مشاغل پرتقاضا و کم تقاضا آینده کدامند؟

علی حسین شهریور،دبیرکل خانه تعاونگران؛ درباره مشاغل آینده در ایران گفت: پیشبینی دقیق مشاغلی که در ایران طی پنج سال آینده نابود می شوند و یا ظهور خواهند کرد، بسیار دشوار است. این به دلیل پیچیدگیهای متعدد اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژیکی و سیاسی است که بر بازار کار تأثیر میگذارند.با این حال، میتوانیم با بررسی روندهای جهانی و داخلی، برخی از روندهای کلی را پیشبینی کنیم.

وی با اشاره به عوامل تأثیرگذار بر تغییر بازار کار در ایران افزود: توسعه فناوری یکی از موضوعات مهم است. پیشرفت فناوریهای هوش مصنوعی، اتوماسیون و دیجیتالسازی بسیاری از مشاغل سنتی را تحت تأثیر قرار داده و مشاغل جدیدی را ایجاد خواهد کرد. همچنین تغییرات در ساختار اقتصادی نیز مهم است. تغییر ساختار اقتصادی ایران از اقتصاد دولتی به سمت اقتصاد بازار و خصوصیسازی میتواند به ایجاد مشاغل جدید در بخش خصوصی منجر شود.

شهریور ادامه داد: تحریمها و سیاستهای بینالمللی بر روی صادرات، واردات و سرمایهگذاری تأثیرگذار بوده و در نتیجه بر بازار کار نیز تأثیر میگذارد.رشد جمعیت و تحولات جمعیتی موضوع دیگری است. افزایش جمعیت و تغییر ساختار سنی جمعیت میتواند بر تقاضا برای برخی مشاغل خاص تأثیر بگذارد.

دبیرکل خانه تعاونگران افزود: تغییرات اقلیمی و بحرانهای زیستمحیطی، تغییرات اقلیمی و بحرانهای زیستمحیطی میتوانند به ایجاد مشاغل جدید در حوزههای انرژیهای تجدیدپذیر، محیط زیست و کشاورزی پایدار منجر شوند.

وی با اشاره به اینکه مشاغلی که ممکن است در آینده با کاهش تقاضا روبرو شوند شامل مشاغلی است که تکراری و ساده است. مشاغل تکراری و ساده،مشاغلی که به راحتی میتوان آنها را اتوماتیک کرد، مانند برخی از مشاغل تولیدی و اداری، ممکن است با کاهش تقاضا روبرو شوند.

شهریور اظهار داشت: مشاغل وابسته به صنایع سنتی، با توسعه فناوری و تغییر الگوهای مصرف، برخی از صنایع سنتی ممکن است با کاهش تولید مواجه شوند و در نتیجه مشاغل وابسته به آنها نیز کاهش یابند.

وی با اشاره به اینکه مشاغلی که ممکن است در آینده با افزایش تقاضا روبرو شوند نیز شامل مواردی مانند مشاغل مرتبط با فناوری است گفت: مشاغلی مانند برنامهنویسی، هوش مصنوعی، دادهکاوی، امنیت سایبری و طراحی وب با رشد چشمگیری مواجه خواهند شد.

وی ادامه داد: مشاغل مرتبط با سلامت و مراقبتهای بهداشتی، با افزایش امید به زندگی و پیچیدهتر شدن مسائل بهداشتی، تقاضا برای متخصصان حوزه سلامت افزایش خواهد یافت. مشاغل مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر و محیط زیست، با توجه به اهمیت حفظ محیط زیست و توسعه انرژیهای پاک، مشاغل مرتبط با این حوزهها با رشد قابل توجهی مواجه خواهند شد. مشاغل مرتبط با خلاقیت و نوآوری، مشاغلی مانند طراحی، هنر، موسیقی و نویسندگی که به خلاقیت و نوآوری نیاز دارند، اهمیت بیشتری پیدا خواهند کرد.

دبیرکل خانه تعاونگران بیان کرد: با توجه به تحولات سریع تکنولوژیکی، مشاغل آینده، تغییرات بازار کار و نیاز روزافزون به نیروی کار ماهر، سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور باید اقداماتی اساسی و همه جانبه را در دستور کار خود قرار دهد.

وی تصریح کرد: همگامی با تحولات تکنولوژیکی و بازار کار، شناسایی مداوم مشاغل آینده و نیازهای بازار، با همکاری صنایع و بنگاههای اقتصادی، مشاغل جدید و نیازهای فعلی و آتی بازار کار را به دقت شناسایی و تحلیل کند.توسعه دورههای آموزشی نوین، با تمرکز بر فناوریهای نوظهور مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، روباتیک و...، دورههای آموزشی جدید و کاربردی را طراحی و اجرا کند.بهرهگیری از روشهای نوین آموزش،با استفاده از فناوریهای آموزشی مانند آموزش آنلاین، شبیهسازها و واقعیت مجازی، کیفیت و جذابیت آموزشها را افزایش دهد.توسعه آموزشهای مهارتی نرم، علاوه بر مهارتهای فنی، به آموزش مهارتهای نرم مانند کار گروهی، حل مسئله، خلاقیت و ارتباط موثر نیز توجه ویژه داشته باشد.

شهریور گفت: با حمایت از بخش خصوصی، تعداد آموزشگاه ها و مراکز آموزش فنی و حرفهای را افزایش داده و تنوع دورههای آموزشی در حوزه مشاغل جدید را گسترش دهد.برگزاری دورههای مشترک: با همکاری صنایع و بنگاههای اقتصادی، دورههای آموزشی مشترکی را برگزار کند تا فراگیران با محیط کار واقعی آشنا شوند.

وی ادامه داد: مواردی مانند مسائلی که مطرح می شود باید در دستور کار باشد. ارتقاء کیفیت آموزشها:بهرهگیری از مربیان مجرب: با جذب مربیان متخصص و با تجربه، کیفیت آموزش مشاغل جدید را ارتقاء دهد.تجهیز کارگاهها و آزمایشگاهها: کارگاهها و آزمایشگاههای آموزشی را به تجهیزات و امکانات مدرن مجهز کند.ارزیابی مستمر عملکرد دورهها: با استفاده از روشهای مختلف ارزیابی، کیفیت دورهها را به طور مستمر پایش و بهبود بخشد.

شهریور افزود: توسعه آموزشهای مبتنی بر استانداردهای بینالمللی: با تطبیق استانداردهای آموزشی با استانداردهای بینالمللی، کیفیت آموزشها را ارتقاء داده و برای مهارت آموختگان فرصت اشتغال در بازار کار جهانی را فراهم کند.

وی با اشاره به ضرورت توسعه زیرساختها و دسترسی به آموزش گفت: توسعه مراکز آموزشی در مناطق محروم: با ایجاد مراکز آموزشی در مناطق محروم، به توسعه مهارتهای نیروی کار برای مشاغل جدید در این مناطق کمک کند.توسعه آموزشهای آنلاین: با استفاده از فناوریهای آنلاین، دسترسی به آموزشهای فنی و حرفهای را برای همه افراد، بهویژه در مناطق دور افتاده، فراهم کند.

دبیرکل خانه تعاونگران با اشاره به تقویت ارتباط با سایر دستگاهها و نهادها گفت: همکاری با وزارتخانههای آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری: با همکاری این وزارتخانهها، به آموزش مشاغل جدید توجه شود و زمینه برای ورود دانشآموزان و دانشجویان به این حوزه ها فراهم شود.
با همکاری سازمانهای بینالمللی مانند یونسکو و سازمان بینالمللی کار، از تجربیات سایر کشورها در حوزه آموزش فنی و حرفهای و مهارت های مشاغل جدید بهرهمند شود.

وی بیان کرد: با اجرای این اقدامات، سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور میتواند نقش مؤثرتری در مواجهه با مشاغل آینده ، توسعه نیروی انسانی ماهر، افزایش بهرهوری و رشد اقتصادی کشور ایفا کند.