دستورالعمل جدید بانک مرکزی برای کاهش چک‌های برگشتی

بانک مرکزی اعلام کرد: تبلیغات رفع سوءاثر چک در جراید مورد تایید بانک مرکزی نیست.

اخیراً تبلیغات غیرقانونی گستردهای در جراید و  فضای سایبری در خصوص روشهای مختلف رفع سوءاثر چک مشاهده میشود، براین اساس به آگاهی هموطنان گرامی می رساند، اینگونه فعالیت ها مورد تایید بانک مرکزی نیست و هموطنان به منظور اجتناب از سوءاستفاده افراد متقلب و متخلف و نیز پیشگیری از ارتکاب جرائم احتمالی از جمله کلاهبرداری، می توانند با استفاده از «راهنمای رفع سوءاثر از سوابق چک های برگشتی اشخاص» طبققوانین و مقررات حاکم اقدام نمایند.

راهنمای رفع سوءاثر از سوابق چکهای برگشتی اشخاص

بر اساس بخشنامه های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران کلیه امور مربوط به رفع سوءاثر از چکهای برگشتی اشخاص از طریق شعب و واحدهای تابعه بانکها و به صور ذیل امکان پذیر می باشد:

1- تأمین موجودی: مشتری مبلغ کسری موجودی را به حساب جاری خود واریز کرده و پس از دریافت مبلغ مزبور توسط ذی نفع چک، بانک نسبت به رفع سوءاثر از سابقه چک برگشتی اقدام
می نماید؛

2- ارائه لاشه چک برگشتی: مشتری لاشه چک برگشتی را به بانک ارائه نموده که در قبال آن بانک مربوطه به مشتری رسید ارائه می دهد؛

3- ارائه رضایت نامه محضری ذی نفع چک به بانک: در صورت عدم امکان ارائه لاشه چک برگشتی به بانک بنا به دلایلی نظیر مفقود شدن، به سرقت رفتن و سوختن، ذی نفع چک (شخصی
که گواهی نامه عدم پرداخت وجه چک به نام او صادر شده است) می تواند با حضور در دفترخانه اسناد رسمی، رضایت خود را اعلام نموده و بانک با دریافت رضایت نامه مزبور، نسبت به رفع سوء اثر از چک مورد نظر و ابطال آن اقدام نماید؛

- تبصره: چنانچه ذینفع چک شخص حقوقی دولتی و یا نهاد عمومی غیردولتی باشد، می تواند با ارائه نامه رسمی رضایت خود را اعلام کرده و بانک با دریافت رضایت نامه مزبور، نسبت به رفع سوء اثر از چک مورد نظر و ابطال آن اقدام مینماید؛

4- واریز مبلغ چک به حساب جاری و مسدود نمودن آن به مدت 24 ماه: چنانچه ارائه لاشه چک و یا رضایت نامه محضری ذی نفع به بانک امکان پذیر نباشد، مشروط به اینکه حساب جاری مشتری نزد شعبه مفتوح و توسط مراجع قضایی مسدود نشده باشد، مشتری می تواند با واریز معادل کسری موجودی به حساب جاری خود، درخواست مسدود شدن وجه مزبور را برای پرداخت چک برگشتی ذی ربط تا زمان تعیین تکلیف قطعی چک برگشتی و یا حداکثر به مدت 24 ماه، به بانک ارائه و سپس بانک نسبت به رفع سوءاثر از سابقه چک برگشتی اقدام می نماید. در این
شرایط بانک موظف است ظرف پنج روز کاری، طی نامه ای تأمین وجه چک را به اطلاع شخصی که گواهی نامه عدم پرداخت به نام وی صادر شده است، برای مراجعه به بانک و دریافت وجه
چک، برساند؛

5- ارائه حکم قضایی مبنی بر رفع سوء اثر از سوابق چک برگشتی.

*در صورت عدم اقدام مشتری نسبت به رفع سوءاثر، سابقه هر چک برگشتی صرفًا پس از انقضای مدت هفت سال از تاریخ صدور گواهی نامه عدم پرداخت آن به صورت خودکار از سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی رفع سوء اثر میگردد.

توضیح 1- در صورتی که مشتری ظرف مدت ده روز کاری پس از برگشت چک، اقدام به تأمین کسری موجودی حساب جاری یا ارائه لاشه چک یا رضایت نامه محضری از ذی نفع ننماید، بانک
موظف است اطلاعات مربوط به گواهی نامه عدم پرداخت را به سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی ارسال نماید.

توضیح 2- بانک مکلف است بنا به درخواست مشتری و به منظور آگاهی وی از سوابق چک های برگشتی خود در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی، اقدام به ارائه صورت کامل تعداد و مشخصات
چک های برگشتی وی با درج تاریخ برگشت چک نماید.

خانم پاپی معاون اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی در این زمینه گفت: برای رفع سوء اثر از هر چک برگشتی در سامانه بانک مرکزی باید 7 سال از تاریخ برگشت چک بگذرد.

وی افزود: در دستورالعمل قبلی، در صورت نداشتن شاکی و تعیین تکلیف نشدن چک، یک فقره چک برگشتی بعد از  شش ماه رفع سوء اثر می شد، دو فقره بعد از یک سال، و سه فقره چک را بعد از دو سال رفع سوء اثر می کردیم.

خانم پاپی تصریح کرد: اگر شخصی حتی یک فقره چک برگشتی داشته باشد و  برای رفع سوء اثر آن از طریق روشهای معمول  اقدام نکند تا مدت 7 سال  سوء سابقه در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی خواهد داشت و از خدماتی مانند گرفتن دسته چک جدید محروم است.

وی افزود: همچنین در دستورالعمل دیگری برای کاهش تعداد چک های برگشتی، هر شخص حقیقی بیشتر از یک حساب جاری در یک بانک نمیتواند داشته باشد. بانکها باید این حسابها را شناسایی و برای  بستن و تعیین تکلیف  آنها  اقدام کنند.

معاون اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی با بیان اینکه این دستورالعمل ها برای کاهش چک های برگشتی از آذر سال گذشته اجرایی شده است، گفت: اقدامات دیگری نیز در این زمینه در دستور کار قرار دارد که هنوز نهایی نشده است.