رشد 275 درصدی سرمایه‌گذاری خارجی

بهروز علیشیری افزایش 275 درصدی میزان سرمایهگذاری خارجی در طول سالهای 84 تا 92 نسبت به سالهای پیش از آن را دلیل ادعای خود می داند و می گوید: در دولتهای نهم و دهم با تصویب 462 طرح خارجی، رشدی مطلوب و قابل دفاع داشتهایم.

وی معتقد است برخی خلاءهای قانونی و عدم آمادگی در تحویل پروژههای زیربنایی بالا بردن میزان سرمایه گذاری با مشکلاتی روبه رو کرده و هر چند او و همکارنش در راه رفع آنها تلاشهای نسبتا موفقی داشتهاند، اما هنوز در این حوزه کار بسیار است.

مشروح صحبتهای علیشیری را میخوانیم:

ماموریتها و اهداف وزارتخانه در حوزه تصدی شما چه بوده است؟

همان طور که میدانید و اهداف و ماموریتهای این سازمان عمدتا در حوزه روابط اقتصاد خارجی متمرکز است. یکی ازوظایف اصلی این سازمان تجهیز و تدارک منابع مالی خارجی چه به صورت فاینانس و چه به صورت سرمایهگذاری مستقیم خارجی برای طرحهای زیربنایی، توسعهای و اقتصادی حوزههای عمومی و خصوصی است. به عبارت دیگر نقش عمده سازمان سرمایهگذاری خارجی ایجاد پیوند میان طرحهای کشور و بهرهگیری آنها از سرمایههای بین المللی است و من مهمترین این وظیفه را فرایند ائتلاف بخشی نام مینهم. یعنی پیوند و ائتلاف دو سویه سرمایههای ملی و بین المللی با جهت گیری برای رشد و شکوفایی اقتصاد ملی و بلوغ بنگاههای اقتصادی.

درصد تحقق اهداف را چگونه ارزیابی می کنید؟

بنده ارزیابی کاملا مثبت و موفقی را از کارنامه کارکنان و مدیران سازمان دارم. برنامههای ما علاوه بر آنکه توجه خود را به اقدامات گذشته و ارزیابی نقاط قوت و ضعف آن متمرکز می کرد دارای ویژگی آینده نگری و سهم خواهی بیشتر از جریانات سرمایه در سطح بین المللی بود. تحلیلهای موجود نشان می داد که میزان موفقیت ما دراین فرایند تعریف شده کارکردی ائتلاف بخشی سرمایهها باید مورد توجه هر دو سویه طیف باشد. یعنی نمی شد ما توجه خود را بر شناسایی بازارهای هدف در سطح بین المللی متمرکز کنیم اما از نقش، نحوه و کیفیت بازیگران عرصه اقتصادی داخلی غافل شویم و یا آنها را در اولویت بعدی ببینیم. لذا هدفگذاری غایی ما نگاه خویش را به طور همزمان به مخاطب ملی و بین المللی متمرکز کرد. در تحلیلهای بعدی برنامهها متوجه شدیم که آماده سازی ظرف اقتصادی ملی برای مشارکت با منابع مالی خارجی پیش نیاز اصلی موفقیتها است.

برای حل این مشکل چه برنامهای در نظر گرفتید؟

آماده سازی طرحها به زمان و قواعد بینالمللی حاکم به ویژه برای طرحهای توسعهای و زیربنایی کشور، داشتن یک بخش خصوصی نیرومند و با طراوت که بتواند خودش را برای انجام مذاکرات فنی ، جذب سرمایهها آماده کند واحراز محیط اقتصادی مطلوبی که گردش کارها در آن به سهولت انجام و بهره وری کار و سرمایه در شرایط مقایسهای با سایر کشورها چشم گیر باشد از اقداماتی بود که باید نسبت به آنها برنامهریزی صورت میگرفت. ضعفها مشهود بود و می توانست ما را در وضعیت موجود که اتفاقا مطلوب هم نبود زمین گیر کند. لذا آماده سازی محیط اقتصادی در عبارت عام آن به طور همزمان با اقداماتی که در سطح بینالمللی در دستور کار قرار داشت به عنوان اولویت اصلی برگزیده شد. آنچه که امروز به آن دست یافتهایم حاوی نکات مهم و روشنی از دستاوردها است که اگرچه هنوز نکات تاریک، مبهم و تعیین کنندهای در آن است که باید به آن پرداخته شود ولی معتقدم زوایای این نکات مبهم امروز شناسایی شدهاند و امروز به عنوان یک دستور ملی مطرح هستند.

در حوزه کارهای بینالمللی چه اقداماتی در این سالها صورت گرفت؟

در این حوزه سازمان نیز حضور در بازارهای هدف بین المللی را تجربه کرد و نتایج در خوری کسب کرد که موجب ارائه تصویر مثبت و صحیح از اقتصاد ایران میشد. اگر چه در طی سالهای گذشته ما با تشدید فشارهای بین الملی در اقتصاد ایران مواجه بودیم که از این مهمتر دارای یک پیوست رسانهای نیز بود. فضای شدید روانی و تبلیغات ملموس عامل بازدارندهای بر فعالیتهای ما بود. جو شدید ایران هراسی همه جانبه و همه گیر و اقدامات متعددی صورت می گرفت تا حدودی گردوغبار ناشی از این جریان یک سو و منفی اطلاعات را کاهش دهد. در طی دو سال گذشته با بهره گیری از مشاورین حرفهای بین المللی دو جلد کتاب معرفی اقتصاد ایران برای سال 2011 و 2013 منتشر کردیم که با بیش از 200 نفر از مقامات اجرایی کشور و بنگاههای موفق اقتصادی در سطح ملی در این کتاب گفتوگو صورت گرفت و در سطح وسیع و با تیراژ قریب به 90 هزار نسخه در سطح بین المللی توزیع شد. اثرات این اقدام ملموس و عینی بود اما هنوز باید یک جبهه متحد،فرهنگی و تبلیغاتی در سطح کشور و با کمک دستگاههای اصلی و ذیربط تشکیل داد تا این فضا را واقعی و درست به دنیا معرفی کنیم.

موانع و مشکلات پیش روی شما چه بوده است و چشم انداز راهکارهای شما برای رفع موانع آینده چیست؟

ما دراین حوزه با مشکلات بسیاری روبرو هستیم به طور نمونه عدم آشنایی با ادبیات سرمایهگذاری خارجی ، عدم اطلاع از نحوه آماده سازی طرحها و شاید فقدان درک روشن از نتایج اقدام دراین حوزه موجب شده که کار با سختی ادامه پیدا کند که همچنان این مشکلات در ابعاد مختلفی دیده میشود. مشکل اول ما این بود که طرحهای زیربنایی و توسعهای کشور که به طور تاریخی در اختیار دولت و از طریق بودجههای عمومی کشور تامین میشد از گردونه کار حذف شده بودند ما در گذشته در این حوزه چند طرح نیروگاهی را از طریق این مدل تجربه کردیم ولی این تجربه در این حوزه باقی ماند. به هر ترتیب امکانات ما محدود است، منابع محدوده است، تزریق مشوقها و جهت آنهانیز محدود است. ما باید تکلیف کنیم ، آموزش بدهیم و بخواهیم تا عمل شود باید در این حوزه اولویت بندی کرده و پای آنها ایستاد.

در حوزه مجامع بین المللی با چه مشکلاتی روبرو بودهاید؟

ما دراین مجامع با یک طراحی درست هم جایگاه خود را تثبیت کردیم وهم آن را ارتقا دهیم همچنین با کمک مجلس شورای اسلامی ما در افزایش سهم خود در این موسسات نظیر بانک جهانی اقدام کردیم راهبرد ما حضور مقتدرانه با افزایش مشارکت و ارتقای نسبت و قدرت تصمیم گیریهای ما در این موسسات بود که در این رابطه طرحهای مختلفی به اجرا درآمد.

در پایان عملکرد سازمان سرمایهگذاری خارجی در طول هشت ساله دولتهای نهم و دهم را چگونه ارزیابی میکنید؟

در طول این هشت سال عملکرد سازمان سرمایهگذاری خارجی کاملا معلوم و مشخص است حجم سرمایهگذاری خارجی مصوب از ابتدای مهر ماه سال 84 تا سه ماه نخست سال 1392 نسبت به فاصله سالهای 57 تا 84 ، 275 درصد افزایش یافته است. در طول سالهای پس از انقلاب قبل از دولت نهم تنها 202 طرح سرمایهگذاری خارجی مصوب بود. اما تنها در هشت ساله این دولت 462 طرح به تصویب رسید که افزایش 129 درصدی را نشان میدهد. به همین دلیل فکر می کنم عملکرد ما کاملا مثبت و کم نظیر بوده است.