عربستان در مسیر اقتصاد بدون نفت

به نقل از CNBC، وزیر سرمایهگذاری عربستان سعودی، خالد الفالح، به شک و تردیدها نسبت به برنامه تنوعبخشی اقتصادی این کشور پاسخ داد، زیرا ریاض فرصتهای سرمایهگذاری اقتصاد سبز (Green Shoring) را برای جذب تأمین مالی خارجی تبلیغ میکند.

الفالح روز شنبه در مجمع آمبروستی در چرنوبیو، ایتالیا، به استیو سدگویک از CNBC گفت: بسیاری از افراد نسبت به چشمانداز، جاهطلبی، وسعت و عمق این برنامه و اینکه آیا کشوری مانند عربستان سعودی که برای چندین دهه به تجارتی مانند نفت وابسته بوده، قادر به انجام آن چیزی است که ما در قالب چشمانداز ۲۰۳۰ در نظر داریم، تردید داشتند.

وزیر سعودی روز شنبه اعلام کرد که پس از هشت سال از آغاز اجرای چشمانداز ۲۰۳۰، این کشور اکنون متعهدتر و مصممتر به این برنامه است و تاکنون ۸۷ درصد از اهداف خود را اجرا کرده یا در شرف تکمیل است. منتقدان پیشتر تردید داشتند که ریاض بتواند اهداف خود را تا مهلت اعلامشده محقق کند.

در سالهای اخیر، این کشور تلاش کرده بازار خود را آزادتر کرده و محیط کسبوکار خود را با اصلاحات در قوانین سرمایهگذاری و کار بهبود بخشد. همچنین الزاماتی کمتر محبوب را برای شرکتها وضع کرده که برای دسترسی به قراردادهای دولتی باید دفاتر منطقهای خود را در عربستان سعودی مستقر کنند.

صندوق بینالمللی پول اعلام کرد که تعداد مجوزهای سرمایهگذاری خارجی صادر شده در عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ تقریباً دو برابر شده است و دادههای دولتی نیز به افزایش ۵.۶ درصدی سالانه جریانهای خالص سرمایهگذاری مستقیم خارجی در سه ماهه اول اشاره دارد.

با این حال، نگرانیهایی در مورد احتمال عدم قطعیت و پیشبینیناپذیری چارچوب قانونی عربستان و سیستم حلوفصل اختلافات برای سرمایهگذاری خارجی وجود داشته است. الفالح تأکید کرد که عربستان از قابلیت پیشبینی، همچنین ثبات سیاسی و اقتصادی داخلی برخوردار است.

سبزسازی زنجیره تأمین (Green Shoring)

وزیر سرمایهگذاری عربستان سعودی اعلام کرد که بخشی از پیشنهاد ریاض به سرمایهگذاران خارجی، فعالیت در حوزه «سبزسازی زنجیره تأمین» است که توسط عربستان ابداع شده و به دنبال کربنزدایی از زنجیرههای تأمین در مناطق دارای منابع انرژی تجدیدپذیر است.

الفالح گفت: سبزسازی زنجیره تأمین اساساً به این معناست که شما باید بخش بیشتری از فرآوریهای با انرژی بالا و ارزش افزوده تولید را در مناطقی انجام دهید که مواد اولیه و همچنین انرژی در آنجا قرار دارند. او اضافه کرد که عربستان سعودی دارای زیرساختها، سرمایه و لجستیک لازم برای دستیابی به این هدف است.

تحت چشمانداز ۲۰۳۰، بزرگترین صادرکننده نفت جهان قصد دارد تا سال ۲۰۶۰ به انتشار خالص صفر گازهای گلخانهای دست یابد. همراه با امارات متحده عربی، که میزبان نشست سالانه کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل در سال ۲۰۲۳ بود، ریاض در اجلاسهای اقلیمی حضوری پررنگ داشته، اما همچنان سوالاتی درباره تعهد آن به کربنزدایی مطرح شده است.

ریاض، همراه با سایر اعضای اوپک، بارها خواستار استفاده همزمان از هیدروکربنها و منابع سبز شده است تا از کمبود انرژی در طول انتقال جهانی به سوی انتشار خالص صفر جلوگیری شود.

برخی فعالان محیط زیست همچنین انتقاد کردهاند که عربستان سعودی با ترویج راهحلهایی مانند فناوریهای جذب و ذخیرهسازی کربن (CCS)، قصد دارد بهنوعی به تجارت نفت پرسود خود ادامه دهد.

الفالح در پایان تأکید کرد: به عنوان بخشی از «سبزسازی زنجیره تأمین»، عربستان قصد دارد به مسائل مربوط به تابآوری زنجیره تأمین جهانی رسیدگی کرده و اقتصاد جهانی جدیدی بسازد که بهطور قطع به سمت الکتریکیتر شدن حرکت میکند؛ همانطور که مس، لیتیوم، کبالت، سایر مواد حیاتی و عناصر نادر زمین را تأمین میکنیم و به کمبود نیمههادیها، کودهای سبز و مواد شیمیایی سبز میپردازیم.