مصوبه الگوی کشت بدون تخصیص اعتبار راه به جایی نمی‌برد

بنابر آمار، بخش کشاورزی در ایران با ۴.۴ میلیون بهرهبردار و تولید سالانه حدود ۱۲۰ میلیون تن، بخش عمده غذای مورد نیاز کشور را تامین میکند که به همین خاطر اجرای مصوبه الگوی کشت یکی از مهمترین مباحث در برنامهریزی کشاورزی محسوب میشود.

علیرغم گذشت ۵۰ سال از طرح الگوی کشت و مصوبه سال ۸۸، اما در سنوات گذشته این طرح به دلایل متعدد اجرا نشد؛ در سال زراعی ۱۴۰۲_۱۴۰۱، الگوی کشت در سطح ملی کلید خورد که متاسفانه بازهم تخصیص اعتبار صورت نگرفت که با این وجود نمیتوان انتظار داشت که این مصوبه اجرا شود چراکه کشاورزان باید آثار آن را ببیند.

آقای نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه تامین امنیت غذایی کشور مهم ترین رسالت وزارت جهاد است، گفت: این مهم با حمایت از تولید محصولات استراتژیک و اساسی اجرایی میشود.

وزیر جهاد کشاورزی می گوید: در برنامه هفتم تکلیف میشود ۱۸ درصد مصرف آب در حوزه کشاورزی کاهش یابد؛ برای اینکه این اتفاق بیفتد به عنوان یک تکلیف ملاحظاتی را باید در نظر بگیریم، زیرا اگر ملاحظات در نظر گرفته نشود که با چه ابزاری این میزان کاهش مصرف انجام شود، وزارتخانه و مجلس گرفتار خواهند شد.

بسیاری از دستاندرکاران بخش کشاورزی براین باورند که اجرای مصوبه الگوی کشت در کاهش منابع آبی و واردات محصولات اساسی تاثیر بسزایی دارد، از این رو نیاز است که همه دستگاه ها پای کار آیند و منابع لازم را در اختیار وزارت جهاد قرار دهند، در غیراین صورت این وزارتخانه در اجرای این مصوبه کاری از پیش نخواهد برد.

اجرای مصوبه الگوی کشت بدون اعتبار شدنی نیست

آقای مسعود اسدی رئیس مجمع هماهنگی تشکلهای کشاورزی گفت: الگوی کشت یک سیستمی است که با ارزش ترجیحی برای کشاورز عمل میشود، یعنی اگر قرار است به جای هندوانه ذرت کاشته شود، لذا هزینه و درآمد باید به گونهای تنظیم شود که ارزش ترجیحی نسبت به کشت قبلی وجود داشته باشد.

به گفته او، اجرای مصوبه الگوی کشت مستلزم بودجه است، اما به نظر میرسد که با نگاه رئیس سازمان برنامه و بودجه افق روشنی پیش رو نیست.

اسدی با تاکید بر تخصیص منابع کافی به اجرای مصوبه الگوی کشت گفت: اگر منابع لازم در اختیار وزارت جهاد قرار داده نشود، امکان اجرای مصوبه الگوی کشت وجود ندارد چراکه وزارت جهاد تنها طرح و برنامه میدهد و مسائل اجرایی را آماده میکند.

رئیس مجمع شورای هماهنگی تشکلهای بخش کشاورزی گفت: وقتی منابع در اختیار وزارت جهاد قرار ندهند، اجرای مصوبه الگوی کشت در حد کاغذ باقی میماند که این امر با سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری و سیاستهای کلان در تناقض است.

الگوی کشت متناسب با شرایط اقلیمی هر منطقه باید تعریف شود

آقای قاسم پیشه ور رئیس اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه مصوبه الگوی کشت در ۵۰ سال اخیر محقق نشده است، گفت: مصوبه الگوی کشت براساس توان آب و خاک هرمنطقه باید تعریف شود چراکه بدلیل محدودیت آب، خسارت عدم کشت باید پرداخت شود.

به گفته او، تازمانیکه کشاورزان آثار اجرای الگوی کشت را نبینند، این مصوبه اجرا نخواهد شد.

پیشهور ادامه داد: اگر دولت مشوقهای خوبی برای پیاده کردن برنامه نشان دهد، کشاورزان در اجرای مصوبه الگوی کشت مشارکت میکنند. براین اساس باید در تامین سرمایه در گردش مورد نیاز و سایر نهادههای کشاورزی همچون کودهای یارانهای، سم، کود و بذر کشاورزان را حمایت کنند.

رئیس اتاق اصناف کشاورزی با بیان اینکه سال زراعی گذشته الگوی کشت در سطح ملی کلید خورد، گفت: اجرای الگوی کشت تنها طرح فراقوهای است و تنها مربوط به وزارت جهاد نیست و سایر وزارتخانهها همچون وزارت نیرو، وزارت راه، وزارت اقتصاد و قوه قضاییه باید پای کار آیند.

او گفت: کشاورزی در دنیا و ایران ۱۰۰ درصد خصوصی است، لذا کشاورز منافع خود را در قوانین میبیند.

بنابر گفته کارشناسان بخش کشاورزی، الگوی کشت مناسب نقشه راه تولید محصولات کشاورزی است که همواره ضروری است مبتنی بر شرایط اقلیمی و بهره برداری بهینه از منابع آب و خاک هر منطقه صورت گیرد.

آقای بازرگان عضو اتاق اصناف کشاورزی هم در این خصوص گفت: سال گذشته قرار بود ۱۳۰ همت برای مصوبه الگوی کشت تخصیص یابد که متاسفانه این بودجه در اختیار قرار نگرفت.

او با بیان اینکه اجرای الگوی کشت شعاری بیش نیست، افزود: علیرغم وعده وزرای جهاد کشاورزی، تاکنون اجرای الگوی کشت عملیاتی نشده است چراکه الزامی برای آمایش سرزمین وجود ندارد.

بازرگان ادامه داد: با توجه به آنکه ۸۵ درصد کشاورزی کشور خرده مالکی است، از این رو براساس منابع آبی و خاکی باید جایگزین مناسبی برای کشت وجود داشته باشد، در غیراین صورت کشاورزان به سراغ کشتهای دیگر میروند.

عضو اتاق اصناف کشاورزی گفت: اگر قرار است که در یک روستا یا دهستان کشاورزی انجام شود، مشوق های لازم باید در اختیار کشاورزان قرار بگیرد، در غیراین صورت الگوی کشت محقق نخواهد شد.

او با اشاره به راهکارهای مصوبه الگوی کشت گفت: بنده معتقدم که اجرای مصوبه الگوی کشت بیش از ۳۰۰ همت اعتبار نیاز دارد تا بصورت پایلوت در چند استان شروع شود، اما متاسفانه تمامی دستگاهها پای کار نیامدهاند.

علیرغم آنکه اجرای الگوی کشت در ایران از سال ۱۳۵۰ مطرح شده بود، اما طی این سالها به دلایل متعدد اجرا نشده چراکه اجرای این مصوبه نیازمند ایجاد جذابیت لازم همچون تسهیلات یارانهای و مشوقهای حمایتی به کشاورزان است، از این رو انتظار میرود وزارتخانههای ذیربط برای تحقق امنیت غذایی و کاهش هدررفت منابع پایه پای کار آیند.