چین، هند و اوپک کاسبان جنگ روسیه و اوکراین

مرتضی بهروزیفر، درباره کاهش سهم کشورهای عضو اوپک در بازار هند به دلیل حضور نفت روسیه در این کشور اظهار داشت: به خاطر تحریمهایی که از سوی امریکا و اروپا علیه روسیه اعمال و سقف قیمت برای نفت این کشور تعیین شده؛ کشورهای هند و چین از فرصت استفاده کرده و تا جایی که توانستند از این کشور نفت وارد کردند، مسئله تحریم برای کشورهایی مثل هند و چین چندان مهم نیست و از این فرصت استفاده میکنند تا بیشترین منفعت را حاصل کرده و انرژی مورد نیاز خود را با کمترین هزینه تامین کنند. تا این شرایط وجود دارد مسلما اوپک بابت حفظ و گسترش بازار خود در هند و چین مشکل خواهد داشت.

وی افزود: مسلما به نفع چین و هند است که بخواهند از روسیه واردات داشته باشند، تا زمانی که تحریمهای ثانویه علیه فراوردههای نفتی و نفتخام روسیه صادر نشده و فقط سقف قیمت باشد کشورهای آسیای شرقی از فرصت استاده میکنند و حداکثر برداشت نفت از روسیه را خواهند داشت.

این کارشناس حوزه انرژی با اشاره به انحراف مسیر بخشی از نفت عربستان و عراق از آسیا به سمت اروپا گفت: بازار نفت مثل استخر یک ورودی و خروجی دارد تا زمانی که ورودی و خروجی متعادل است؛ مهم نیست که آنچه وارد و یا خارج میشود از کجا و به کجا میرود، در هر حال چین و روسیه با قیمت کمتر نفت روسیه را جذب میکنند و اروپاییها هم احتمالا واردات خود را از کشورهای حوزه خلیجفارس افزایش دادهاند تا خلا روسیه را پر کنند.

وی با اشاره به افزایش هزینههای خرید و فروش نفت تصریح کرد: اکنون هزینههای خرید و فروش نفت برای کشور تولیدکننده و مصرفکننده بالا رفته است، روسیه که ۴ میلیون بشکه نفت خام و فرآورده را در همسایگی خود به بازار اروپا میبرد، اکنون باید هزینه بالایی برای حمل و نقل بدهد و کشورهای اروپایی هم به خاطر افزایش قیمت نفت هزینههایشان بالا رفته است، در هر حال روسیه مجبور است این اوضاع را تحمل کند و اروپا هم خود تصمیم گرفته که بند ناف اقتصاد خود را از انرژی روسیه جدا کند تا این کشور تحت فشار قرار گیرد و در میانمدت بتواند به شرایط سابق خود برگردد.

بهروزیفر تاکید کرد: شرایط جنگ روسیه و اوکراین باعث شده قیمت نفت افزایش پیدا کند و در مجموع به نفع تولیدکنندگان اوپک بوده است.

وی در ادامه درباره صادرات نفت روسیه به بازارهای آسیایی از جمله پاکستان در همسایگی کشور ایران نیز بیان داشت: ما در گذشته تنها فرآورده و الپیجی را در احجام کوچک به این کشور صادر میکردیم و زمان تحریم نفتی به این کشور صادر نشده است، بنابراین زمانی که ما تحریم هستیم حتی پاکستان در همسایگی هم نمیتواند از ما نفتی خریداری کند، این را هم در نظر داشته باشیم بزرگترین بهانه اسلامآباد برای عدم تکمیل خط لوله گاز نیز مسئله تحریمها بوده است حتی قسمت عمده ارسال فراورده هم به این کشور قاچاق بوده است.

این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: درست که پاکستان همسایه ما است و میتوانست بازار ما باشد اما به خاطر تحریمها هیچگاه نتوانستهایم به این بازار نفوذ کرده و صادراتی به این کشور داشته باشیم، ولی در این مسئله که روسیه بدنبال این است در تمام بازارهای آسیای شرقی ورود کند شکی نیست، چون امکان صادرات به اروپا را ندارد و بازارهایی را که در دسترس دارد بازارهای آسیایی و مخصوصا شرق آسیاست، بنابراین از تمام قدرت خود استفاده میکند که بخواهد وارد این بازارها شده و حضور خود را تثبیت و تقویت کند، ضمن اینکه مسلما در حوزه انرژی هیچوقت شریک ما نبوده و همواره به عنوان رقیب ایران سعی در از میدان به در کردن ما داشته است.

طی هفته جاری وزیر نفت پاکستان در حالی از ثبت اولین سفارش واردات نفت خام از روسیه خبر داد که این کشور در مواجهه با چالشهای اقتصاد کلان به دنبال واردات انرژی ارزانتر است.

علاوه بر حضور روسیه در بازار آسیایی پاکستان؛ نفت این کشور بازار هند را نیز به تسخیر خود درآورده، به طوری که آمار به دست آمده از منابع صنعتی نشان میدهد سهم اوپک از واردات نفت هند، با افزایش خرید نفت ارزانتر روسیه توسط دهلینو در سال مالی ۲۰۲۳ -۲۰۲۲، با سریعترین روند کاهش پیدا کرده و به پایینترین میزان در ۲۲ ساله گذشته رسیده است.