دلیل توقف کامیون‌های ایرانی در افغانستان چیست؟

حدود ۴۰۰ کامیوندار بیش از سه هفته است در آن سوی مرز شرقی و داخل خاک افغانستان به علت نپذیرفتن بار از سوی کشور مقصد، معطل ماندند. این کامیونها حامل سوخت صادراتی از مبدا کشور عراق هستند که از طریق ایران ترانزیت شده است.

گذرگاه مرزی ماهیرود یا نقطه مرزی میل ۷۸ یک گذرگاه مرزی بین ایران و افغانستان است که در شهرستان سربیشه استان خراسان جنوبی قرار دارد و نام این مرز در کشور افغانستان، مرز "ابونصر فراهی" است.

پایانه مرزی ماهیرود، گذرگاه رسمی ایران با افغانستان است که به گفته مسئولان، ۳۵ تا ۴۰ درصد صادرات جمهوری اسلامی ایران به افغانستان از این مرز انجام میشود.

بنابر آمار رسمی، ۲۵۰ هزار و ۸۵۱ تن کالا در سه ماه امسال از طریق مرز ماهیرود به کشور افغانستان ترانزیت شده که نشاندهنده رشد هزار و ۱۱۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

با این وجود عوامل گمرکی و مرزبانی در مرز ماهیرود طبق پروتکلهای تعریف شده، فرآیند ورود و خروج کالا را انجام میدهند و درخصوص محمولههای ترانزیتی از سایر کشورها به مقصد افغانستان دخالتی ندارند.

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان جنوبی در این باره گفت: بار این کامیونها سوخت است که از عراق به مقصد افغانستان بارگیری و پلمب شده و فقط ترازیت آن از ایران صورت میگیرد که از طریق مرز ماهیرود خراسان جنوبی انجام شده و کشور ما هیچ دخالتی در این زمینه ندارد.

مهدی جعفری روز سه شنبه افزود: رانندگان کامیونها در کشور مبدا توسط مالکی که خریداری را در عراق انجام داده، بارگیری و محموله را به افغانستان منتقل کردند که بار در کشور مقصد تخلیه شود، وقتی این محمولهها به افغانستان رسیده، هنگام تخلیه توسط کشور افغانستان آزمایش انجام شده و سوخت بی کیفیت تشخیص داده شده لذا مورد قبول این کشور نیست و خواستار مرجوع شدن کالا هستند.

وی توضیح داد: برای مرجوع شدن کالا باید صاحب کالا که تاجر افغانستانی خریدار کالاست در بندر ابونصر فراهی (مجاور مرز ماهیرود) مراجعه کند و درخواست مرجوعی آن را بدهد تا کالا به کشور عراق برگشت داده شود.

معاون استاندار خراسان جنوبی اضافه کرد: به دلیل اینکه رانندگان این کامیونها ایرانی هستند، پیگیرهایی را انجام دادهایم اما درخصوص بار آنها وظیفهای نداریم و هیچ گونه مسئولیتی متوجه جمهوری اسلامی ایران نیست، فقط ترانزیت از خاک کشور ما انجام شده است.

او گفت: این موضوع هم به وزارت امور خارجه منعکس شده و در حال پیگیری هستند، هم سفارت ایران در افغانستان پیگیر است.

جعفری افزود: ما در خراسان جنوبی نیز تاکنون سه ملاقات مرزی با طرف افغانستان داشتیم و هر بار گفتند که مشکل را برطرف میکنیم اما باید از حکومت مرکزی دستور بگیرند.

وی گفت: موضوع از طریق سفارت ایران در افغانستان هم پیگیری شده و پاسخ آنها این است که به اطلاع رانندگان رسیده که محموله بی کیفیت از عراق نیاورند زیرا نه تنها خودشان را گرفتار میکند بلکه به تجارت جمهوری اسلامی ایران هم لطمه میزند و آن را تحت الشعاع قرار میدهد.

معاون اقتصادی استاندار خراسان جنوبی تصریح کرد: پیگیریها برای این موضوع ادامه دارد و طی دو سه روز گذشته مکرر از طریق وزارت امور خارجه و سفارت ایران در افغانستان و حتی دستگاههای نظامی در مرز پیگیری شده است.

وی افزود: بار این کامیونها در خاک افغانستان است و با مرز ما فاصله دارد لذا کشور ما عملا در این زمینه حق دخالت و تکلیفی ندارد.

خراسان جنوبی به طول ۳۳۱ کیلومتر در چهار شهرستان سربیشه، نهبندان، درمیان و زیرکوه با ۲ استان فراه و هرات افغانستان مرز مشترک دارد.

فعالترین مرز استان در سالهای اخیر مرز ماهیرود شهرستان سربیشه بوده و سومین معبر رسمی ایران با افغانستان در کنار مرز دوغارون خراسان رضوی و مرز میلک سیستان و بلوچستان است.

همچنین تجمع این تعداد کامیون حامل سوخت در یک مکان هرچند داخل خاک افغانستان است و با مرز ما فاصله دارد اما خطرات بالقوه ای دارد که نیازمند اتخاذ تدابیر پیشگیرانه است.