آغاز بحث سناریوی تک‌نرخی شدن سوخت در دولت

در حالی که اغلب مردم از سهمیه بنزین 700 تومانی به عنوان سهمیه بنزین آزاد و از سهمیه بنزین 400 تومانی به عنوان سهمیه بنزین نیمه یارانه ای یاد می کنند، در هر لیتر بنزین 400 تومانی بیش از 2500 تومان و در هر لیتر بنزین 700 تومانی بیش از 2 هزار تومان یارانه دولتی پرداخت می شود.

هم اکنون متوسط مصرف بنزین کشور در مرز 70 میلیون لیتر در روز است و با توجه به اینکه در مجموع مصرف از ابتدای سال جاری تاکنون ٧٣ درصد بنزین با نرخ ٤٠٠ تومان و ٢٧ درصد بنزین با نرخ ٧٠٠ تومان به مصرف رسیده، روزانه معادل 210 میلیارد تومان بنزین در کشور به فروش می رسد که از این رقم حدود 35 میلیارد تومان را مردم پرداخت می کنند و حدود 175 میلیارد تومان یارانه سوخت از بیت المال پرداخت می شود.

در صورتی که اگر با همین میزان مصرف، بنزین با نرخ واحد 700 تومان عرضه شود، از مجموع 210 میلیارد تومان ارزش معادل بنزین به فروش رسیده، 49 میلیارد تومان را مردم پرداخت می کنند و به عبارتی بدون افزایش قیمت بنزین، روزانه 14 میلیارد تومان از یارانه بنزین کاهش می یابد.

از سوی دیگر برای محاسبه میزان فروش و عملیات تراکنش لحظه ای سوخت با نرخ های متفاوت، مجموعه ای نرم افزاری با پشتیبانی گسترده نیروی انسانی فراهم شده اما با این وجود، حجم تراکنش ها با توجه به اختلاف نرخ ها و حجم ها بسیار زیاد است به طوری که جمع آوری و پشتیبانی از این حجم عظیم دیتا بهکارگیری سرورهای قدرتمند را ضروری کرده که صرف هزینه ای افزون بر هزینه های دیگر دولت را به دنبال داشته است.

مصطفی کشکولی مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران در این خصوص اظهار داشت: عرضه چند نرخی فرآورده های نفتی، ارتقاء مستمر و ایجاد شرایط مطمئن برای جلوگیری از آسیب پذیری سامانه هوشمند سوخت را ضروری می سازد که این امر هزینه های هنگفتی را به سیستم تحمیل می کند.

طرح مسائلی چون افزایش عرضه خارج از شبکه فرآورده های نفتی و وجود جذابیت برای متخلفان به منظور نفوذ در سیستم هوشمند سوخت به عنوان آثار منفی عرضه سوخت به صورت چند نرخی در دولت مطرح شده و هم اکنون حذف بنزین 400 تومانی در حال بررسی است.

در این خصوص دو روش برای حذف بنزین 400 تومانی مطرح است. یکی افزایش نرخ 700 تومان به 1000 تومان و افزایش نرخ 400 تومان به 700 تومان که این روش ادامه عرضه بنزین چند نرخی را در پی دارد. اما در روش دیگر بدون افزایش نرخ بنزین تنها نرخ 400 تومانی حذف شده و به تبع آن بنزین با نرخ ثابت 700 تومانی عرضه می شود.

در این روش، با توجه به افزایش نسبی کیفیت بنزین معمولی، تک نرخی شدن بنزین معمولی و سوپر نیز مدنظر قرار گرفته است. احتمال تصویب این طرح در هیئت دولت و اجرای آن پیش از نوروز 93 زیاد است به طوری که پس از اجرای این طرح، به منظور جلوگیری از بروز تنش در تأمین سوخت نوروزی همانند سالهای گذشته سهمیه بنزین نوروزی تخصیص خواهد یافت.

شایان ذکر است هنوز در مجموعه دولت هیچ مصوبه ای در این خصوص به امضا نرسیده و تمامی مسائل مطرح شده در حال بررسی است.