خیز شرکت‌های نفتی عربی برای تصرف بازار آسیا

با توجه به اینکه آسیا در حال حاضر، تقریبا تمام رشد تقاضای جهانی برای نفت را هدایت میکند و در دهههای آینده نیز چنین خواهد بود، برخی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان که در خاورمیانه هستند، درصدد گسترش حضور خود در این بازار پراهمیت رو به رشد هستند.

غول نفتی سعودی آرامکو و ادنوک ابوظبی، قصد دارند تجارت پایین دستی خود را به خصوص در آسیا گسترش دهند تا از تقاضای آتی برای نفت خام خود در بخش پتروشیمی بهرهمند شوند. عربستان سعودی طی دو سال گذشته، با هدف جذب بازارهای بیشتری برای نفت خام خود، قراردادهای پایین دستی را در آسیا از جمله در چین و جنوب و جنوب شرق آسیا اعلام کرده است.

چین به دلیل رونق فروش خودروهای سواری برقی و کامیونهای گازسوز، ممکن است به زودی با پیک تقاضا برای سوختهایی مانند بنزین و دیزل در حمل و نقل جاده ای روبرو شود.

هر چند اوپک به این تغییر ساختاری در تقاضا برای سوخت در چین اذعان کرده، اما از برآورد خوشبینانه خود از رشد تقاضای جهانی برای نفت عقب نشینی نکرده است.

اوپک و آژانس بین المللی انرژی که اختلاف نظر قابل ملاحظهای در خصوص روند تقاضای جهانی برای نفت در بلندمدت دارند، انتظار دارند هند به زودی از چین سبقت گرفته و به بزرگترین پیشران رشد تقاضا برای نفت تبدیل شود.

طبق گزارش «چشم انداز جهانی نفت» اوپک در سال ۲۰۵۰، هند، آسیا به جز چین، آفریقا و خاورمیانه، منابع کلیدی تقاضای رو به رشد در سالهای آینده خواهند بود. مجموع تقاضای این چهار منطقه در فاصله سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۵۰، به میزان ۲۲ میلیون بشکه در روز رشد خواهد کرد. هند به تنهایی، هشت میلیون بشکه در روز به تقاضای خود برای نفت تا سال ۲۰۵۰ اضافه خواهد کرد. چین نیز به نوبه خود، شاهد افزایش تقاضای خود برای نفت به میزان ۲.۵ میلیون بشکه در روز خواهد بود.

پتروشیمی در چین و پالایش و پتروشیمی در هند (واقع در جنوب آسیا) و جنوب شرقی آسیا، محرک رشد جهانی تقاضا خواهند بود. و بزرگترین تولیدکنندگان نفت خاورمیانه میخواهند در موقعیت مناسب قرار گیرند تا بتوانند از این رشد تقاضا بهره برداری کنند.

شرکت ادنوک ابوظبی در کنسرسیومی با بورگ و بوریالیس، در ژوییه، توافق همکاری پروژهای را با گروه مواد شیمیایی چینی وانهوآ برای انجام مطالعات امکان سنجی توسعه یک مجتمع پلی اولفین در فوژوی چین به ظرفیت ۱.۶ میلیون تن در سال، اعلام کرد.

آرامکو که بزرگترین صادرکننده نفت خام در جهان است، توافقنامههایی را با رونشنگ پتروکمیکال و گروه هنگلی امضا کرد تا مذاکرات همکاری در بخشهای پالایش و پتروشیمی در چین و عربستان سعودی را پیش ببرد. توافق آرامکو با گروه هنگلی، به پیشرفت مذاکرات در خصوص خرید ۱۰ درصدی سهم در شرکت پتروشیمی هنگلی توسط آرامکو کمک میکند. آرامکو در اوایل سال جاری با گروه هنگلی برای خرید ۱۰ درصد سهم در شرکت پتروشیمی هنگلی وارد مذاکره شد.

محمد القحطانی، رئیس بخش پاییندستی آرامکو، در سپتامبر گفت: چین کشور مهمی در استراتژی رشد پاییندستی جهانی آرامکو است و این شرکت، مشتاقانه منتظر ایجاد رابطهای است که بیش از سه دهه امتداد مییابد تا فرصتهای جدیدی را در این بازار مهم ایجاد کند.

یاسر مفتی، معاون اجرایی محصولات و مشتریان آرامکو در مصاحبهای در اوایل همان ماه به رویترز گفت: آرامکو همچنان به دنبال فرصتهای خرید در بخش پایین دستی و گاز طبیعی مایع (الانجی) است.

غول نفتی عربستان سعودی در سالهای اخیر، به دنبال معاملاتی برای توسعه حضور بینالمللی پایین دستی خود، به خصوص کانونهای اصلی تقاضا مانند آسیا بوده است.

آرامکو در سال گذشته، با خرید ۴۰ درصد سهم «شرکت نفت و گاز پاکستان» که یکی از بزرگترین شرکتهای خرده فروشی و ذخیره سازی پاکستان است، وارد بازار پایین دستی این کشور شد.

این غول نفتی سعودی در سال ۲۰۲۳، همچنین دو قرارداد بزرگ پالایشگاهی و پتروشیمی را در چین اعلام کرد که نه تنها به بزرگترین شرکت نفتی جهان سهمی از بازار پایین دستی چین میدهد، بلکه یک مقصد صادراتی جدید برای صادرات ۶۹۰ هزار بشکه در روز نفت خام عربستان در چین اضافه میکند.

درست همین هفته گذشته، آرامکو یک توافق همکاری با شرکت نفتی پتروویتنام برای همکاری در زمینه ذخیره سازی، عرضه و تجارت محصولات انرژی و پتروشیمی امضا کرد.

بر اساس گزارش اویل پرایس، در زمان امضای یکی از این قراردادها با چین در آوریل، رئیس بخش پایین دستی آرامکو گفته بود: ما به بررسی فرصتهای جدید در بازارهای مهم ادامه میدهیم، زیرا به دنبال پیشبرد استراتژی مایعات به مواد شیمیایی خود هستیم.