سایه سنگین پرونده ۳ هزار میلیاردی بر ماجرای انتخاب رئیس کل جدید بانک مرکزی

هفته گذشته محمد نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور و علی طیب نیا وزیر امور اقتصاد و دارایی در اظهارنظراتی که درباره انتخاب رئیس کل بانک مرکزی داشتند اعلام کردند که تا 2 روز آینده دولت رئیس کل جدید را معرفی خواهد کرد.

از آن 2 روز مورد اشاره علی طیب نیا و محمد نهاوندیان چند روزی است که می گذرد و هنوز رئیس کل جدید بانک مرکزی در دولت یازدهم معرفی نشده است و دلیل آنهم این است که احتمالاً هنوز حسن روحانی در انتخاب خود به قطعیت نرسیده است.

در روزهای اخیر نزدیکان دولت یازدهم در گفتوگوهایی که با خبرنگار داشتند اعلام کردند که 2 گزینه برای ریاست بانک مرکزی مطرح است که هنوز آقای روحانی به نتیجه نرسیدهاند که از بین عبدالناصر همتی (مدیرعامل فعلی بانک سینا) و ولی اله سیف (مدیر عامل بانک کارآفرین) کدام یک را برای مدیریت بازار پولی و ارزی انتخاب کند.

البته عصر چهارشنبه منابع نزدیک به دولت خبر دادند که تیم اقتصادی کابینه یازدهم به این نتیجه رسیدند که سیف می تواند دولت را در رسیدن به اهداف مورد نظر همراهی کند و وی از نظر هماهنگی لازم با سایر اعضاء تیم اقتصادی یک قدم جلوتر از همتی است.

رئیس کل بانک مرکزی دولت یازدهم در وهله اول باید با وزیر صنعت، معدن و تجارت و همچنین با وزیر امور اقتصادی و دارایی در دولت همراه و هماهنگ باشد تا دیگر ناهماهنگیهایی را که در دولت دهم بین بهمنی، حسینی و غضنفری شاهدش بودیم تکرار نشود.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور البته در سخنانی که اخیراً داشته به کرار به اهمیت هماهنگی رئیس کل بانک مرکزی با وزرای اقتصادی تأکید کرده و گفته است که آقای روحانی از طیب نیا و نعمت زاده برای انتخاب رئیس کل بانک مرکزی نظر خواهی کرده و از آنها خواسته که اعلام کنند با چه کسی همراهتر هستند.

وزیر اقتصاد و وزیر صنعت هم البته نظرات خود را به رئیس جمهور اعلام کردند ولی هنوز نظر نهایی حسن روحانی درباره سکاندار بانک مرکزی اعلام نشده است؛ در عین حال باخبر شدیم که با توجه به حساسیتهای بسیار فراوانی که ریاست بانک مرکزی می تواند داشته باشد دولت یک شرط جدید را برای انتخاب رئیس کل بانک مرکزی در نظر گرفته و آن هم این است که تمام سوابق گذشته و حال گزینههای مطرح از طریق مراجع ذیصلاح استعلام شود تا دیگر حتی زمینه برای بروز فسادهای مالی نظیر اختلاس 3000 میلیاردی در شبکه بانکی وجود نداشته باشد.

شاید به همین خاطر است که هنوز انتخاب نهایی رئیس جمهور برای ریاست بانک مرکزی در دولت تدبیر و امید معرفی نشده است و مسئولان مربوطه در دولت منتظر هستند که استعلام نهایی گزینههای مطرح از طریق دستگاههای ذیصلاح اعلام شود.

رئیس جمهور و مشاوران وی حتما میدانند که رئیس کل بانک مرکزی بهتبع نوع مأموریتها و مسئولیتهایی که دارد، آن هم در کشوری که سیاستهای پولی و ارزی آن از مهمترین موضوعات کلان آن کشور است دارای ویژگیهای خاصی است که عنایت به آن در تعیین فرد مناسب برای این مسئولیت اهمیت پیدا میکند.

بانک مرکزی یک کشور در تعریف علمی مسئول "اعمال سیاستهای پولی"، "نظارت بر نهادهای پولی و بانکی و اعتباری"، "حفظ ارزش پول ملی کشور و کنترل تورم"، "تأمین تداوم رشد اقتصادی" و "حفظ توازن تراز پرداختهای خارجی کشور" است.

بهعبارت دیگر بانک مرکزی هم مسئول انجام امور بانکداری دولت، هم سیاستگذار پولی و هم تعیین کننده تعاملات بین المللی مرتبط است. لاجرم رئیس بانک مرکزی کسی است که بتواند این سه مأموریت مهم را با هم بهعهده گرفته به انجام برساند. اتفاقاً هرگاه رئیس بانک مرکزی دارای این خصوصیات مهم بوده است بانک مرکزی موفقتر ظاهر شده است.

بنابراین مشخص است که بانک مرکزی یک نهاد صرفاً بانکی نیست و طبعاً رئیس آن به چهار تخصص مهم نیازمند دارد: 1- شأن و جایگاه سیاسی 2- تجربه و تخصص بانکی 3- دانش و مقام علمی اقتصادی 4- تجربه در رفتار و کردار بین المللی

این چهار خصیصه مهم برای فردی که قرار است متصدی اداره بانک مرکزی شود نهتنها لازم که ضروری است و موفقیت بانک مرکزی را در گذر از دالان مشکلات و حل مسائل موجود موفق میکند.