چالش‌‌‌هایی از جنس صادرات فولاد

موضوع قابل تامل در این زمینه آن است که اعم این چالشها، داخلی بهشمار میروند و از سوءمدیریت برای این صنعت رقم میخورد. در این راستا یکی از مهمترین چالشهای صادراتی در کشور، وضع قوانین خلقالساعه است که در این راستا امسال شاهد وضع عوارضی بر صادرات بودیم که این قوانین را عطف بماسبق نیز میکرد. هرچند عنوان شده که این وضع عوارض در حال تغییراتی است، اما باید این مساله را در نظر گرفت که چرا باید صادراتی که برای کشور ارزآوری به همراه دارد، عوارض به آن تعلق بگیرد و هر بار با وضع قوانین خلقالساعه این بازار را تهدید کرد. این در حالی است که برخی کشورهای هدف نیز مانند عراق برای برخی محصولات فولاد ایران از جمله میلگرد عوارض وارداتی تعیین کردهاند؛ این رویه سودآوری محصولات فولاد را با چالش مواجه خواهد کرد.

از سوی دیگر، یکی از مهمترین مسائلی که کل زنجیره فولاد را با چالش روبهرو کرده، «پیمانسپاری ارزی» است. در این زمینه برای تمام تولیدکنندگان در زنجیره فولاد، نرخ ارز به صورت یکسان محاسبه نمیشود، برخی باید صادرات خود را به ارز نیمایی پس بدهند، برخی نمیدهند، برای برخی معادل قیمت طلا ارز آن محاسبه میشود و برای برخی نرخ طلا در نظر گرفته نشده است. در کل نحوه محاسبه ارز برای بخشهای مختلف زنجیره فولاد از جمله پاییندست با بخش میانی و بالادست متفاوت است و این باعث بیعدالتی و سردرگمی تولیدکنندگان در زنجیره فولاد شده است.

همچنین باید به این موضوع توجه کرد که باید صادرات فولاد را به سمت محصولات نیمهنهایی و نهایی پیش برد و از صادرات محصولات بالادستی پرهیز کرد که در این راستا باید صادرات آهن اسفنجی را با محدودیتهای بسیاری همراه ساخت، هرچند ایران تولیدکننده آهن اسفنجی است، اما بدون شک صادرات محصولات با ارزشافزوده بیشتر میتواند ارزآوری بیشتری را به همراه بیاورد. در کل، بورسکالا به خوبی نشان میدهد که چه محصولی مازاد تولید دارد و چه محصولی ندارد و بر این اساس میتوان اقدام به صادرات کرد.

بدون شک افزایش صادرات ارزآوری بیشتری را برای کشور رقم خواهد زد و در این راستا باید بسترهای آن را مهیا کرد، همانگونه که طی سالهای گذشته صادرکنندگان برتر جوایز صادراتی دریافت میکردند و از معافیتهای مالیاتی برخوردار بودند، نه اینکه با عوارض صادراتی برای آنها مانعتراشی کرد. باید این موضوع را در نظر داشت که صنعت فولاد در کشورهای منطقه بازارهای هدفی دارد که اگر بر اثر این بیتدبیریها آنها را از دست بدهد، این بازارها جای خود را به رقبایی چون ترکیه خواهند داد.