دلایل فرار مالیاتی مالکان خانه‌های لوکس؛ از نبود گلوگاه مالیاتی تا سازوکار پیچیده پرداخت

دریافت مالیات از واحدهای مسکونی گرانقیمت و باغ ویلاها از قانون بودجه سال ۱۴۰۰ در دولت سیزدهم کلید خورد و قرار شد مالکان خانهها و زمینهای لوکس با ارزش بیش از ۲۰ میلیارد تومان، مالیات پرداخت کنند. در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ نیز این موضوع مورد تاکید قرار گرفت.

بر این اساس، زمینهای فاقد اعیانی دارای کاربری مسکونی، اداری و تجاری، باغ ویلاهای مجاز (با احتساب عرصه و اعیان) و خانههای لوکس که ارزش آنها بیش از ۲۰ میلیارد تومان باشد مازاد بر این مبلغ مشمول مالیات به میزان ۲ در هزار میشوند.

طبق گزارش سازمان امور مالیاتی کشور، در سال ۱۴۰۰، ۱۲ هزار و ۲۱۷ خانه لوکس به ارزش مالیات بیش از ۳۹۲ میلیارد تومان تعیین شد که از این تعداد تنها یکهزار و ۹۵۴ نفر مالیات به ارزش ۲۸ میلیارد تومان را پرداخت کردند.

همچنین در سال ۱۴۰۱ برای ۴۳ هزار و ۱۹۵ خانه گرانقیمت مالیات به ارزش ۲ هزار و ۱۸۶ میلیارد تومان تعیین شد که از این تعداد، ۶۳ مالک اقدام به پرداخت مالیات ۴۵۷ میلیون تومانی کرده و مابقی از پرداخت مالیات اجتناب کردند.

۹۵ درصد مالکان خانههای لوکس مالیات ندادند

بر اساس آخرین گزارش سازمان امورمالیاتی از وضعیت اخذ مالیات واحدهای مسکونی و باغویلاهای گرانقیمت در سال ۱۴۰۲ از بین واحدهای مسکونی و باغویلاهای گرانقیمت گزارش شده توسط وزارتخانههای راه و شهرسازی، صمت و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و شهرداریها، در مجموع ۱۳۵ هزار و ۵۰۹ واحد مسکونی و باغ ویلای گرانقیمت مشمول مالیات شده که رقمی بالغ بر ۴ هزار و ۴۶۳ میلیارد تومان تعیین و به مالکان آنها از طریق پیامک اعلام شده است.

بر اساس این گزارش، تاکنون مالکان ۵ هزار و ۹۹۳ واحد مسکونی و باغ ویلای گرانقیمت مشمول، حدود ۹۴ میلیارد تومان مالیات پرداخت کردهاند و مابقی نیز در فرآیند وصول و اجرا است.

در همین راستا سیاوش غیبیپور کارشناس امور مالیاتی در مورد مالیات خانههای لوکس، گفت: با توجه به سقف مالیاتی که برای خانهها و زمینهای لوکس در نظر گرفته شده خانههای زیادی مشمول این مالیات نمیشوند که این مورد باعث میشود مالیات زیادی در این حوزه دریافت نشود.

وی با اشاره به اینکه سازوکار اجرای فرآیند دریافت مالیات از خانههای لوکس با ناهماهنگی همراه است، اظهار کرد: در سیستم سنتی به مردم پیامک مالیات ارسال میشود و بسیاری از افراد نمیدانند برای پرداخت مالیات خود چهطور اقدام کنند و باتوجه به مجازی بودن فرآیند پرداخت و نبود محیط فیزیکی برای آن، بسیاری ازافراد بهدلیل پیچیدگیها و نبود اطلاعرسانی صحیح برای پرداخت آن با مشکل روبهرو هستند.

این کارشناس امور مالیاتی ادامه داد: اعتراضهای مربوط به خانههای لوکس نیز بهطور سیستمی دریافت میشود و باتوجه به پیچیدگیهای آن برای بررسی، در برخی موارد افراد دست از ادامه کار میکشند.

غیبیپور تاکید کرد: اگر برای پرداخت مالیات خانههای لوکس محیط فیزیکی تعریف شود افراد برای پرداخت و رسیدگی اعتراضات خود با مشکلات کمتری روبهرو میشوند و افراد بیشتری به پرداخت این مالیات روی میآورند.

وی یکی از دلایل نبود محیط فیزیکی برای دریافت این مالیات را سهم پایین این مالیات دانست و افزود: یکی از اصول دریافت مالیات این است که مالیاتستانی باید بهصرفه باشد، اما این را هم باید در نظر گرفت که اگر قرار است قانونی فراگیر و اجرایی شود باید برای آن هزینه شود و آموزش و اطلاعرسانی نیز در این زمینه انجام گیرد.

این کارشناس امور مالیاتی به نبود گلوگاه مالیاتی برای پرداخت مالیات خانههای لوکس اشاره کرد و گفت: یکی از دلایلی که مالکان این نوع خانهها تمایلی به پرداخت مالیات ندارند این است که تا زمان فروش خانه الزامی برای پرداخت آن نیست و شاید فرد اصلا قصدی برای فروش خانه خود نداشته باشد از اینرو تا زمان فروش اقدامی برای پرداخت آن نمیکند.