تولید ۷۰ درصدی تیلاپیای نیل در جهان / واردات ۵ سویه اصلاح نژاد شده تیلاپیای نیل

علیرضا قائدی رئیس مرکز تحقیقات ملی آبزیان آب های شور، با اشاره به اینکه تیلاپیای نیل در ایران، اصلیترین گونه پرورشی است،گفت:مهمترین تیلاپیای پرورشی، تیلاپیای نیل است که بیش از ۷۰ درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داده است.

قائدی، ضمن اشاره به افزایش جمعیت جهان و افزایش تقاضا برای گوشت سفید با کیفیت، گفت: یکی از راه های تامین پروتئین مورد نیاز انسان، آبزی پروری و تولید گونه های اقتصادی مانند تیلاپیا است. این ماهی، با میزان ۷.۵ میلیون تن تولید سالیانه در سال ۲۰۲۱، رتبه دوم آبزی پروری جهان را به خود اختصاص داده است. بخش اعظم این تولید به ترتیب مربوطه به چین (۳۲٪)، اندونزی (۲۲٪)، مصر (۱۵٪) و برزیل (۷٪) است.

به گفته او، توسعه جهانی تیلاپیا، به دلیل ویژگیهایی مانند تراکم پذیری، رشد سریع، مقاومت در برابر بیماری، تکثیر ساده و آسان، تغذیه از سطوح پائین هرم زنجیره غذائی است.

قائدی، ادامه داد: تیلاپیای نیل (مشکی) و تیلاپیای قرمز برای اولین بار در آذرماه سال ۸۷ با مجوز رسمی سازمانهای شیلات ایران، حفاظت محیط زیست و دامپزشکی، توسط موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، از اندونزی وارد کشور شد و به منظور انجام قرنطینه و اجرای مطالعات لازم در اختیار مرکز تحقیقات آبزیان آبهای شور داخلی بافق ـ یزد قرار گرفت. هدف اصلی از ورود این گونه بهرهبرداری از منابع آب زیر زمینی غیر قابل شرب موجود در مناطق کویری، تنوع بخشی به گونههای پرورشی، افزایش سرانه مصرف ماهی و اشتغال زایی بود.

این مقام مسئول، ادامه داد: مرکز تحقیقات ملی آبزیان آبهای شور، تحقیقات خود را در زمینههای مختلف از جمله ارزیابی زیست محیطی، مولدسازی، بیوتکنیک تکثیر و پرورش انواع گونههای ماهی مانند کفال طلائی، قزل آلای رنگین کمان، میگوی آب شیرین، فیل ماهی و در نهایت تیلاپیای نیل در شرایط آب لب شور و در سیستمهای پرورش مختلف ادامه داده و ماحصل این تلاشها منجر به توسعه و گسترش فعالیتهای آبزی پروری در مناطق کویری گردید.

رئیس مرکز تحقیقات ملی آبزیان آب های شور، با بیان اینکه در سال های اخیر، فعالیت های پژوهشی مرکز تحقیقات ملی آبزیان آبهای شور، به طور ویژه بر ماهی تیلاپیای نیل متمرکز شده، افزود: از اهداف این مرکز، می توان به تولید مولدهای بهگزین شده، تولید بچه ماهی با کیفیت، بهینهسازی انواع روشهای پرورش تیلاپیا به ویژه در گلخانه و با روش بیوفلاک اشاره کرد.

او نتیجه این تحقیقات و تلاش های علمی را سرمایه گذاری بخش خصوصی و احداث چندین مرکز تکثیر و پرورش تیلاپیا در استان یزد و سایر استان های با مجوز سازمان محیط زیست دانست و گفت: با توجه به بحران شدید کم آبی در کشور به ویژه در نواحی مرکزی، تولید اقتصادی تیلاپیا در سیستم های مبتنی بر تکنولوژی های نوین و با مصرف آب کم از جمله سیستم مداربسته، بیوفلاک و آکواپونیک تنها راهکار برون رفت از این بحران به شمار میرود.

قائدی گفت: در ادامه این تلاش ها، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور در سال ۹۸ به واردات ۵ سویه اصلاح نژاد شده تیلاپیای نیل از کشور تایلند اقدام کرد که پس از انجام مطالعات اولیه و تکمیلی، این ماهیان جهت بهرهبرداری در اختیار سرمایه گذاران بخش خصوصی قرار گرفت.

او این دستاوردها را حاصل انجام پروژه های تحقیقاتی متعدد در زمینههای دستیابی به بیوتکنیک تکثیر تیلاپیا، دستیابی به بیوتکنیک تک جنس سازی تیلاپیا، دستیابی به دانش فنی پروش تیلاپیا در سیستم بیوفلاک، تهیه فرمولاسیون خوراک تیلاپیا ویژه سیستم های بیوفلاک، پرورش متراکم تیلاپیا در استخر خاکی، بتنی و دومنظوره کشاورزی و تولید توأم ماهی تیلاپیا و محصولات گلخانه ای ارگانیک در سیستم آکواپونیک، معرفی کرد.