درآمد صادرات نفت ایران به چین در ماه آگوست معادل کل سال 2020

بررسی گزارشات موسسات ردیابی نفتکشها نشان میدهد که بعد از امضای سند همکاری 25 ساله بین ایران و چین، روابط نفتی دو کشور در حوزه صادرات نفت بهبود پیدا کرده و حتی از شرایط عادی و غیرتحریمی نیز پا را فراتر گذاشت.

طبق آمار موسسه کپلر (تصویر 1)، صادرات نفت ایران به چین در ماه گذشته میلادی معادل روزانه 1.5 میلیون بشکه در روز بوده است که یک رکورد تاریخی در روابط نفتی دو کشور محسوب میشود. تا پیش از ماه گذشته میلادی، رکورد صادرات ماهانه ایران به چین به ماههای نوامبر 2022 و فوریه 2023 با ارقام 1.3 و 1.2 میلیون بشکه در روز برمیگشت.

نکته جالب اینکه رکوردشکنیهای مربوط به صادرات نفت ایران به چین در دوره تحریمها رقم خورده است که نشان از بیتفاوتی دولت چین نسبت به رعایت تحریمهای آمریکاست؛ البته در دوره اجرای برجام نیز یک ماه قبل از آغاز رسمی تحریمهای دوره دوم، رقم صادرات ماهانه نفت ایران به چین به 1.1 میلیون بشکه در روز رسیده بود.

* صادرات نفت ایران به چین، 300 هزار بشکه بیشتر از دوران برجام

تصویر 2، میانگین صادرات نفت ایران به چین در سالهای مختلف را طبق آمار موسسه کپلر نشان میدهد. طبق نمودار، میزان صادرات نفت ایران در سالهای غیرتحریمی 2017 و 2018 به ترتیب 692 و 746 هزار بشکه در روز بود و بعد از امضای سند همکاری 25 ساله و تعمیق روابط، از سال 2021 روند صعودی گرفته و در سال جاری میلادی به مرز یک میلیون بشکه در روز رسیده است.

به بیان دیگر هماکنون و در شرایط تحریمی، میزان فروش نفت ایران به چین بیش از سه برابر سال 2020 شده و به میزان حدود 300 هزار بشکه در روز از دوران اجرای برجام بیشتر شده است.

* درآمد صادرات نفت به چین در ماه قبل، معادل کل سال 2020

تصویر 3، میزان درآمد حاصل از صادرات نفت ایران به چین در سالهای مختلف آورده شده است. درآمد نفتی ایران از حاصل ضرب میزان صادرات طبق آمار کپلر و قیمت نفت طبق آمار اوپک محاسبه شده و در سالهای تحریمی نیز قیمت نفت ایران از قیمت اعلامی اوپک به میزان 10 دلار پایینتر در نظر گرفته شده است.

طبق نمودار، درآمد نفتی ایران از چین در سال 2022 حدود 6.8 برابر سال 2020 و در شرایط تحریمی شده و بیش از 20 میلیارد دلار افزایش یافته است. این افزایش درآمد در کاهش فشار تحریمی آمریکا اثر قابل توجهی داشته است.

نکته جالب اینکه با در نظر گرفتن قیمت هر بشکه نفت ایران معادل 85 دلار در ماه گذشته میلادی و با فرض تخفیف 10 دلاری، با توجه به رقم صادرات نفت ایران به چین معادل 1.5 میلیون بشکه طبق آمار کپلر، میزان درآمد نفتی ایران از چین در ماه آگوست معادل 3.5 میلیارد دلار محاسبه میشود، یعنی ایران در یک ماه، تقریبا معادل کل سال 2020 درآمد نفتی از صادرات به چین داشته است.

* سطح مذاکرات اقتصادی ایران و چین از دوران برجام نیز بالاتر است

شواهد نشان میدهد که پس از تخریب روابط ایران و چین در دولت قبل و سپس تعامل و راهبری مستقیم نظام با چینیها، اکنون سطح روابط دو کشور در حوزه فروش نفت به بالاترین میزان رسیده است.

در اینباره، مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و چین، با اشاره به استقبال کمنظیر چینیها از سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهور کشورمان، در سفر اخیر وی به چین، گفت: تغییر شرایط در روابط ایران و چین اتفاق افتاده ولی اثرگذاری آن در اقتصاد ایران نیازمند زمان است. بعد از 23 سال رئیسجمهور ایران به دعوت رئیسجمهور چین وارد این کشور شد که یک اتفاق کمسابقه است. سطح مذاکرات بین ایران و چین در سفر اخیر رئیسجمهور بسیار بالا بود و حتی از مذاکرات اقتصادی دو کشور در زمان اجرای برجام نیز بالاتر بود و همه محورهای صنعتی، کشاورزی، سرمایهگذاری و حمل و نقل را شامل شد.

امین اعظمی کارشناس اقتصادی با اشاره به ظرفیت چین برای بیاثر کردن تحریمها عنوان کرد: شکلگیری روابط سهجانبه بانکی بین ایران، چین و روسیه نقش موثری در بیاثرسازی تحریم دارد. صادرات و واردات ایران به چین به ترتیب 40 و 16 میلیارد دلار است و تراز تجاری ما مثبت است. اکنون ما حدود 25 میلیارد دلار به چین صادرات نفتی داریم.

وی اظهار داشت: ما میتوانیم از ظرفیت این تراز مثبت برای واردات کالاهای اساسی موردنیاز کشور استفاده کنیم. در حال حاضر این واردات از کشورهای غربی که اتفاقا تحریمکننده ایران نیز هستند انجام میشود که اصلا عقلانی نیست. خرید کالاهای اساسی و تراز کردن تجارت ایران با چین موجب میشود جریان صادرات نفت ایران به این کشور در شرایط پایدارتری افزایش یابد.

در مجموع به نظر میرسد، کشور چین به عنوان جدیترین رقیب اقتصادی آمریکا، سکوی مناسبی برای افزایش همکاریها و بیاثر کردن تحریم باشد، به خصوص اینکه چینیها هماکنون نگرانی جدی درباره تامین پایدار انرژی خود داشته و ایران بهترین گزینه برای حل این مشکل بوده و میتواند با استفاده از این اهرم، جریان صادرات نفت و انرژی خود به چین را به صورت تضمینی و پایدار افزایش دهد.