جزئیات افزایش ظرفیت تولید نفت در برنامه وزیر پیشنهادی

هر ۱۰۰ هزار بشکه نفت در روز، سالانه ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار درآمدزایی برای کشور به همراه دارد، از این رو هر اندازه که تولید نفت و ظرفیت پالایشی کشور افزایش یابد، به تبع آن توان اقتصادی و منابع ارزی دولت هم بیشتر میشود. ذخایر هیدروکربنی مایع بیش از ۱۵۳ میلیارد بشکه است و هر چه بتوانیم تولید نفت و ظرفیت پالایشگاهی را افزایش دهیم، درآمدهای ارزی قابل توجهی به دولت میرسد که توان اقتصادی دولت و منابع ارزی کشور را افزایش خواهد داد.

هرچند افزایش ظرفیت تولید نفت خام در دولت سیزدهم در دستور کار بوده، اما باتوجه به اهیت این مساله باید در دولت چهاردهم نیز با دقت مورد پیگیری قرار بگیرد و در این زمینه، بررسی برنامه وزیر پیشنهادی نفت نشان میدهد که میدان به میدان و پروژه به پروژه، روی این ظرفیت کار شده است. در برنامه محسن پاکنژاد، وزیر پیشنهادی نفت آمده است: " تولید نفتخام ایران پس از برجام و پیش از برگشت مجدد تحریمهای بینالمللی در سال ۱۳۹۷ بطور متوسط برابر با ۳۸۲۶ هزاربشکه در روز بوده است.

در حال حاضر با وجود اینکه موانع صادرات نفت بطور تدریجی برداشته شده است و امکان تولید حداکثری از میادین نفتی وجود دارد، به حدود ۳۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است. به نظر می رسد علت این موضوع، تاخیر در اجرای طرح های توسعه میادین نفتی و نیز اجرای ناکافی برنامه های نگهداشت توان تولید است و در صورت تداوم این روند طی ۴ سال آینده با کاهش تولید روزانه ۶۰۰ هزار بشکهای، تولید کشور به ۲۷۵۰ هزار بشکه در روز میرسد.

این در حالی است که با توجه به روند افزایشی مصرف فرآورده در کشور، بخش اصلی این میزان تولید در سال ۱۴۰۷ صرفا پاسخگوی بخش پالایشگاهی و مصرف داخلی بوده و صرفاً حدود ۹۵۰ هزار بشکه در روز برای صادرات باقی خواهد ماند که کشور را با چالشهای جدی تأمین درآمد مواجه خواهد کرد. براین اساس لازم است با رفع چالشها و تدوین برنامههای کوتاه مدت و بلند مدت نسبت به افزایش تولید نفتخام کشور طی ۴ سال آینده با اولویت دهی به میادین مشترک و افزایش ضریب بازیافت اقدام کرد.

اهم برنامه های مربوط به اقدامات کوتاه مدت (یک ساله) شامل بازگردانی توان تولید میادین موجود از طریق اجرای طرح های نگهداشت توان تولید و تسریع در افزایش تولید ناشی از اجرای قراردادهای موجود واگذار شده برای توسعه و نگهداشت توان تولید میشود، با اجرای اقدامات مربوط به تعمیر چاه های موجود و اسیدکاری، مشبککاری و تزریق حلال به چاه های دارای افت تولید و تسریع در پروژه های تعریف شده نگهداشت توان تولید با حفاری چاه های جدید در میادین توسعه یافته که برآورد می شود نیاز به سرمایه گذاری حدود ۳ میلیارد دلار داشته باشد، توان تولید میادین نفتی موجود از حدود ۳۴۰۰ هزار بشکه در روز فعلی به حدود ۳۸۵۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت.

تسریع در افزایش تولید ناشی از اجرای قراردادهای موجود واگذار شده برای توسعه و نگهداشت توان تولید نیز شامل قراردادهای مربوط به توسعه میادین نفتی مشترک آزدگان جنوبی (۲۵ هزار بشکه در روز)، یادآوران (۱۰ هزار بشکه در روز)، یاران (۹ هزاربشکه در روز) و سهراب (۲ هزار بشکه در روز) و میادین سپهر و جفیر (۱۰ هزار بشکه در روز) با هدف افزایش تولید ۵۶ هزار بشکه در روز است.

اهم برنامه های مربوط به اقدامات بلند مدت (چهار ساله) نیز شامل دستیابی به افزایش تولید بیش از ۴۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به افت تولید طبیعی میادین با تکمیل فعالیت های اجرایی قراردادهای IPC در دست اجرای ۱۲ میدان نفتی و طرح نگهداشت افزایش تولید شامل افزایش تولید از قراردادهای مربوط به توسعه میادین نفتی مشترک یاران (۱۵ هزار بشکه در روز)، سهراب (۱۵ بشکه در روز) و لایه نفتی پارس جنوبی (۱۷ هزار بشکه در روز) و آبان و پایدار غرب (۵ هزار بشکه در روز) و میادین سپهر و جفیر (۷۰ هزار بشکه در روز)، شادگان (۵۵ هزار بشکه در روز)، کوپال (۳۰ هزار بشکه در روز)، چشمه خوش، دالپری و پایدار شرق (۵۰ هزار بشکه در روز) با هدف افزایش توان تولید نهایی به حدود ۲۵۷ هزار بشکه در روز و افزایش تولید حدود ۱۵۰ هزاربشکه در روز از محل اجرای کامل طرح های نگهداشت و افزایش توان تولید نفت میشود.

دستیابی به افزایش تولید بیش از ۲۵۰ هزار بشکه در روز نسبت به تولید اولیه با تنفیذ قراردادهای توسعه و بهرهبرداری ۸ میدان نفتی شامل افزایش تولید با تنفیذ قراردادها و انجام عملیات اجرایی قراردادهای مربوط به میادین نفتی مشترک آزادگان (۱۷۵ هزاربشکه در روز)، چنگوله (۳۰ هزار بشکه در روز) و آذر (۲۱ هزاربشکه در روز) و میادین بندکرخه (۵ هزاربشکه در روز)، سومار، سامان و دلاوران (۹ هزاربشکه در روز) و مسجد سلیمان (۹ هزار بشکه در روز) با هدف دستیابی به افزایش تولید نهایی حدود ۷۰۰ هزاربشکه در روز با سرمایه گذاری ۱۵ میلیارد دلار مورد توجه قرار گرفته است.

همچنین دستیابی به افزایش تولید بیش از ۶۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به تولید اولیه با انعقاد قراردادهای جدید برای توسعه و بهره برداری ۱۴ مخزن نفتی شامل افزایش تولید از میادین نفتی مشترک یادآوران (۵۰ هزار بشکه در روز)، دهلران و دانان (۱۱ هزار بشکه در روز) و اسفندیار (۴ هزار بشکه در روز) و میادین مخازن بنگستان آبتیور، منصوری و اهواز (۲۱۰ هزار بشکه در روز)، مارون آسماری و بنگستان (۱۵۰ هزار بشکه در روز)، گچساران (۸۰ هزار بشکه در روز)، بی بی حکیمه (۳۰ هزار بشکه در روز)، سوسنگرد (۳۵ هزار بشکه در روز)، دارخوین (۲۰ هزار بشکه در روز) و ابوذر (۱۵ هزار بشکه در روز) و با هدف افزایش توان تولید نهایی به حدود ۸۷۰ هزار بشکه در روز با سرمایه گذاری حدود ۲۵ میلیارد دلار. " از اینروف با اجرای برنامههای فوق، در طول یک سال ظرفیت تولید نفت خام کشور از ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز به حدود ۳۸۵۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت؛ همچنین در پایان دولت چهاردهم، دستیابی به ظرفیت تولید حدود ۵ میلیون بشکه در روز هدفگذاری شده است. "

رشد اقتصادی گروه نفت و گاز در سال ۱۴۰۱ عدد ۱۰ درصد و در سال ۱۴۰۲ عدد ۲۰ درصد بوده است، تولید نفت تا امروز به رقم روزانه ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه رسیده. طبق برآوردهای صورت گرفته تا پایان امسال تولید نفت به ۴ میلیون بشکه در روز خواهد رسید، بدان معنا که روزانه ۴۰۰ هزار بشکه باید به تولید نفت اضافه شود، باتوجه به برنامه وزیر پیشنهادی در صورت اجرا تحقق این رقم دور از ذهن نخواهد بود.