ایرانی‌ترین فاز پارس جنوبی در چه شرایطی راه‌اندازی می‌شود؟

در حالی بخشی از پالایشگاه فازهای 15 و 16 پارس جنوبی امروز افتتاح میشود که این فاز ایرانیترین فاز پارس جنوبی خوانده میشود.

بر اساس این گزارش این فازها در شرایطی وارد مرحله پیشراهاندازی میشود که تحریمهای شدید تامین منابع مالی و مهمتر از آن قطعات پیچیده مورد استفاده در پارس جنوبی را به خصوص در دو سال اخیر با مشکلات قابل توجهی مواجه کرده است.

مدیران شرکتهای کارفرما و پیمانکاران این میدان دلیل اصلی تاخیر در بهرهبرداری از این فازها را تشدید تحریمها اعلام میکنند اما از سوی دیگر تشدید تحریمها به ایرانیتر شدن این فازها و بومی کردن دانش فنی و تکنولوژی تولید بعضی تجهیزات مورد استفاده در پارس جنوبی کمک کرد.

با این وجود هنوز هم برنامهریزی جامعی در صنعت نفت برای تجمیع تواناییهای شرکتهای داخلی و نیازمندیهای آنها برای تولید تجهیزات گران قیمت و با ارزش نفتی که تاخیر قابل توجهی در بهرهبرداری از پروژههای بزرگ نفتی مانند پارس جنوبی ایجاد کرده، شکل نگرفته است و بسیاری از ظرفیت های داخلی همچنان بلااستفاده ماندهاند.

*نگرانی درباره تکرار تجربه فازهای 9 و 10 پارس جنوبی در فازهای جدید؟

بعضی ناظران و کارشناسان از تکرار تجربه افتتاح چندباره فازهای 9 و 10 پارس جنوبی با توجه به کامل نبودن طرح توسعه فازهای 15 و 16 سخن میگویند، چنانکه درصد پیشرفت حفاری فازهای 9 و 10 پارس جنوبی در روز افتتاح این فاز به ترتیب تنها 30 و 15 درصد بود و گفته میشود حفاری فاز 10 هنوز هم کاملا تکمیل نشده است.

بر این اساس به نظر میرسد داشتن یک برآورد و چشمانداز مشخص از وضعیت فعلی فازهای 15 و 16 پارس جنوبی برای جلوگیری از تکرار افتتاح چندباره این فازها و ارائه اطلاعات شفاف در این باره مفید فایده باشد.

*وضعیت فعلی فازهای 15 و 16 پارس جنوبی

فازهای 15 و 16 پارس جنوبی تا پیش از اعمال تحریمهای شدیدتر پیشروترین فازهای در دست احداث و امید اصلی وزارت نفت برای بهرهبرداری بیشتر از میدان مشترک پارس جنوبی بود، اما تشدید تحریمها به خصوص بر علیه پیمانکار اصلی این فازها باعث شد در بهرهبرداری از آن تاخیر قابل توجهی ایجاد شود.

در حال حاضر یک ترین (واحد) از 4 ترین شیرینسازی پالایشگاه فازهای 15 و 16 پارس جنوبی افتتاح میشود که روزانه 12.5 میلیون متر مکعب گاز ترش فازهای 6 و 7 و 8 را که برای تزریق به میدان نفتی آغاجاری در نظر گرفته شده بود را شیرین کرده و به مدار مصرف داخلی خواهد آورد، اما واحدهایی مانند تولید LPG  و اتان نیز هنوز وارد مدار نشدهاند و به دلیل آنکه میعانات گازی در فاز 6 و 7 و 8 از گاز ترش جدا میشود، پالایشگاه گازهای 15 و 16 تا پیش از تولید مستقیم گاز از دریا در این فاز میعانات گازی نیز تولید نخواهد کرد.

در فاز 6 و 7 و 8 میعانات گازی جدا شده و برای تزریق از طریق خط لوله به میدان آغاجاری در خوزستان ارسال میشد. تولید نفت میدان آغاجاری به دلیل افت فشار این میدان کاهش چشمگیری داشته و پروژههای تزریق گاز برای افزاش فشار این میدان پیشبینی شده است.

بر اساس این گزارش سکوهای فازهای 15 و 16 پارس جنوبی هنوز در دریا نصب نشدهاند و در حال ساخت در یاردهای بندرعباس توسط شرکتهای صف و ایزوایکو هستند، اما خط لوله این فازها نصب و آماده بهرهبرداری است .

*زمان اتمام حفاری فازهای 15 و 16 پارس جنوبی

این گزارش حاکی است چالش اصلی برداشت گاز در طرف ایرانی پارس جنوبی تکمیل حفاری چاهها محسوب میشود. حفاری چاههای فاز 15 و 16  هنوز به پایان نرسیده است و مسئولان امیدوارند حفاری این فازها سال آینده به پایان برسد.

حفاری فاز 15 و 16 که توسط شرکت خصوصی دانا انرژی انجام میشود به طور کلی دیر آغاز شد. دکل مورد استفاده در حفاری فاز 15 نیز سال گذشته که قرار بود برای تعمیر به ابوظبی منتقل شود با 8 ماه تأخیر بازگشت.

با این اوصاف حفاری فاز 15 نیمه اول و حفاری فاز 16 نیمه دوم سال آینده به اتمام میرسد.

در این میان یکی از مشکلات اصلی راهاندازی این فازها یعنی تجهیزات نفتی است که به دلیل تحریمها مشکلات زیادی در انتقال پول و دریافت آنها ایجاد شده است.

با این وجود مسئولان نفتی امیدوارند تا نیمه دوم سال جاری 3 ترین باقی مانده پالایشگاه فازهای 15 و 16 به بهرهبرداری برسد. هر ترین روزانه 12.5 میلیون مترمکعب گاز ترش را شیرین میکند.

همانگونه که اشاره شد فازهای 15 و 16 را شرکت ملی نفت ایرانیترین فازهای پارس جنوب میداند، چرا که بیشترین درصد استفاده از تجهیزات ایرانی در میان فازهای در آستانه راهاندازی در این فاز پارس جنوبی استفاده شده است. نکته مهم آن است که اغلب فازهای قبلی این میدان عظیم توسط شرکتهای بزرگ خارجی و غولهای جهانی نفت راهاندازی شده بود و علیرغم گذشت یک قرن از کشف نفت در ایران شرکتهای ایرانی توانایی و تجربهای در توسعه میادین بزرگ نفت و گاز به خصوص در دریا نداشتهاند. 

*آغاز برداشت از مخزن پارس جنوبی در فاز 12 تا پایان پاییز

بر اساس این گزارش فاز 12 پارس جنوبی که معادل 3 فاز استاندارد این میدان است و توسط شرکت پتروپارس توسعه مییابد در نوبت بعدی راهاندازی قرار دارد. با توجه به پیشرفت مطلوبتر حفاری فاز 12 و تجربه پتروپارس در حفاری دریایی مسئولان وزارت نفت امید دارند برداشت گاز از مخزن پارس جنوبی در فاز 12 تا پایان پاییز سال جاری آغاز شود. اگرچه افت شدید فشار مخزن پارس جنوبی میزان برداشت از این میدان را به شدت متاثر خواهد کرد.