چرا ایران خودروساز نشد؟

هماکنون بیش از چهار دهه از آغاز تولید خودرو در ایران میگذرد اما هنوز مصرفکنندگان از کیفیت خودروهای داخلی راضی نیستند.

این در حالی است که در دهههای اخیر کشور در حوزههای مختلف به ویژه صنایع هوا فضا پیشرفت زیادی داشته و توقع مصرفکنندگان ارتقاء کیفیت تولیدات صنعت خودروسازی کشور همگام با این صنایع بوده است.

در این میان کارشناسان معتقدند که دو موضوع "انحصاری بودن بازار خودرو" در کنار "عدم انجام سرمایهگذاری برای توسعه محصول"، از جمله دلایل اصلی نرسیدن صنعت خودروسازی ایران به جایگاه "خودروساز شدن" است.

شهرام آزادی - عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی - در این باره میگوید: متاسفانه در صنعت خودروی ایران به ویژه در یک دهه اخیر سرمایهگذاریها تنها در حوزه افزایش تولید و نه توسعه محصول بوده است.

وی ادامه میدهد: این در حالی است که باید قسمتی از سرمایهگذاریهایی که برای ایجاد سایتهای جدید تولید خودرو صورت گرفت، صرف تحقیق و توسعه برای تولید خودروهای جدید میشد.

آزادی با بیان اینکه گرایش مدیران ارشد شرکتهای خودروسازی به سمت سرمایهگذاری برای توسعه محصول نبود، معتقد است: به طور مشخص دو خودروساز بزرگ کشور در پنج ساله اخیر سرمایهگذاری در زمینه پلتفرم و توسعه محصول نداشتند و فقط به سرمایهگذاری برای افزایش تولید محصولات قدیمی پرداختند.

وی ادامه میدهد: خودروسازان به عنوان یک بنگاه تنها به دنبال سودآوری بوده و هدفشان کسب سود بیشتر برای توزیع سود بالا در مجامع سالانه بود به همین دلیل از سرمایهگذاری برای تولید محصولات جدید غافل شدند.

این کارشناس صنعت خودرو اضافه میکند: همچنین انحصاری بودن بازار خودرو و بالا بودن قیمت خودروهای وارداتی موجب شده برخی خودروهای داخلی علیرغم کیفیت و تکنولوژی پایین، همچنان خریدار داشته باشند.

وی با بیان اینکه محصولات داخلی در مقایسه با خودروهای وارداتی از قیمت و همچنین کیفیت پایینتری برخوردارند، خاطرنشان میکند: این موضوع موجب شده بخش اعظم جامعه نیازهای خود را از طریق خودروهای داخلی تامین کند که همین امر انگیزه خودروسازان برای سرمایهگذاری برای توسعه محصول و تولید محصولات جدید را از بین برده است.

آزادی ادامه میدهد: در دو سال اخیر نیز مشکلات داخلی و خارجی متعدد ایجاد شده در صنعت خودرو و قطعه موجب شد تولید خودرو در کشور به شدت کاهش یافته و با کاهش نقدینگی، خودروسازان اصولا منبعی برای سرمایهگذاری جدید نداشته باشند.

وی خاطرنشان میکند: البته شرایط فعلی گذرا بوده و وضعیت شرکتهای خودروسازی باز هم بهبود خواهد یافت. بنابراین وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران باید بر استراتژی صنایع خودروسازی نظارت و آنها را به سمت توسعه محصول و تولید خودروهای جدید سوق دهند.