صادرات «نخود» آری یا نه

ناصر مرادی، رئیس شورای ملی نخود و عضو هیأت مدیره انجمن حبوبات ایران درباره ممنوعیت صادرات نخود گفت: حبوبات شامل گروه کالایی انواع لوبیاها، عدس، نخود، لپه باقلا و… میشود. انجمن هم بر اساس تولیدات داخل و میزان مصرف کشور اگر محصولات به اندازه سرانه مصرف نباشد با واردات کمبودها جبران میشود. بنابراین دولت حق دارد این ممنوعیت صادرات را اعمال کند؛ اگر چه ما مخالف هر نوع ممنوعیت صادراتی هستیم.

وی افزود: تجارت و بازار بر اساس عرضه و تقاضا است. عملکرد باید به گونهای باشد تا تجارت بر اساس ممنوعیت انجام نشود. اگر کشوری محصولی دارد که در بازار داخل قیمت ارزانتری دارد اما در صادرات و بازار جهانی قیمت بالاتری دارد باید صادر شود تا ارز بیشتری وارد کشور شود. سالها ممنوعیت صادرات گروه حبوبات وجود داشته تنها محصولی که ممنوعیت نداشت نخود بود که با پیگیری بسیار انجام شده بود.

عضو هیأت مدیره انجمن حبوبات ایران ادامه داد: سالهای قبل انجمن حبوبات و شورای ملی نخود درخواست کرد تا نخود به لحاظ تعرفه جدا از سایر اقلام حبوبات شود که این گونه شد و رفع ممنوعیت شد چرا که آسیبهایی به بازار صادراتی وارد کرده بود.

مرادی تصریح کرد: سال ۹۱ چون نخود با سایر حبوبات دارای یک تعرفه بود با ممنوعیت صادرات حبوبات، صادرات نخود هم ممنوع شد و این ممنوعیت حدود ۳ سال ادامه پیدا کرد. در این مقطع زمانی محصولات زیادی دپو و قیمت نخود افت زیادی داشت؛ به طوری که دولت برای جلوگیری از زیان کشاورزان مبادرت به خرید تضمینی بخشی از محصولات کرد. در نهایت سال ۹۳ رفع ممنوعیت شد.

رئیس شورای ملی نخود با اشاره به ممنوعیت مجدد صادرات نخود در سال ۹۶ اظهار کرد: یک سال زمان برد تا در ستاد تنظیم بازار با توضیحات ارائه شده از سوی اعضای انجمن و شورا مسؤولان قانع شدند و رفع ممنوعیت شد. از شهریور ۹۷ صادرات نخود بدون مشکل ادامه داشت تا امسال که دوباره در نیمه دوم، این ممنوعیت برای صادرات اعمال شد. با دو سال ممنوعیت بازارهای بینالمللی از دست رفت.

عیدی نخودکاران

مرادی با اشاره به حجم صادرات حبوبات گفت: صادرات نخود در طول این سالها با توجه به میزان تولید بین ۱۰ تا ۲۰ هزار تن در سال بود. امسال با توجه به بهبود قیمت حبوبات از جمله نخود مبادرت به کشت بیشتر شد. همچنین بارش خوب و نبود آفت آمار تولید را دو برابر سالهای قبل کرد. همچنین مساله دیگر نرخ دلار بود. نخود ایرانی با توجه به خوش طعمی و کیفیت آن بازار پسند بوده و کشورهایی مانند پاکستان و عراق مشتری آن هستند و امسال ازبکستان و امارات هم اضافه شدند. امسال بازار جهانی قیمت حبوبات رشد داشت و بر این اساس بازار حبوباتکاران نیز بهتر شد.

وی تصریح کرد: بر اساس گزارش گمرک جمهوری اسلامی در ۱۰ ماهه نخست امسال نزدیک به ۷۵ هزار تن نخود از کشور صادر شد و پیش بینی شده که نسبت به دو دهه قبل رکورد زده شود که این ممنوعیت آن را برهم زد. بر اساس آمارهای گزارش شده بالاترین صادرات نخود از کشور در سال ۸۱ اتفاق افتاد و ۱۴۰ هزار تن نخود صادر شد که میتوانست رکورد شکسته شود.

رئیس شورای ملی نخود اظهار کرد: ممنوعیت صادرات بدترین عیدی به کشاورزان بود زیرا در فصل کشت نخود هستیم اگر کشاورزان ناامید شوند و بازار صادراتی نباشد قیمت نخود کاهش زیادی خواهد داشت که به ضرر کشاورز تمام میشود.

این فعال بخش کشاورزی عنوان کرد: کشت نخود در استانهای غربی به شکل دیم بوده و نخود معمولاً محصول جایگزینی برای غلات است تا زمین در کشت مجدد تقویت شود و کشاورز پس از کشت گندم و جو چارهای جز کشت نخود ندارد.

نخود کاران یارانه سم و کود ندارند

رئیس شورای ملی نخود درباره یارانه دریافتی کشاورزان این حوزه و این هزینه کرد باید در داخل مورد مصرف قرار گیرد، اظهار کرد: کشاورزان این محصول چیزی به عنوان یارانه کود و سم و یا آب ارزانقیمت ندارند زیرا کشت نخود آب مصرفی ندارد و با یک بار بارش محصول رشد میکند. از کود هم استفاده نمیشود زیرا نخود دارای ازت بوده و خود سبب تقویت خاک میشود. فقط یک بار سمپاشی میشود تا کرم گیله خوار از بین برود. سموم هم با نرخ آزاد در اختیار نخود کاران قرار میگیرد.

مرادی در ادامه سخنان خود به رفع ممنوعیت صادرات نخود در شهریور امسال اشاره کرد و گفت: با پیگیری بسیار وزارت جهاد کشاورزی ۱۹ شهریور امسال نامهای به سازمان توسعه تجارت نوشته بود که عدم صادرات منجر به ضرر کشاورز و افت قیمت نخود میشود لذا ممنوعیت رفع شد اما اعمال دوباره این ممنوعیت نمیتواند بازارهای بینالمللی را حفظ کند. همچنین بارها درخواست شد نباید به نخود آبگوشتی ارز ۲۸.۵۰۰ تومانی تعلق بگیرد زیرا تولید داخل پاسخگو بازار است؛ اما ترتیب اثری داده نشد.

وی ادامه با اشاره به سرانه مصرف گفت: بر اساس آمار انجمن حبوبات سرانه مصرف در کشور ۲ کیلو گرم است و این عدد را دورهای وزارت جهاد کشاورزی ۴ کیلو گرم اعلام کرد و امروز آن را ۳ کیلو گرم میداند. در حال حاضر نخود کیلویی ۴۰ هزار تومان از کشاورز خریداری میشود و تا به دست مصرف کننده برسد ۲۰ هزار تومان افزایش قیمت دارد که عدد بالایی نیست.

عضو هیأت مدیره انجمن حبوبات ایران خاطرنشان کرد: هر جا تولید ضعیف میشود به دلیل این بوده که بازار صادراتی از دست رفته است. بازار صادراتی به راحتی به دست نمیآید.

وی درباره گرانی نیمه دوم حبوبات هم گفت: مصرف حبوبات در نیمه دوم روند افزایشی دارد و با گرم شدن هوا مصرف کاهشی میشود. همچنین تا ۳ ماه دیگر در خرداد برداشت محصولات جدید رخ میدهد و تا ماه ۴ و ۵ نخود جدید به بازار عرضه میشود.

مرادی در پایان گفت: درخواست داریم وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی به موضوع ممنوعیت صادرات نخود رسیدگی کند.