سرنوشت نرخ ارز وابسته به تحریم‌ها و FATF

حسین پیرموذن با بیان اینکه نرخ ارز باید بر اساس نظام عرضه و تقاضا مشخص شود، گفت: دستکاری نرخ ارز از سوی دولت آسیبهای جدی به ابعاد مختلف نظام اقتصادی، وارد میکند و غیر واقعی بودن این نرخ روند تولید را مختل و به افزایش قاچاق منجر میشود.

وی تک نرخی شدن ارز و واقعی شدن آن دو مطالبه جدی فعالان اقتصادی اعلام کرد و گفت: بر اساس اصول اولیه علم اقتصاد، رعایت نکردن این دو اصل، نظم اقتصادی را به هم میزند. نکته دیگری که درباره ارز باید مورد قرار گیرد، حفظ ثبات در بهای آن است. طی چند سال گذشته که مدام نوسانات شدید ارزی را تجربه کردیم، تورم چه در بخش تولید و چه در حوزه مصرف، افزایش پیدا کرد که مشکلات بسیاری را به دنبال داشت.

پیرموذن ادامه داد: تورم تولید در واقع تورم پیشران در اقتصاد کشور است، چراکه تغییرات قیمت در سمت هزینه تولید به سمت مصرفکننده منتقل میشود. در واقع اهمیت تورم تولیدکننده در اقتصاد کلان از آن روست که این شاخص پیشرانی برای تورم مصرفکننده است؛ افزایش قیمتی که در مبدا تولید و ارائه کالا و خدمات رخ میدهد، با یک فاصله زمانی به بازارهای خرد منتقل شده و مصرفکنندگان آن را حس میکنند.

وی با بیان اینکه تولیدکنندگان جزو اولین گروههایی هستند که اثر افزایش نرخ ارز را بر روند تهیه مواد اولیه احساس میکنند، افزود: زمانی که روند افزایش نرخ ارز شروع میشود، نکته مهم اینجاست که علاوه بر افزایش نرخ ارز که به عنوان یک آسیب جدی بر اقتصاد ایران حاکم بوده و استمرار دارد، تولیدکنندگان با عوامل دیگری که روی تورم تولید اثر دارد، مواجه هستند؛ از جمله افزایش عوارض، انواع مالیاتها و غیره که در جریان واردات مواد اولیه و تجهیزات موردنیاز تولید بر آن تحمیل میشود.

رئیس اتاق بازرگانی اردبیل تصریح کرد: افزایش هزینههای تولید، بهای تمام شده محصولات را بالا برده و علاوه بر اثر منفی که روی تقاضا دارد، قدرت رقابت را از صادرکنندگان در بازارهای هدف میگیرد که یک طرف این ماجرا بالا بودن بهای تمام شده کالا و طرف دیگر آن کاهش کیفیت محصولات به دلیل گران بودن عوامل تولید است.

وی با تاکید برغیرواقعی شدن بهای ارز مجموعهای از عوامل معیوبکننده بر چرخه اقتصاد را به همراه میآورد، گفت: اثرات منفی افزایش نرخ ارز بر روی تولید و تجارت اثر میگذارد که میتواند زمینهساز رشد قاچاق شود. بنابراین با توجه به عنوان سال که روی رونق تولید و مهار تورم تاکید دارد، باید اقدامات لازم برای برگرداندن ثبات به بازار ارز انجام شود.

این فعال اقتصادی با بیان اینکه دخالتهای دولت در روند بازار و تعیین نرخ ارز به بهبود شرایط اقتصادی کمک نمیکند و این نوع تغییرات دستوری نمیتواند در مقابله با نوسانات ارزی راهکار جدی باشد. بنابراین دولت مجبور است برای مدیریت بازار دست از دخالتهای مستقیم بردارد و اجازه دهد در چارچوب یک تعامل پویا بین عرضه و تقاضا، نرخ ارز در بازار مشخص شود. با اتخاذ چنین رویکردی، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی، از سردرگمی خارج شده، امکان پیشبینی خواهند داشت و میتوانند برای روند فعالیت اقتصادی خود برنامهریزی کنند.

وی در پایان بیان کرد: نکته مهم درباره ارز، وابستگی آن به موضوع تحریم و FATF است و چنانچه دولت قصد رسیدگی به آن را دارد و برای قدرت بخشیدن به پول ملی، برنامهریزی کرده، باید ابتدا این دو مسئله را حل کند. شاید به صورت مقطعی، اخباری مانند برقراری روابط بین ایران و عربستان مانع از افزایش قیمت ارز شود؛ اما این مسائل اثر مسکنی و کوتاهمدت دارند و بعد از مدتی بیاثر میشوند. واقعیت این است که مهمترین سیگنال مؤثر بر بازار ارز، وضعیت مذاکرات هستهای و برجام است.