیش در چنین ایامی مشهود است، چه در حوزه دسترسیهای عادلانه که پیش از این میسر نبود.

وزیر اقتصاد خاطرنشان کرد: مسئله دسترسی پیدا کردن همه مردم به خدمات به شکل کاملاً غیر حضوری، تا سال گذشته بانکها حداقل میگفتند برای خدمات پایه یک بار باید مشتریها حضور یابند تا احراز هویت شود که چه کسی حساب باز میکنیم و پس از آن مابقی خدمات خود را از اقتصاد شبکههای پلتفرمی و دیجیتال انجام دهد، مصوبهای که در شورای عالی پول شویی داشتیم این امکان را داد که حتی خدمات پایه و احراز هویت اولیه افتتاح حسابها هم به شکل کاملاً غیر حضوری در کشور میسر شود یا دسترسی به اطلاعات مالی بانکها، بیمهها و شرکتهای زیر مجموعههای شبکه بانکی کشور که الان به صورت برخط وجود دارد و صاحبنظران میتوانند مراجعه کنند و نقد و نظر خود را نسبت به نحوه مدیریت مالی بانکها بدهند.

وی بیان کرد: هم در لایه کسب و کار و هم در لایه نظارت ما متأثر از فضای اقتصاد دیجیتال با فرصتهای کم نظیری مواجه هستیم، الکتریکی شدن قراردادها بانکی که توسط مجلس الزام شده است و اراده دولت هم بر این است که سریعتر اجرا شود مسئلههای متعددی در نظام بیمهای کشور به همین ترتیب وجود دارد.

خاندوزی با انتقاد از بالا نبودن سرعت تحولات در حوزه اقتصاد دیجیتال اظهار کرد: ما نسبت به وضعیت ذهنی و ایده آل نخبگانی دچار شکاف و عقب ماندگی هستیم، بستههای اجرایی در این زمینه کند عمل میکند و تصمیمگیران حوزههای مالی در کشور در خصوص سرعت بخشیدن به این تحولات مقاومت دارند.

وزیر اقتصاد گفت: ما با تکنولوژی و فناوری این امکان را داریم که بهره ور تر و هوشمندانهتر عمل کنیم و این امکان را داریم که که عادلانهتر از امروز دسترسیها را فراهم کنیم و شفافتر از وضع موجود اطلاعات مالی کشور را به گردش در بیاوریم؛ همچنین هزینههای عملیاتی بانکها و بیمههای خود را از وضع موجود هم کمتر و بهره ور تنظیم کنیم اما مقاومتهایی که در بدنه اجرایی و بروکراسی مانع این تحولات میشود.

وی افزود: برای بهره مندی از نتایج اصول اقتصاد دیجیتال کافی است موانع را برداریم و اجازه به مسیرها و شاهراههای اثرگذار دهیم، این مسئله نه فقط در حوزه بانکی بلکه در هر جای دیگری که هوشمندسازی در اقتصاد میتواند برای عامه مردم منفعت داشته باشد، این کندی و این عقب افتادگی مقاومتها وجود دارد.

وی با اشاره به صدور مجوزهای کسب و کار اظهار کرد: ما در این بخش میتوانستیم وضع بهتری داشته باشیم به همین دلیل مجلس را متقاعد کردیم در این زمینه قانون گذاری کند و اراده دولت را پشت این تحول قرار دادیم.

خاندوزی بیان کرد: اجرای این مصوبه مجلس و مقرره دولت را آغاز کردیم اما علی رغم اینکه ۹ ماه میگذرد ۲ تا ۳ وزارتخانه و ۲ تا ۳ دستگاه بیرون از وزارتخانهها همچنان در مقابل اجرای این فرآیند هوشمندسازی مجوزها مقاومت میکنند؛ بنابراین لذت و منفعت آن از طرف کارآفرینان و فعالان اقتصادی کسب و کارهای کشور چشیده نمیشود.

وزیر اقتصاد تاکید که باید برای این مقاومتها چاره اندیشی و جامعه را درباره سرعت پیش بردن آن راضی کرد وگرنه انقلاب دیجیتال کار خود را خواهد کرد مشروط بر اینکه ما بتوانیم مسیر و صراط اثرگذاری آن را درست تبیین و در جاهایی هم توانستیم از این فرصت استفاده کنیم.

وی ادامه داد: به عنوان مثال قیمت بخشی از کالاهایی که از ارز ۴۲۰۰ تومانی استفاده میکردند، در کشور افزایش پیدا میکرد با دلایلی دولت به این نتیجه رسید که در حوزه گندم آرد و نان این اتفاق نیفتد، ما از همین امکانهای اقتصاد دیجیتال استفاده کردیم برای اینکه بدون اینکه افزایش قیمتی در قیمت آرد و نان صورت بگیرد و حتی سهمیه بندی صورت بگیرد توانستیم، صرفاً متکی به دستاوردهای اقتصادی پلتفرمی، دور ریزها و فرار از مجاری رسمی را به حداقل برسانیم و مصرف آرد در کشور را کنترل و بتوانیم آن را به قیمت قبل به مردم عرضه کنیم بنابراین نقاط مثبت و دستاوردهایی هم داشتیم.

وی گفت: مجموعه نارضایتیها از اینکه چرا سرعت رسوخ اقتصاد دیجیتال در عرصه اداری، اجرایی و مدیریتی سازمانها و وزارتخانهها و دستگاهها همچنان پایین است، این نارضایتی را باید چاره اندیشی کرد.

خاندوزی با بیان اینکه با تهدیدهای از منظر اقتصاد دیجیتال مواجه هستیم، اظهار کرد: ما با یک نبرد دیجیتال مواجه هستیم نه از محل اینکه بیایند در آب راههای دنیا جلوی کشتیهای ما را بگیرند نه از اینکه در مرزها جلوی ورود کانتینرهای واردات یا خروج صادرات ما را بگیرند، بلکه در یک نبرد کاملاً دیجیتال از طریق شناسایی تراکنشها و مراودات صرفاً سوار بر شبکه اطلاعات اقتصادی و رد و بدل شدن دادهها و دیتاها است.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: در مواجهه با این نبرد دیجیتال ما هم باید مسلح باشیم به توانمندیهای دیجیتالی که این تهدید را بتوانیم پشت سر بگذاریم، در بسیاری از مواردی که نه فقط در عرصه خارجی بلکه در عرصه داخلی کشور نیز با چالش مواجه هستیم.

خاندوزی ادامه داد: حتی در مسائل ارزی کشور هم که شبکههای جدید سفتهبازان ارزی هجوم میآورند و چند هزار نفری میتوانند قیمت سازی کنند برای سهمی که کمتر از یک درصد از کل صادرات، واردات و تجارت رسمی ماست، اما این شبکههای اقتصاد دیجیتال به عنوان تهدید میآیند.

وی خاطرنشان کرد: ما باید برای مقابله با این تهدیدهای دیجیتال خودمان را به پدافندها مجهز کنیم بدین معنا که در مقابل آن آفندی که در حوزه ارزی صورت میگیرد، مواجهههای متناسبی داشته باشیم، مسئله ما امروز دیگر در سبزه میدان یا بازار بزرگ تهران نیست امروز در این شبکهها از جنس تهدیدهای است که سیاستگذار شبانه روز با آن مواجه است و متأسفانه چون نظام اداری و اجرایی و مدیریتی و کارمندپرور ما، نظامی نیست که خود را متناسب با حملات دیجیتال به روز کرده باشد در این مواجههها ضعیف عمل میکنیم و ثمره آن بعضی از این نوسانات و فراز فرودهایی است که در اقتصاد با آن مواجه هستیم.

وزیر اقتصاد افزود: در حوزه سیاست گذاری اقتصادی هم توانمندیهای نظارتی بالاتری متأثر از همین انقلاب دیجیتال داریم و هم در معرض تهدیدهای پیچیدهتر و هوشمندانهتر هستیم که با تهدید هوشمند باید با روش هوشمند برخورد کرد، تهدید هوشمند با شیوههای سنتی و امنیتی مسئله را حل نمیکند، باید تیم هوشمندی و سیاست گذار هوشمند و منعطفی در مواجه با این مواجههای تهدیدآمیز وجود و قدرت داشته باشد تا در مواجهه با این تلاطم دریایی که هم در آن گوهر فراوان و هم خطر فراوان است از دریای اقتصاد دیجیتال بتوانیم بیشتر گوهرهای آن دسترسی پیدا کنیم و از امواج سنگین آن در امان باشیم.