چرا دولت به قیمت‌گذاری دستوری سیمان اصرار دارد؟

بازگشت رقابت منفی به صنعت سیمان

در این خصوص مدیرعامل «فنآور آریا آژند» گفت: اگر چه مقرر شده عرضه سیمان از طریق بورس کالا انجام شود، اما واقعیت این است که بخش زیادی از سیمان تولیدی در بورس فاقد تقاضاست که این موضوع باعث شکلگیری رقابت منفی قیمت شده است.

میرمحمد سیدی افزود: با ورود سیمان به بورس کالا و طرح ساخت ۴میلیون واحد مسکونی، امیدواری در بین سیمانیها ایجاد شد اما رفتهرفته واقعیتهای بازار به شکل کاهش تقاضا و قیمت بروز کرد و از سوی دیگر دولت با مسدودیت برخی کدهای بورسی و اعمال تغییرات در بورس کالا به این وضعیت دامن زد.

عرضه ۴۸میلیون تن سیمان در بورس کالا

مدیرعامل فنآور آریا آژند با اشاره به اینکه عمدهترین علت ارزانی سیمان، رکود پروژههای عمرانی و ساختوساز است، خاطرنشان کرد: در سالهای اخیر میزان صدور پروانههای ساخت افت شدیدی داشته و در سالجاری نیز میزان ساختوساز به ۵۰درصد سال گذشته رسیده است. این در حالی است که بر اساس برآوردها برای مصرف ۵۵میلیون تن سیمان به تولید حدود ۲میلیون واحد مسکن نیاز داریم و از سوی دیگر شرایط موردنیاز برای صادرات سیمان هم فراهم نیست.

سیدی ادامه داد: به طور متوسط سالانه حدود ۴۰ هفته سیمان در بورس کالا عرضه میشود که با توجه به عرضه ۱میلیون و ۲۰۰هزار تنی در هفته، میتوان گفت حدود ۴۸میلیون تن در بورس کالا عرضه میشود که بخش زیادی از این میزان فاقد متقاضی است و باید در خارج از بورس کالا به فروش برسد؛ این در حالی است که میزان ظرفیت اسمی صنعت سیمان حدود ۹۰میلیون تن است.

این تولیدکننده سیمانهای آمیخته گفت: برخی از واحدهای سیمانی با توجه به قطعی گاز در زمستان، پیشتر اقدام به تولید کلینکر کردهاند تا در فصل زمستان بتوانند تولیدشان را ادامه دهند اما با توجه به نبود بازار مصرف، بخشی از این کلینکر در انبارها در حال افت کیفیت است.

آیا صدای انبوهسازان بهتر از سیمانیها شنیده میشود؟

وی با اشاره به کاهش ۱۰درصدی بهای سیمان در سالجاری ادامه داد: در هفته اخیر میزان تقاضا حتی برای شرکتهایی که در مرکز تقاضای کشور هستند، بسیار کمتر از ۵۰درصد عرضه بود و به همین خاطر کاهش قیمت سیمان ۳درصدی در هفته آتی با توجه به دستورالعمل تعیین قیمت پایه قطعی به نظر میرسد؛ این در حالی است که اخیرا یکی از مسوولان کانون سراسری انبوهسازان شایعه گرانی سیمان در بازار را منتشر کرد و تا اندازهای این شایعه غیرواقعی پیش رفت که وزیر صمت گرانی سیمان را تکذیب کرد. نکته جالب در ماجرا این است که اظهارنظر نادرست سازندگان مسکن در خصوص سیمان تا این اندازه مهم است که صدر تا ذیل وزارت صمت در این خصوص پاسخ میدهند اما فریاد سیمانیها با کمترین واکنش مسوولان همراه است.

سیدی با اشاره به اینکه قیمتگذاری دستوری سیمان به اشکال مختلف در بورس کالا ادامه دارد، اظهار کرد: وزارت صمت با هر ابزاری سعی در کاهش قیمت سیمان دارد به گونهای که حتی میتوان گفت قیمتگذاری دستوری گذشته، از نظر اوضاع صنعت سیمان تکلیف معلومتر بود.

معادله چند مجهولی سیمان

وی در پاسخ به این سوال که دلیل اصرار دولت بر کاهش قیمت سیمان با توجه به سهم بسیار ناچیز در افزایش هزینههای ساختوساز چیست، گفت: اصرار دولت به کاهش قیمت سیمان یک معادله چند مجهولی است. از یکسو حدود ۴۵درصد سیمان توسط بخش دولتی تولید میشود و افزایش بهای سیمان میتواند به نفع دولت باشد اما از سوی دیگر دولت کارفرمای اغلب پروژههای عمرانی است و ترجیح میدهد از سیمان ارزان استفاده کند. نکته دیگر اینکه برای تولید هر تن سیمان حدود ۱۰۰ مترمکعب گاز مصرف میشود که بخش اصلی آن به صورت یارانه پنهان به صنعت سیمان پرداخت میشود و جالب اینکه میزان سوخت مصرفی با نرخ جهانی بالاتر از بهای سیمان تولیدی در کشور است؛ در واقع سالانه برای ۹۰میلیون تن سیمان ۹میلیارد مترمکعب گاز مصرف میشود که با بهای بسیار کمتری نسبت به قیمت جهانی در اختیار شرکتها قرار میگیرد در حالی که صادرات همین میزان گاز درآمد بسیار بالایی برای دولت ایجاد میکند یا بخشی از آن میتواند مانع خاموشی پتروشیمیها که ارزآوری بالایی دارند بشود. مجموع این عوامل نشان میدهد که دولت و اقتصاد در مجموع از ارزانی سیمان متضرر میشود در حالی که اصلاح قیمت این محصول میتواند به اقتصاد کمک کند.

مدیرعامل فناور آریا آژند با بیان اینکه اخیرا موضوع استفاده از سیمانهای آمیخته در برخی محافل عنوان میشود، افزود: استفاده از سیمانهای آمیخته نیازمند فرهنگسازی است و با توجه به قیمتهای کنونی سیمان پورتلند، موفقیت در این زمینه بسیار بعید به نظر میرسد.