خطر استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی در کشور

مهدی افشاری توسل، کارشناس کشاورزی، گفت: بخش کشاورزی در دنیا و کشورما به دلیل تأمین کننده غذای میلیونها نفر انسان بخش انکارناپذیر و تأثیراتش در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بسیار حائز اهمیت است و به همین دلیل برای توسعه کشاورزی نوین و هوشمند در تمام کشورها برنامهریزیهای متعددی انجام میشود.

افشاری گفت: در کشور ما هم که جمعیت آن در حال رشد است باید به موضوع امنیت غذایی و ایمنی آن توجه ویژهای شود و وزارت جهاد کشاورزی و سازمانهایی که مرتبط با این بخش هستند وظیفه برنامه ریزی، تعریف، شرح وظایف، تعریف الگوهای کشت، تعریف سیاستهای مناسبت و حتی میزان مصرف در خصوص اینکه چه مقدار تولید کنیم؟ چه چیزی تولید کنیم؟ در کجا و چه صورت تولید کنیم؟ را دارند.

او با بیان اینکه امنیت غذایی و ایمنی غذایی دو مقولهای هستند که از هم مستثنی و جدا نیستند و کاملا به هم ارتباط دارند گفت: دولت گاهی در بحث امنیت غذایی تصمیم به واردات میگیرد و بعضی وقتها نگاه وزارت کشاورزی توسعهای و برخی مواقع راهبردی است که این دو نگاه متفاوت است، وزارت جهاد کشاورزی میگوید من به عنوان متولی ترجیح میدهم واردات را انجام بدهم که ما در سالهای گذشته اگر به آمار واردات نگاه کنیم در ۲۵ قلم کالای اساسی کشور بیش از ۱۳ میلیارد دلار واردات داشتیم این در حالی است که ما مدعی هستیم که گندم، جو، ذرت و بسیاری از این محصولات خودکفا شدیم.

کارشناس کشاورزی افزود: ما باید عوامل تأثیرگذار، موانع و مشکلات پیش روی امنیت غذایی و علت نداشتن برنامه در این رابطه را بررسی کنیم که میتوان متناسب نبودن صنایع تبدیلی و تکمیلی، شکاف فزایندهای بین عرضه و تقاضا و بالا بودن میزان ضایعات در بخش کشاورزی را از مشکلات پیش روی امنیت غذایی و ایمنی غذایی در کشور دانست.

او گفت: تعریف ایمنی غذایی این است که باید در مقطع عرضه، توزیع و مصرف و مراحل کاشت، داشت و برداشت شرایطی را ایجاد کنیم که تأخیر در انباشتگی و آسیب به محصول وجود نداشته باشد یعنی با ایجاد ساختار و شیوه نامهها بتوانیم ایمنی غذایی را حفظ کنیم.

افشاری اضافه کرد: برای اینکه امنیت غذایی در کشور تحقق یابد، باید چرخه تولید و توزیع، مصرف و شرایط جوی، محیطی و مراحل کاشت، داشت و برداشت و فرآیند موادهای مختلفی مثل نوع بذر، انواع سموم و کودهای شیمیایی و... کنترل کنیم.

کارشناس کشاورزی گفت: امنیت غذایی به دو عامل بسیار مهم بستگی دارد که یکی عبارت است از رویکرد سازمانها و نهادهای متولی مانند وزارت جهاد کشاورزی و سازمانهایی که در این حوزه متولی هستند و موضوع دیگر بحث سموم است که متولی آن سازمان حفظ نباتات، مؤسسه آموزش و ترویج کشاورزی است.

او گفت: طبق آمارهای موثق بیش از ۹۰ درصد کشاورزان ما به علت توان مالی کم از کودهای اوره و یا سفید که قیمت کمتری دارند استفاده بیش از حد میکنند و علت آن نبود نظارت کافی و آموزشهای لازم به کشاورزان است.

کارشناس کشاورزی گفت: استفاده بیش از حد کود اوره مشکلاتی برای کشور ما ایجاد میکند و کشاورزان از آن غافلند، تخریب مزرعه، تخریب خاک و تخریب گیاه است، چون خاصیت رزین مصنوعی دارد و وقتی در شرایط محیط قرار میگیرد در اثر تنشهای محیطی، رطوبت، گرما و مسائل این چنینی باعث میشود که تبدیل به گازهای گلخانهای بشود که خود کشاورز در مرحله اول و بعد جامعه درگیر میشود

او گفت: انواع بیماریهای پوستی، بیماریهای تنفسی مثل سرطان ریه، بیماری آسم و خیلی بیماریهای مختلف دیگر از تاثیرات استفاده بی رویه همین کود اوره یا سفید است که علاوه بر آسیبهای که به انسانها وارد میکندموجب تخریب خاک و مزرعه هم میشود که تمام این زیانها جبران ناپذیر است.

افشاری گفت: بخشی از این کودها به صورت یارانهای است که وزارت جهاد کشاورزی از طریق شرکت خدمات حمایتی کشاورزی که کارگزار بخش خود کشاورزی است واگذار میکند و کشاورزان الباقی را از بازار آزاد تهیه و استفاده میکنند.

او افزود: میزان مصرف کود سفید یا اوره برای مثلا تولید گندم در ۱ هکتار باید ۲ تا ۵ لیتر استفاده شود و یا مثلا کود سوپر فسفات، کشاورز باید طبق شیوه نامهها بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم استفاده کند و مواردی شبیه این، کشاورزهای ما به جهت اینکه آموزشهای لازم را ندیدند و هیچ سازمانی در این موارد ورود ندارد.