دلارزدایی و جهانی‌شدن یوان

بسیاری از کشورها از جمله روسیه، برزیل و آرژانتین به طور فزایندهای در حال بررسی استفاده از یوان هستند. چین نیز بیشتر فعالیتهای تجاری بینالمللی خود را با استفاده از یوان انجام میدهد.

در ماه مارس (اسفند، فروردین)، معاملات صورت گرفته با استفاده از یوان، از پرداختهای انجامشده با دلار آمریکا پیشی گرفت. در ۴۸.۴ درصد از کل معاملات، از یوان استفاده شد و استفاده از دلار آمریکا برای این پرداختها از ۴۸.۶ درصد به ۴۶.۷ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن کاهش یافت.

بسیاری از سیاستمداران و تحلیلگران این سؤال را مطرح میکنند که «آیا جایگاه دلار بهعنوان ارز ذخیره جهان حفظ میشود؟».

واقعیت این است که اقتصاد آمریکا در بیشتر مدت قرن حاضر با نرخهای رشد بسیار پایینتر از میانگینهای تاریخی دستوپنجه نرم کرده و بدهیهای بخش عمومی آن در حال افزایش است؛ زیرا مخارج بیهوده کنترل نشده و بانک مرکزی این کشور به طرز خطرناکی از تورم بیاطلاع است.

بنابراین با توجه به اینکه دلار محکوم به شکست به نظر میرسد این سؤالات مطرح میشود: آیا یوان به ارز بینالمللی ترجیحی تبدیل خواهد شد؟ آیا دلارزدایی، هدفی واقعبینانه است؟ آیا ارزش دردسر را دارد؟ اگر جواب مثبت است، چگونه میتوان آن را پیگیری کرد؟

ماه گذشته، شرکتهای انرژی چین و فرانسه، اولین قرارداد گاز طبیعی مایع (LNG) را با واحد پول یوان نهایی کردند.

چین و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در حال کار بر روی قراردادی هستند تا از بورس نفت و گاز شانگهای بهعنوان بستری برای مبادلات نفت و گاز با استفاده از یوان استفاده کنند.

بهتازگی در جنوب آسیا، بنگلادش و روسیه توافق کردهاند که از یوان برای پرداخت هزینه یک نیروگاه هستهای در حال ساخت توسط شرکت روساتم (شرکت اتمی دولتی روسیه) استفاده کنند.

هرچند بحث درباره یوان چین داغ است، اما موضوع دلارزدایی نه جدید است و نه کاملاً از سوی دولت چین هدایت میشود؛ به عنوان مثال، بولیوی، کشوری که سامانه پولی آن در مقایسه با بسیاری از کشورهای دیگر جهان دلارمحورتر بود، تلاش فراوانی برای دلارزدایی در جهان انجام داد.

مدت زیادی است که تجارت جهانی به دلار آمریکا و چند ارز دیگر انجام میشود.

اکنون با توجه به پیشینه ژئوپلیتیکی تعارضی آمریکا و جنگ اقتصادی به راه افتاده، از سوی این کشور، بسیاری از کشورها در حال بررسی برنامههایی بهمنظور دستیابی به حاکمیت اقتصادی در آینده از طریق دلارزدایی هستند.