اجرای فاز دوم هدفمندی قبل از یکسان سازی ارز در سال ۹۳

ولیالله سیف با حضور در برنامه گفتوگوی ویژه خبری چهارشنبه شب (20 آذرماه) به تشریح اقدامات انجام شده در بانک مرکزی طی 100 روز نخست آغاز فعالیت دولت یازدهم پرداخت و اظهار داشت: بانک مرکزی مسئول سیاست گذاری پولی، کنترل قیمتها و تورم، نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری، مدیریت و نظارت بر بازار ارز و ایجاد رقابت در نظام بانکی است.

وی در توضیح اقدامات انجام شده در بانک مرکزی طی 100 روز گذشته گفت: بانک مرکزی در گام اول سیاستگذار و تدوین کننده مقررات است یعنی بانک مرکزی باید سیاستهایی را تنظیم کند که زمینهساز رشد و تولید در اقتصاد کشور باشد. بدیهی است در نگاه اول و در بدو ورود یک مدیر جدید به این مجموعه باید این مقررات و ضوابط موجود برای رسیدن به اهداف ارزیابی شود.

رئیس کل بانک مرکزی ضمن اشاره به صدور بخشنامههای متعدد و متناقض در سیستم بانکی طی دو سال اخیر گفت: این بخشنامهها باعث سردرگمی فعالان اقتصادی شده و در عین حال رابطه بانکها با بانک مرکزی را مخدوش کرده بود؛ نیاز اصلی بازنگری در این بخشنامهها بود که ما هم برای حمایت از تولید این دستور را دادیم.

* بانکها باید بدهیهای خود را با دلار 2450 تومانی تسویه کنند

سیف با تأکید بر "در سال 92 ارز مرجع 1226 تومانی اصلاً نداشتیم"، تصریح کرد: بنابراین تعهدات ارزی باید با دلار مبادلهای تأمین شود، از همین رو باید مکانیزمهای تسویه بدهیهای قبلی طراحی میشد؛ این مکانیزم طراحی و چند روز قبل به نظام بانکی ابلاغ شد تا مبنای تسویه حساب و رفع ابهامات بانکها با مشتریان و از طرف دیگر با بانک مرکزی نرخ دلار مبادلهای باشد.

* اضافه برداشت بانک مرکزی از حساب بانکها غلط بود/ پول بانکها را برمیگردانیم

وی همچنین از دیگر اقدامات غلط دوره قبلی مدیریت بانک مرکزی را برداشتهای انجامشده از نظام بانکی طی روزهای پایانی سال گذشته عنوان کرد و افزود: این برداشتها با استدلال مابهالتفاوت ارزی انجام شد؛ در دوره جدید مدیریتی بانک مرکزی دراینباره بازنگری انجام دادیم.

سیف با تأکید بر اینکه برداشت از حساب بانکها غلط بود، تصریح کرد: حتماً باید مبالغ برداشتی از حساب بانکها بازگردانده شود البته زمان نهایی بازگرداندن این مبالغ بستگی به بررسی شرایط بانکها با بخشنامه جدید است.

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه ضمن اشاره به اینکه برگرداندن اعتماد به نظام بانکی قدم بزرگی است، اضافه کرد: بخشنامه دستورالعمل ذینفع واحد (ناظر بر حداکثر تسهیلات اعطایی که میتواند به یک شخصیت حقوقی و وابستهها پرداخت شود) مورد دیگری بود که در دوره مدیریت جدید مورد بازنگری قرار گرفت و با شرایط روز منعطف شد. دستورالعمل تسهیلات کلان در جهت حمایت از تولید سادهسازی شد.

وی با بیان اینکه برای برونرفت از رکود تورمی باید مکانیزم خاصی اتخاذ شود، ادامه داد: هدف اصلی خروج از رکود تا پایان سال 92 و حرکت بهسمت ایجاد رشد اقتصادی در کشور است؛ بازنگری در مقررات دست و پا گیر، تجدید نظر در قوانین کسب و کار و... ابزارهای ما برای رسیدن به این هدف است.

* دلار باثبات شد/ بازار را تحت کنترل داریم

سیف ضمن تأکید بر اینکه هدف مشترک کابینه یازدهم کنترل و کاهش تورم است، گفت: روند تورم ماه به ماه کاهنده است و تا پایان 92 حداکثر تورم 35 درصد خواهد بود؛ تورم نقطه به نقطه از 45 درصد به 31.9 درصد رسیده و تورم ماهانه به یک درصد رسیده است؛ این علائم جهتگیری مثبت در اقتصاد است.

وی همچنین در سخنان خود به ایراد توضیحاتی درباره وضعیت نرخ ارز در بازار پرداخت و با بیان اینکه دلار طی ماههای اخیر از روند باثبات برخوردار شده و الآن تحت کنترل است؛ گفت: جهتگیری درستی انجام شده و امیدواریم الآن به شرایط مطلوب برسیم.

رئیس کل بانک مرکزی البته درباره موانع تولید و اقدامات انجام شده برای این بخش در دولت اینطور توضیح داد که دولت در اوایل فعالیت روی این اقدام متمرکز شد تا بهصورت ضربتی با تصمیمات صحیح موانع و مشکلات تولید را شناسایی و قوانین دست و پا گیر را مورد بازنگری قرار دهد. این مصوبه دولت 35 بند داشت که 9 مورد مربوط به نظام بانکی میشد.

وی با بیان اینکه السی 30درصدی از موارد این بخشنامه بود، تصریح کرد: در جلسات کارشناسی همزمان اجازه خرید ارز از مرکز مبادلات را برای 70 درصد مابقی دادیم اما انجام گشایش اعتبار بر اساس تقاضای اعتبار به نوع رابطه بانک با مشتری نیز بستگی دارد، اگر مشتری بدحساب باشد بانک سختگیری میکند.

* فعالان اقتصادی را با انتشار آمارهای بهموقع مطلع میکنیم

سیف درباره مدیرت منابع ارزی در کشور و چرایی ایجاد ثبات نرخ ارز در بازار اظهار داشت: بانک مرکزی مسئولیت اساسی برای نظارت در بازار و ایجاد اطمینان خاطر برای فعالان اقتصادی دارد. شوک در بازار و نرخ دلار باعث مخاطره شرایط اقتصادی میشود. روند نزولی در تورم و نقدینگی باعث ثبات قیمت دلار طی ماههای اخیر شد. در برخی موارد ممکن است که با یک خبر بازار نوسان پیدا کند اما در سه ماه اخیر بانک مرکزی با نظارت جدی ثبات را در بازار تقویت کرد.

وی با اشاره به "الآن دو نرخ در بازار داریم"، افزود: سعی می کنیم علامتهای اقتصادی را بهموقع به فعالان اقتصادی بدهیم تا تشخیص دهند قیمت واقعی دلار در بازار چقدر است. هدف بانک مرکزی در بلندمدت حرکت بهسمت تکنرخی شدن ارز است چراکه ارز چندنرخی موجب فساد در اقتصاد میشود. پیشنیاز یکسان سازی ارز ثبات در بازار اقتصاد است.

* تیم یکسانسازی نرخ ارز تشکیل شد/ فاز دوم قبل از ارز تکنرخی اجرا میشود

این عضو کابینه دولت یازدهم در همین ارتباط به اجرای یکسان سازی نرخ ارز در اوایل دهه 80 اشاره و تصریح کرد: تیم مربوطه برای یکسان سازی نرخ ارز در بانک مرکزی شروع به کار کرده و اقدامات مربوطه را برای تکنرخی کردن ارز تا نیمه دوم سال 93 انجام داده است؛ در بودجه نیز پیشبینی لازم برای یکسان سازی نرخ ارز شده است. پیشبینی ما این است که با کنترل نقدینگی در سال آینده نرخ تورم به 25 درصد برسد.

رئیس کل بانک مرکزی از اجرای فاز دوم هدفمندی قبل از یکسان سازی نرخ ارز در سال 93 خبر داد و درباره ساز و کار ثبات نرخ ارز در ماههای آتی گفت: بهتر است نگوییم ثابت، بانک مرکزی مسئول نظارت بر بازار است و سیاست ارزی ما شناور مدیریت شده است و ارز باید تابع عرضه و تقاضای بازار و واقعیت اقتصاد حرکت کند نه بر اساس خبرهای مختلف.

وی با بیان اینکه بانک مرکزی باید اطمینان داشته باشد که نرخ ارز بازار با واقعیت بازار همخوانی داشته باشد، تصریح کرد: هدف اصلی در جهت رشد اقتصادی و کنترل نرخ تورم است تا بتوانیم به ثبات در بازار ارز برسیم.

سیف در پاسخ به این پرسش که چه مواردی موجب نوسان در بازار میشود، گفت: یکی از ابزارهای جدی بانک مرکزی ارائه آمارهای اقتصادی بهموقع است، این آمار و اطلاعات در رشد اقتصادی و سرمایه گذاری اثر میگذارد. اگر این اطلاعات شفاف باشد دیگر اطلاعات به افراد محدود داده نمیشود و همگان به آن دسترسی خواهند داشت.

* نقدهای رئیس کل بانک مرکزی به نظام بانکی/ 3 ایراد بانکی از نگاه سیف

رئیس کل بانک مرکزی به فعالان اقتصادی اطمینان داد که با ارائه آمارهای بهموقع این بانک امکان پیشبینی آینده اقتصاد را داشته باشند و در ادامه درباره نحوه عملکرد نظام بانکی و نوع تعامل با مردم، اظهار داشت: نظام بانکی را خیلی خوب میشناسم و نقاط ضعف و قوت را بهخوبی میشناسم. من هم نقدهای زیادی به سیستم بانکی دارم؛ سه گروه اشکال در نظام بانکی وجود دارد؛ یک گروه به بانک مرکزی برمیگردد و آنهم بهخاطر بوروکراسیهای پیچیده و قوانین دست و پاگیر که وظیفه اصلی بانک مرکزی این است که اصلاح کند.

وی با بیان اینکه سری دوم اشکالات به نوع نگاه و توقع دولتها از نظام بانکی برمیگردد، افزود: مصوبههای دولت در تحمیل تکلیفات غیرکارشناسی به نظام بانکی موجب شده عمده منابع نظام بانکی در جهتهای غیراقتصادی مصرف شود. حجم مطالبات بانکها از بازتابهای چنین رفتارهایی است.

سیف ضمن اشاره به اینکه گروه سوم اشکالات به تک تک بانکها برمیگردد، ادامه داد: بانکها باید به روشهای نوین بانکداری دنیا مجهز شوند. در کشورمان نمیتوانیم از همه دستاوردهای بانکداری سنتی استفاده کنیم. آنچه مسلم است این است که باید از بخشهای عمده تجربیات بانکداری دنیا استفاده شود. بانکداری اسلامی در دنیا هم پیشرفت خوبی کرده و برخی کشورها کارهای خوبی کردند. وقتی تصمیم گرفتیم ربا را از نظام بانکی حذف کنیم، این را در کلیه بانکها پیاده سازی کردیم.

رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر "باید در متون قراردادهای موجود بازنگری کنیم"، گفت: کنار این قوانین غافل ماندن از پیشرفت سریع در بانکداری الکترونیک است. البته الحق و الانصاف بانکها  نسبت به 7-8 سال گذشته خیلی پیشرفت کردند اما از دستاوردهای این بانکداری بهطور کامل استفاده نکردیم. این امر میتواند ابتدا در بازسازی ساختار بانک مرکزی در دستور کار قرار گیرد.

بهگفته سیف، مقوله نظارت بر بانکها در بانک مرکزی پیچیدگیهای زیادی دارد. ما بخش عمدهای از فعالیتهای بانکیمان تحت عنوان بازار غیرمتشکل پولی خارج از نظارت بانک مرکزی انجام میشود که ناگوار است و باید بهسرعت تحت کنترل بانک مرکزی قرار بگیرد.  باید در این زمینه سایر دستگاهها با بانک مرکزی همکاری کنند.

این عضو کابینه دولت یازدهم تصریح کرد: اگر بخواهیم تصویری مطلوب از وظایف و جایگاه بانک مرکزی در آینده ارائه دهیم راه سنگینی در پیش داریم و باید تبعات و سختیهایش را بپذیریم. نظام بانکی برای ادامه فعالیت باید از ساختار محکمی برخوردار شود.

وی با تأکید بر اینکه نرخهای سود باید قابل قبول اقتصاد باشد؛ خاطرنشان کرد: وجود شرایط رقابتی در نظام بانکی میتواند به جذب مشتری کمک بسیاری کند. نرخهای سود و هزینههای بانکی میتواند مبنای جذب مشتری باشد. سرمایه اصلی یک بانک اقبال مشتریان است.