چرا تولید مازاد سیب‌زمینی داریم؟/ رفع مشکلات نیازمند تمهیدات وزارت جهاد کشاورزی است

بر اساس اعلام فعالان کشاورزی امسال بیش از ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تن سیب زمینی در کشور تولید شده که این میزان تولید بیش از نیاز بازار بوده و همین امر منجر شده که سیب زمینی روی دست کشاورزان بماند و خریداری نداشته باشد.

البته بیشبود و کمبود محصولات کشاورزی مسئله تازهای نیست و تقریبا هر سال گریبان یکی از محصولات کشاورزی را میگیرد. یعنی یکسال سیب زمینی روی دست کشاورز میماند یکسال پیاز و قیمت آنها ارزان میشود و سال بعد چون تولیدکنندگان ضرر کردهاند تولید کم میشود و قیمت زیاد.

کارشناسان بخش کشاورزی دلایل متعددی برای این بیشبود و کمبود در تولید مطرح کردهاند اما همگی آنها در این اتفاق نظر دارند که اگر الگوی کشت به درستی در کشور اجرا میشد، از میزان تولید و مصرف آمار و اطلاعات دقیقی وجود داشت و صادرات نیز با برنامه انجام میشد و دیگر با مازاد یا کمبود محصولی مواجه نبودیم.

در این راستا خسرو طالبی - رئیس انجمن ملی سیب زمینی ایران - در پاسخ به اینکه چرا امسال سیب زمینی روی دست کشاورزان مانده است؟ به ایسنا گفت: سال گذشته برنامه مشخصی برای تولید وجود نداشت و همین امر باعث شد سیب زمینی پایان سال گذشته روی دست کشاورزان بماند. امسال هم با توجه به شعار سال تولید افزایش یافت و بیش از نیاز کشور تولید شد.

تصمیمات خلقالساعه در صادرات مشکلزا است

وی ادامه داد: همچنین از سالهای قبل تصمیمات خلق الساعه در بخش صادرات گرفته میشد که این امر منجر به این شد که صادرکنندگان بازارهای صادراتی خود را از دست بدهند و برخی بازارهای هدف نیز خودشان تبدیل به تولیدکننده شوند. همانطور که میبینیم عراق که محصولات کشاورزی ما به آنجا صادر می شد حالا خودش تبدیل به تولیدکننده شده است.از طرفی هزینههای انبارداری و حمل و نقل نیز با توجه به تورم بالا رفت و یارانهای به آن تعلق نگرفت.

رئیس انجمن ملی سیب زمینی ایران اضافه کرد: قیمت تمام شده محصول سیب زمینی در سردخانه و انبار کیلویی ۹ تا ۱۰ هزار تومان است، اما متاسفانه در حال حاضر با قیمتهای ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ تومان خریداری میشود.

سرانه مصرف سیب زمینی در کشور پایین است

وی با بیان اینکه نباید همیشه منتظر صادرات باشیم، گفت:رسانهها می بایست از ابتدای سال در خصوص افزایش سرانه مصرف سیب زمینی فرهنگسازی و تولید محتوا می کردند. سرانه مصرف سیب زمینی در کشور ۳۵ تا ۴۰ کیلو است و این در حالیست که در کشورهای اروپایی این میزان به ۵۰ تا ۵۵ کیلو میرسد. یعنی اگر میتوانستیم سرانه مصرف را ۱۰ کیلو بالا ببریم مشکل تولیدکنندگان و مصرفکنندگان حل می شد.

طالبی عنوان کرد: الگوی کشت ما ناقص است. در بخش صادرات تصمیمات خلق الساعه مشکلزا است. تصمیمات یکباره مانند ممنوعیت صادرات یا وضع عوارض بالا باعث میشود بازارهای هدف ما راه خودشان را پیدا و بازارهای جدیدی جایگزین کنند.

وی تصریح کرد: متاسفانه مدیریت اصولی در این بخش نداریم. بخش دولتی باید از ظرفیتها و نظرات بخش خصوصی که هیچ بار مالی نیز برای آنها ندارد استفاده کند. بخش دولتی و خصوصی باید در کنار هم باشند تا مشکلات مرتفع شود.

این فعال بخش کشاورزی اضافه کرد: میزان تولید سیب زمینی در کشور حدود ۵ میلیون و ۵۵۰ هزار تن است که حدود ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن برای مصارف خانگی ، صنایع و بذر سال آینده نیاز است و حدودا ۳۵۰ هزار تن مازاد داریم.

ایجاد محدودیت در مناطقی که سیب زمینی کشت میشود

وی در ادامه گفت: وزارت جهادکشاورزی میتواند در مناطقی که سیب زمینی کشت می شود محدودیت ایجاد کند. زیرا صادرات انجام نمیشود و متقاضی هم وجود ندارد. از طرفی تولید حتما باید با برنامه باشد و به صادرکنندگان نیز یارانه حمل داده شود که بتوانند صادرات انجام دهند.

طالبی در پایان افزود: تولید بیش از نیاز کشور باعث میشود که سال آینده قیمت سیب زمینی بالا برود، زیرا تولیدکننده به دلیل ضرر و زیان توان تولید خود را از دست میدهد.