تخلیه هیجانات دلار/ بازارساز چه زمانی وارد بازار می‌شود؟

طی هفته های گذشته به تعبیر برخی، فنر دلار در رفته و پس از چند ماه که با حداقل نوسان همراه بود سطوح جدیدی از قیمتها را تجربه می کند. در این میان، همه میدانیم اتفاق جدیدی در اقتصاد نیفتاده و تمام این فضاسازیها به دلیل تحولات منطقه است و هر بار با اعلام یک خبر، درصدی به قیمت دلار در بازار آزاد افزوده شده است.

ورود افراد به این بازار نیز با هیجان زیاد همراه بوده و بسیاری فکر میکنند برای اینکه از بازار عقب نمانند اقدام به ورود به بازار ارز میکنند و در واقع آنچه در این میان مهم است موضوع انتظارات تورمی و انتظار عمومی برای افزایش قیمت ارز در بازار آزاد است که منجر به افزایش تقاضا و افزایش مجدد قیمتها میشود.

در سمت دیگر، بازارساز برای کنترل قیمتها و جلوگیری از التهاب بیشتر بازار، برنامههایی را اعلام کرده است. یکی از اولین برنامهها فروش شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلا بود که تاکنون طی سه جلسه برگزار شده و بیش از 90 کیلوگرم شمش فروخته شده است.

همچنین چهارمین جلسه حراج نیز روز چهارشنبه این هفته برگزار میشود. شیوه نامه جدیدی نیز برای حراج از سوی مرکز مبادله ارز و طلای ایران اعلام شده است. براساس شیوه نامه جدید حراج حضوری شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران، علاوه بر «فروشندگان عمده شمش طلا دارای پروانه کسب مجاز و معتبر»، «تولیدکنندگان و سازندگان فعال مصنوعات طلا دارای پروانه کسب مجاز و معتبر» و «خرده فروشان طلای آبشده دارای پروانه کسب مجاز و معتبر »، «بانک عامل با تایید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» نیز می تواند متقاضیان خرید شمش طلای مرکز مبادله ایران باشد. شمش طلای قابل عرضه در مرکز مبادله ایران، استاندارد، اصالت سنجی شده توسط آزمایشگاه مورد تایید سازمان استاندارد ایران و یک کیلوگرمی است و باید حداقل عیار 995 در هزار را داشته باشد.

حراج حضوری در مرکز مبادله ارز و طلای ایران به دو شیوه حراج خرد و حراج عمده صورت می گیرد. متقاضی خرید می تواند در حراج خرد حداقل یک و حداکثر پنج قطعه شمش طلای یک کیلوگرمی خرید کند؛ سقف خرید خرد در هر هفته تقویمی، صرفا پنج قطعه شمش طلای استاندارد خواهد بود. در حراج عمده نیز متقاضی خرید مجاز به خرید حداقل یک و حداکثر چهار بسته شمش طلای استاندارد است؛ هر بسته شمش طلای استاندارد در مرکز مبادله ارز و طلای ایران حاوی پنج قطعه شمش یک کیلوگرمی با عیار 995 در هزار است. گفتنی است، سقف خرید عمده در هر هفته تقویمی صرفا 20 قطعه شمش طلای استاندارد است.

عرضه سکه های طلای بدون تاریخ نیز از دیگر برنامههاست؛ سکههایی که پیشتر اعلام شد از طریق مرکز مبادله ارز و طلا وارد بازار خواهد شد.

برگ جدیدی از برنامههای بازارساز برای کنترل بازار، دستورالعمل انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ سود علی الحساب بانکی 30 درصد سالانه ( پرداخت سود ماهانه ) است. بر اساس دستورالعمل انتشار گواهی سپرده خاص که به شبکه بانکی ابلاغ شده است بانکها میتوانند برای تامین مالی سرمایه در گردش طرحهای با بازدهی، بالا اقدام به انتشار اوراق کنند و در پایان دوره مشارکت، سود قطعی نیز علاوه بر سود علیالحساب 30 درصدی به خریداران این گواهی سپرده در شعب بانکها پرداخت میشود. همچنین ویژگی بارز این گواهی سپرده آن است که امکان بازخرید قبل از سررسید در شعب بانکها امکانپذیر است و دارندگان این گواهی میتوانند از آن به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات بانکی استفاده کنند.

نرخ بهره بدون ریسک، مهمترین ابزار بانک مرکزی برای کنترل تورم و جلوگیری از تقاضای سفته بازی است. افزایش نرخ بهره بدون ریسک در واقع هزینه فرصت سرمایهگذاری در سایر بازارها را بالا میبرد و همین مسئله از تقاضای سوداگری در سایر بازارها میکاهد. این اوراق در بازهی یک هفتهای منتشر میشود. این در کوتاهمدت شرایطی را برای سایر بازارها تغییر میدهد و فشار بر معاملات درهم به خاطر افزایش تقاضای تسویه کاهش مییابد.

با تمام این تفاسیر، موضوع دیگری نیز باید در نظر گرفته شود و آن اینکه در این موقعیت بازارساز برای تخلیه فشار تقاضا، مدتی به بازار ورود نمیکند و قیمتها در بازار آزاد تا حدی افزایش مییابد که تقاضا محدود شود و در واقع ریسک خرید ارز آنقدر بالا میرود که خود متقاضیان عقب بنشینند و از خرید صرف نظر کنند.

در این شرایط وقتی که التهاب تقاضا بخوابد این بار بازارساز وارد شده و سرکوب قیمتی را از بالا شروع میکند. در واقع بازارساز، ارز را با قیمتی بالاتر از بازار عرضه میکند و خریداران نیز به دلیل ریسک بالا نمی خرند. و وقتی ارز، بدون مشتری ماند قیمتها به سمت پایین حرکت میکند.