۱۰ مکانیزم بانک‌های مرکزی برای بازسازی ذخایر نقدی

به نقل از الامارات الیوم، افزایش نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا بیش از یک بار به کاهش ارزش بسیاری از ارزهای ملی در کشورهای نوظهور در سراسر جهان منجر شد. این امر همچنین به فرسایش ذخایر نقدی آنها یعنی دلار، که ستون فقرات این ذخایر است، کمک کرد، که بانکهای مرکزی این کشورها را بر آن داشت تا برای ذخیره یا بازسازی ذخایر نقدی خود به مکانیسمهایی متوسل شوند که برخی از آنها بسیار دشوار است.

بسیاری از کشورهای جهان با چالشهای ناشی از کمبود دلار مواجه هستند که اصلیترین ارز ذخیره نقدی اکثر اقتصادهای جهان است، زیرا قیمت بالای آن منجر به کاهش ارزش پولهای محلی این کشورها شد که باعث شد بسیاری از بانکهای مرکزی در این کشورها به دنبال راههایی برای تامین ارز خود باشند.\

از ذخایر ارزی برای تنوع بخشیدن به سبد مالی یک کشور استفاده میشود که شامل اسکناسهای خارجی، اسناد خزانه، سپردههای بانکی، اوراق بهادار دولتی خارجی بلندمدت و کوتاه مدت، ذخایر طلا و حق برداشت ویژه میشود.

نگهداری دلار

تجزیه و تحلیل مرکز بین منطقهای تحلیلهای استراتژیک مستقر در ابوظبی نشان داد که بسیاری از کشورها در سراسر جهان در تلاش هستند تا دلار آمریکا و همچنین ترکیبی از ارزهای دیگر از جمله یورو، ین، فرانک سوئیس و پوند استرلینگ را به عنوان بخشی از ارزهای ذخایر نقدی خود نگه دارند.

این مطالعه بیان میکند که حضور دلار در اقتصاد جهانی از آنجایی که اصلیترین ارز ذخیره پولی خارجی است که به دلیل اندازه و قدرت اقتصاد ایالات متحده حمایت میشود، مشهود است؛ و اینکه حضور دلار جهانی به شدت در تسلط آن به عنوان یک ذخیره ارزش به نظر میرسد، در حالی که ذخایر ارزی به افزایش اعتماد سرمایه گذاران خارجی کمک میکند و توانایی کشور را برای تامین نقدینگی به ارزهای خارجی برای جذب شوکها در طول بحرانهای اقتصادی و تعهدات داخلی و خارجی مربوط به قبض واردات و تعهدات بازپرداخت بدهیهای دولتی و تجاری افزایش میدهد.

تلاشهای متفرقه

این تحلیل تایید کرد که با توجه به اهمیت ارز خارجی، ذخیره نقدی دلار نقش مهمی در اقتصادهای ملی ایفا میکند و معیاری برای سنجش قدرت یا ضعف اقتصاد در سطوح بین المللی و منطقهای است. از این رو تصمیمات و سیاستهای اقتصادی کشورها بر اساس آن تعیین میشود و از این رو کشورها تلاش زیادی برای تامین منابع دلاری برای ایجاد ذخایر ارزی و حمایت از اقتصاد خود انجام میدهند.

مکانیزمهای نوآورانه

تحلیل «بین منطقهای» بیان کرد که علاوه بر این تلاشهای سنتی برای به دست آوردن ارزهای خارجی، کشورها به دنبال ابداع مکانیسمهای جدیدی هستند که به غیر از برنامههای تأمین مالی ارائه شده توسط مؤسسات بینالمللی به تأمین منابع ارزی کمک کند.

مهمترین این مکانیسمهای نوآورانه را میتوان به شرح زیر بیان کرد:

۱- جلب پسانداز شهروندان به ارز، زیرا دولتها میتوانند با ایجاد مشوقهایی برای تشویق شهروندان به عدم احتکار ارز بهویژه دلار و تشویق به پرداخت هزینههای غیرمالیاتی به ارز خارجی بهجای پرداخت داخلی، در ارز صرفهجویی کنند.

۲- بهره مندی از حوالههای کسانی که خارج از کشور کار میکنند. با ایجاد انگیزه در کسانی که خارج از کشور کار میکنند برای انتقال پول خود به کانالهای قانونی، با ارائه پروژهها یا ابزارهای سرمایهگذاری که میتوانند در آن سرمایهگذاری کنند، و با صدور گواهیهای پسانداز دلاری و با سود بالا برای سرمایهگذاری این بازده.

۳- اتخاذ مدلهای کسبوکار جامع که در آن دولتها برای افزایش منابع ارزی به اتخاذ مدلهای تجاری نسبتاً جدید متوسل میشوند. این بر اساس دستیابی به منافع متقابل بین سرمایه گذاریهای خارجی و دولتهای کشورهای کم درآمد است.

۴- افزایش جذب سرمایه گذاری نهادی خارجی در کشور، از طریق ایجاد فضای سرمایه گذاری جذاب و ارائه تسهیلات و مشوقهای واقعی به سرمایه گذاران شرکت کننده در معاملات در بازارهای مالی که منجر به افزایش عرضه ارزهای خارجی میشود.

۵- تامین ارز از طریق افزایش بهره وری. با تغییر اقتصادها برای تکیه بر بخشهای مولد به جای مصرف کننده، تشویق محصولات محلی، دادن مزایای ترجیحی به آنها و سپس تامین جریانهای دلاری برای پرداخت قبض واردات.

۶- هدف گذاری پس انداز دلاری خارج از حوزه بانکی با ایجاد ظروف پس انداز با بهره بالا و افزایش نرخ سود سپردههای دلاری برای شهروندان و صدور گواهی دلاری با سود بالا که به افزایش عرضه ارز کمک میکند.

۷- ممنوعیت کانالهای تخلیه منابع دلاری با کاهش هزینههای غیرضروری دولت که به ارزهای خارجی مبادله میشود، اولویتبندی مجدد منابع دولتی و مسدود کردن واردات کالاهای لوکس و تفریحی.

۸- اعمال محدودیت در خروج سرمایه، با اعمال مالیاتهای سنگین بر خروج سرمایههای داغ و ایجاد محدودیت برای خروج سرمایه گذاریها از طریق افزایش بهای تمام شده، یا مذاکره برای بقا از طریق مشوقهای مالیاتی برای سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری مجدد سود در داخل کشور.

۹- صدور بدهی به ارز. از آنجایی که اوراق قرضه و صکوک یکی از ابزارهای تامین مالی از طریق بازارهای بینالمللی محسوب میشوند که در آن دولتها میتوانند با ارائه اوراق قرضه و صکوک در داراییهای محلی برای اشتراک بینالمللی، بدهی شرکتهای خود را به دلار آمریکا صادر کنند. آنچه مستلزم ایجاد و توسعه بازار مشتقات مالی با هدف تعمیق بازار ارز، افزایش سطح نقدینگی ارزی و جذب سرمایهگذاری سبد خارجی از طریق ارائه ابزارهای بدهی است.

۱۰- بانکهای مرکزی با سایر بانکهای مرکزی قرارداد سوآپ برای ارزهای محلی منعقد کنند و یا ارزهای کشورهای دوست را از بازار آزاد خریداری کنند و با آن ارزها معامله کنند؛ که به جذب ارز بیشتر و سپس افزایش ذخیره پولی دولت کمک میکند تا ارزش پول آن افزایش یابد و نرخهای رشد اقتصادی مطلوب حاصل شود.